Hai cuộc nghiên cứu của Anh công bố ngày 22/2 cho thấy chương trình tiêm chủng vaccine COVID-19 góp phần làm giảm mạnh số người nhập viện, giúp tăng hy vọng là vaccine sẽ thành công trên thực tế cũng như trong các cuộc nghiên cứu được kiểm soát cẩn thận.
Những kết quả sơ khởi trong một cuộc nghiên cứu ở Scotland cho thấy vaccine Pfizer-BioNTech giảm bớt việc nhập viện đến 85%, 4 tuần sau liều đầu tiên, trong khi vaccine của Oxford-AstraZeneca giúp giảm đến 94%.
Tại Anh, dữ liệu sơ khởi từ các nhân viên y tế cho thấy vaccine Pfizer giảm nguy cơ mắc bệnh COVID-19 70% sau một liều, và lên đến 85% sau liều thứ hai.
“Bằng chứng mới này cho thấy vaccine bảo vệ bạn và bảo vệ những người chung quanh bạn,” Bộ trưởng Y tế Matt Hancock nói. “Điều quan trọng là chúng ta thấy càng nhiều bằng chứng càng tốt về khả năng ảnh hưởng của vaccine đối với việc bảo vệ và lây lan và chúng ta sẽ tiếp tục công bố bằng chứng khi thu thập được.”
Các cuộc nghiên cứu được công bố vào lúc Thủ tướng Boris Johnson đưa ra kế hoạch ngày 22/2 nới nỏng lệnh đóng cửa đã làm các quán rượu, trường học và những cửa tiệm không cần thiết phải đóng cửa kể từ đầu tháng Giêng. Việc sử dụng rộng rãi vaccine thiết yếu đã đưa nền kinh tế trở lại bình thường ở một mức độ nào đó. Cho đến nay đã có hơn 17,5 triệu người nhận được một liều vaccine-tức hơn một phần ba dân số những người trưởng thành tại Anh.
Anh có con số tử vong vì virus corona bùng phát lớn nhất châu Âu, hơn 120.000 người chết.
Ngành Y tế Công cộng Anh nói cuộc nghiên cứu về nhân viên y tế của ngành này cho thấy vaccine có thể giúp ngăn ngừa virus lây lan “vì bạn không thể lan truyền virus nếu bạn không bị lây nhiễm.” Những phát hiện này căn cứ trên xét nghiệm COVID-19 được thực hiện mỗi hai tuần và phát hiện lây nhiễm bất kể có hay không có triệu chứng.
Xét nghiệm rộng rãi hơn trong dân chúng cho thấy vaccine Pfizer hiệu nghiệm 57% trong việc phòng bệnh có triệu chứng trên những người trên 80 tuổi từ 3 đến 4 tuần sau liều thứ nhất. Con số này lên đến hơn 85% sau liều thứ hai.
Một cách tổng quát, con số nhập viện và tử vong giảm hơn 75% sau một liều vaccine, Y tế Công cộng Anh nói.
Cơ quan này cho biết vẫn còn đang theo dõi ảnh hưởng của vaccine AstraZeneca, nhưng “những dấu hiệu ban đầu trong dữ liệu cho thấy vaccine cung cấp mức độ bảo vệ tốt từ liều đầu tiên.”
Các nhà ban hành qui định Anh đã cho phép sử dụng rộng rãi vaccine AstraZeneca ngày 30/12 năm ngoái, gần một tháng sau khi chấp thuận vaccine Pfizer.
Cuộc nghiên cứu tại Scotland được các nhà khoa học tại Trường đại học Edinburgh, Trường đại học Strathclyde và cơ quan Y tế Công cộng Scotland thực hiện.
Những phát hiện sơ khởi căn cứ trên việc so sánh những người đã được tiêm một liều vaccine và những người chưa được tiêm liều nào. Dữ liệu được thu thập từ ngày 8/12/2020 cho đến ngày 15/2/2021, một giai đoạn mà 21% dân số Scotland nhận được liều đầu tiên.
“Những kết quả này rất khích lệ và cho chúng ta lý do mạnh mẽ để lạc quan cho tương lai,” Giáo sư Aziz Sheikh, giám đốc Viện Usher Trường đại học Edinburgh nói. “Chúng ta hiện nay có bằng chứng trên toàn quốc là vaccine cung cấp việc bảo vệ chống nhập viện vì COVID-19.”
Có khoảng 650.000 người tại Scotland nhận được vaccine Pfizer trong thời gian nghiên cứu và 490.000 được tiêm vaccine AstraZeneca, Viện Usher nói.
Vì dữ liệu nhập viện được thu thập 28 ngày sau khi được tiêm chủng, dữ liệu nhập viện đến từ một phần trong số 220.000 người nhận được vaccine Pfizer và 45.000 người được tiêm vaccine AstraZeneca.
Các chuyên gia bên ngoài nói trong khi những phát hiện tại Scotland đáng khích lệ, nhưng nên được giải thích với sự dè dặt vì tính chất của cuộc nghiên cứu có tính chất quan sát này.
Đặc biệt tương đối có ít người phải vào bệnh viện sau khi nhận được vaccine trong thời kỳ nghiên cứu.
Ông Stephen Evans, giáo sư về dược và dịch tễ học tại Trường Vệ sinh và Thuốc Nhiệt đới London, kêu gọi những người làm quyết định chính trị về đại dịch nên cẩn thận.
“Điều quan trọng là, sự phấn khích, đặc biệt từ các nguồn chính trị, không hiểu hết tính không chắc chắn của số liệu, đừng đưa ra quyết định quá sớm,” ông nói.
