Trong một cuộc họp hôm thứ Năm 16/3, hai nhà lãnh đạo Nhật Bản và Hàn Quốc hứa sẽ lật sang trang mới trong mối quan hệ có nhiều năm thù địch, gác sang một bên lịch sử chung có nhiều mâu thuẫn và nói rằng hai bên cần hợp tác chặt chẽ hơn để đối phó với những thách thức an ninh khu vực.
Phát biểu của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Nhật Fumio Kishida tại một hội nghị thượng đỉnh ở Tokyo đã nêu bật việc hai đồng minh của Mỹ xích lại gần nhau như thế nào sau các vụ phóng tên lửa thường xuyên của Triều Tiên, cũng như mối lo ngại ngày càng tăng về vai trò mạnh mẽ hơn của Trung Quốc trên trường quốc tế.
Chuyến thăm Nhật Bản của ông Yoon hôm 16/3 là chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Hàn Quốc sau 12 năm. Tính cấp bách của tình hình an ninh khu vực, và mối đe dọa do Triều Tiên gây ra, đã được nhấn mạnh trong vài giờ trước khi ông đến, khi Triều Tiên bắn một tên lửa đạn đạo tầm xa và nó rơi xuống vùng biển giữa bán đảo Triều Tiên và Nhật Bản.
Hai nước cũng đồng ý hủy bỏ tranh chấp thương mại kéo dài gần 4 năm về vật liệu công nghệ cao được sử dụng cho chip, một vấn đề đã cản trở mối quan hệ của họ khi tầm quan trọng chính trị của chất bán dẫn và việc đảm bảo nguồn cung của chúng ngày càng tăng.
“Tuần này, Tokyo đã thấy những cây hoa anh đào nở sớm hơn thường lệ một chút. Tôi rất vui khi có cơ hội này để bắt đầu một chương mới về tương lai hướng về phía trước của mối quan hệ Nhật Bản và Hàn Quốc vào ngày này khi chúng ta có thể cảm nhận được mùa xuân đang đến”, Thủ tướng Kishida nói khi hai lãnh đạo ngồi đối diện nhau.
Hai bên cho biết sẽ khởi động lại “ngoại giao con thoi” với các chuyến thăm thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo hai nước, đã bị tạm dừng trước đây.
“Cuộc gặp hôm nay với Thủ tướng Kishida có ý nghĩa đặc biệt là cho người dân hai nước chúng ta biết rằng quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản, vốn đã trải qua thời kỳ khó khăn do nhiều vấn đề tồn đọng, đang ở một điểm khởi đầu mới”, Tổng thống Yoon nói.
Ông nói thêm rằng vụ phóng tên lửa đạn đạo tầm xa của Triều Tiên sáng hôm đó cho thấy “mối đe dọa nghiêm trọng” đối với hòa bình và ổn định quốc tế.
Các quan chức của cả hai bên cho biết Nhật Bản sẽ dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc những vật liệu quan trọng dành cho màn hình và chip điện thoại thông minh trong khi Seoul sẽ bỏ đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đối với Tokyo.
Tokyo đã áp đặt các hạn chế vào năm 2019 khi căng thẳng về tranh chấp kéo dài hàng thập niên với Seoul ngày càng sâu sắc.
Ông Yoon nói rằng ông hy vọng sẽ “tăng cường” hợp tác an ninh. Hai nhà lãnh đạo đang chuẩn bị xác nhận khởi động lại đối thoại an ninh song phương vốn đã bị đình chỉ từ năm 2018, Đài truyền hình NHK của Nhật Bản đưa tin.
Nỗ lực thiết lập quan hệ chặt chẽ hơn đã vấp phải sự chỉ trích từ Trung Quốc. Bộ ngoại giao nước này nói họ phản đối nỗ lực của một số quốc gia nhằm hình thành các nhóm đặc biệt.
Ở hậu trường, các quan chức Nhật Bản có quan điểm thận trọng về việc cải thiện quan hệ.
Ông Yoon cũng phải đối mặt với sự hoài nghi trong nước. Trong một cuộc thăm dò của Gallup Korea được công bố hôm 10/3, 64% số người được hỏi cho biết không cần phải vội vàng cải thiện quan hệ với Nhật Bản nếu Nhật không thay đổi thái độ, và 85% cho biết họ nghĩ chính phủ Nhật Bản hiện tại không hối lỗi về việc lịch sử cai trị thuộc địa của họ.
Tuy nhiên, mối quan hệ kinh tế giữa hai bên vẫn phát triển mạnh mẽ. Theo IMF, hai nước là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của nhau vào năm 2021. Dữ liệu cho thấy xuất khẩu của Nhật Bản sang Hàn Quốc đạt tổng cộng 52 tỷ USD, trong khi xuất khẩu của Hàn Quốc đạt tổng cộng 30 tỷ USD.
Diễn đàn