Nga bắt đầu các cuộc trưng cầu dân ý hôm thứ Sáu 23/9 nhằm sáp nhập 4 khu vực của Ukraine bị Nga chiếm đóng. Động thái này đẩy cuộc chiến kéo dài 7 tháng lên một nấc thang mới, bị Kyiv gọi là một trò giả mạo bất hợp pháp, trong đó người dân bị đe dọa sẽ bị trừng trị nếu họ không bỏ phiếu.
Các cuộc bỏ phiếu về việc các khu vực này có nên trở thành một phần của Nga hay không bắt đầu diễn ra sau khi Ukraine hồi đầu tháng này chiếm lại các vùng lãnh thổ rộng lớn ở miền đông bắc trong một cuộc phản công.
Cuộc chiến do Nga gây ra đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà cửa và ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu.
Bằng cách sáp nhập 4 khu vực vào Nga, Moscow có thể coi các cuộc tấn công nhằm chiếm lại những nơi này cũng là tấn công vào chính nước Nga, và dùng điều này làm một lời cảnh báo đối với Kyiv và những phương Tây hậu thuẫn.
Các cuộc bỏ phiếu ở các tỉnh Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia, tương đương khoảng 15% lãnh thổ Ukraine, sẽ diễn ra từ ngày 23 đến 27/9.
Serhiy Gaidai, thống đốc vùng Luhansk của Ukraine, cho biết tại thị trấn Starobilsk, chính quyền Nga đã cấm người dân rời thị trấn cho đến ngày 27/9 và các nhóm vũ trang đã được cử đến lục soát nhà và cưỡng chế người dân ra khỏi nhà để tham gia cuộc trưng cầu dân ý.
Các cuộc trưng cầu dân ý này bị Ukraine, các nhà lãnh đạo phương Tây và Liên Hiệp Quốc lên án là màn dạo đầu cho việc thôn tính bất hợp pháp. Sẽ không có các nhà quan sát độc lập hiện diện, và phần lớn dân số trước chiến tranh đã bỏ chạy khỏi các vùng đó.
Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE), cơ quan giám sát các cuộc bầu cử, cho biết kết quả trưng cầu sẽ không có giá trị pháp lý vì chúng không tuân thủ luật pháp Ukraine hoặc các tiêu chuẩn quốc tế và các khu vực đó không bảo đảm an toàn.
Ukraine cho biết họ sẽ không bao giờ chấp nhận quyền kiểm soát của Nga đối với bất kỳ lãnh thổ nào của họ và sẽ chiến đấu cho đến khi tên lính Nga cuối cùng bị đánh đuổi đi.
Ukraine cho rằng Nga có ý định gán ghép kết quả trưng cầu dân ý như là dấu hiệu cho thấy sự ủng hộ của dân chúng, rồi tiếp đến, lấy những điều đó làm cái cớ để sáp nhập, tương tự như vụ chiếm Crimea của Ukraine vào năm 2014 mà cộng đồng quốc tế chưa hề công nhận.
Trong một diễn biến khác, các nhà điều tra độc lập, do Hội đồng Nhân quyền LHQ giao nhiệm vụ, cho biết hôm 23/9 rằng họ kết luận là tội ác chiến tranh đã xảy ra ở Ukraine, tại đó, họ tập trung vào các khu vực trước đó do Nga kiểm soát, như xung quanh Kyiv, Kharkiv, Chernihiv và Sumy.
Nga phủ nhận việc cố tình tấn công dân thường và nói rằng những cáo buộc về việc này là một chiến dịch bôi nhọ.
(Reuters)
Diễn đàn