Phần Lan và Thụy Điển sẽ cử phái đoàn đến Ankara vào ngày 25/5 trong nỗ lực giải quyết việc Thổ Nhĩ Kỳ phản đối đơn xin gia nhập liên minh quân sự NATO của họ, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto cho biết hôm 24/5.
Sự phản đối của Ankara đã trì hoãn lại hy vọng của Thụy Điển và Phần Lan rằng đây sẽ là một quá trình gia nhập nhanh chóng khi hai nước tìm cách củng cố an ninh sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
“Chúng tôi hiểu rằng Thổ Nhĩ Kỳ có một số lo ngại về an ninh của riêng họ trước chủ nghĩa khủng bố”, Ngoại trưởng Haavisto nói trong cuộc thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos. “Chúng tôi nghĩ rằng những vấn đề này có thể được giải quyết. Cũng có thể có một số vấn đề không liên quan trực tiếp đến Phần Lan và Thụy Điển mà liên quan đến các thành viên NATO khác”.
Thổ Nhĩ Kỳ nói Thụy Điển và Phần Lan chứa chấp những người có liên hệ với nhóm chiến binh của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) và những người theo giáo sĩ Fethullah Gulen, người bị Ankara cáo buộc đã dàn dựng một âm mưu đảo chính năm 2016.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận rằng các cuộc đàm phán sẽ bắt đầu vào ngày 25/5.
Hôm 23/5, Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra 5 điều kiện để nước này ủng hộ việc Thụy Điển trở thành thành viên NATO, yêu cầu Thụy Điển dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm lệnh cấm vận xuất khẩu vũ khí, chấm dứt “hỗ trợ chính trị cho chủ nghĩa khủng bố”, loại bỏ các nguồn tài trợ khủng bố và ngừng hỗ trợ vũ khí cho PKK và các chi nhánh có vũ trang của lực lượng này ở Syria, theo một danh sách được ban giám đốc truyền thông của tổng thống công bố.
“Thụy Điển, nước đã nộp đơn xin gia nhập, dự kiến sẽ thực hiện các bước cơ bản và đưa ra những đảm bảo cụ thể về những lo ngại về an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ”, Ban giám đốc cho biết trong tuyên bố.
“Kể từ năm 2017, đất nước chúng tôi đã yêu cầu dẫn độ các phần tử khủng bố PKK/PYD và FETO từ Thụy Điển nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi tích cực”, tuyên bố đề cập đến đảng chính người Kurd PYD của Syria và nhóm FETO của ông Gulen, ngoài PKK.
Một quan chức Ankara nói Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không lùi bước trong các cuộc đàm phán với Thụy Điển và Phần Lan trừ khi đạt được tiến bộ cụ thể để giải quyết những lo ngại về an ninh của Ankara, đồng thời nói thêm rằng họ không đàm phán riêng với Washington về các nước Bắc Âu.
“Có một số sáng kiến ngoại giao đang diễn ra”, Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi không có bình luận gì thêm”.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, người đã phản đối việc Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO, đã có cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo của hai quốc gia Bắc Âu vào thứ Bảy và thảo luận về những lo ngại của ông.
Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto cho biết cuộc hội đàm diễn ra “cởi mở và trực tiếp”.
Ông Erdogan cũng đã nói chuyện với người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg hôm thứ Bảy, nói với ông rằng Ankara sẽ không phản ứng tích cực với các hồ sơ xin gia nhập NATO của Thụy Điển và Phần Lan trừ khi họ thể hiện rõ ràng sự hợp tác trong cuộc chiến chống khủng bố và các vấn đề khác.
