Thống đốc Minnesota Tim Walz từng ở Trung Quốc, và đảng Cộng hòa đang nhắm vào điều này.
Năm 25 tuổi, ông Walz đã dạy một năm trung học ở Trung Quốc. Ông đã quay trở lại đây để hưởng tuần trăng mật và nhiều lần nữa với các sinh viên Mỹ trong các chương trình trao đổi. Với tư cách là một nghị sĩ, ông đã phục vụ trong một ủy ban theo dõi nhân quyền của Trung Quốc và gặp gỡ những nhân vật như Đức Đạt Lai Lạt Ma.
Giờ đây khi ông Walz là ứng cử viên phó tổng thống của đảng Dân chủ, đảng Cộng hòa đã cáo buộc ông có mối quan hệ kéo dài hàng thập kỷ với “Trung Quốc Cộng sản” và thậm chí đã mở một cuộc điều tra. Các cuộc tấn công phản ánh cách mà, trong bối cảnh mối quan hệ căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, các chuyến thăm từng được coi là tương tác văn hóa đơn giản đã trở thành mục tiêu của các đối thủ chính trị. Nhưng cuối cùng, các chuyên gia cho biết Bắc Kinh không mong đợi chính sách của Hoa Kỳ sẽ tan băng bất kể ai là người vào Nhà Trắng.
Với sự cạnh tranh định hình mối quan hệ của Washington với Bắc Kinh, bất kỳ tương tác nào với Trung Quốc dường như đều “bị coi là đáng nghi, nếu không muốn nói là hoàn toàn nghi ngờ”, và nó đã trở thành “một chiến thuật quen thuộc để tấn công đối thủ chỉ vì có một câu về Trung Quốc trong sơ yếu lý lịch của họ”, ông Kyle Jaros, phó giáo sư về các vấn đề toàn cầu tại Đại học Notre Dame, nói.
“Giả định đằng sau những lời lẽ tấn công này là việc có mối liên hệ với Trung Quốc sẽ khiến các cá nhân phải chịu ơn hoặc thông cảm với Trung Quốc và gây tổn hại đến lợi ích của Hoa Kỳ”, ông Jaros nói. “Chắc chắn một điều là họ trở nên quá thân thiện với đối thủ địa chính trị của Mỹ, nhưng việc chỉ trích Trung Quốc một cách triệt để và loại trừ những người có kinh nghiệm trực tiếp về Trung Quốc khỏi quá trình hoạch định chính sách của Hoa Kỳ cũng không tốt cho lợi ích của Hoa Kỳ”.
Dân biểu Cộng hòa James Comer, Chủ tịch Ủy ban Giám sát và Trách nhiệm giải trình của Hạ viện, hôm 16/8 công bố một cuộc điều tra về các mối liên hệ của ông Walz với Trung Quốc, bao gồm cả các chuyến đi của sinh viên mà ông đã tổ chức. Ông Comer cho biết ông đã yêu cầu FBI cung cấp thông tin về việc liệu ông Walz có thể bị Bắc Kinh nhắm mục tiêu hoặc tuyển dụng cho các hoạt động gây ảnh hưởng hay không.
Ông Comer nói trong một tuyên bố rằng “mối quan hệ lâu dài và thân thiết với Trung Quốc” của ông Walz nên là mối quan ngại đối với người Mỹ.
Người phát ngôn của ông Walz, Teddy Tschann, đã chỉ ra thành tích của vị thống đốc trong việc chống lại Đảng Cộng sản Trung Quốc và đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ.
“Đảng Cộng hòa đang bóp méo sự thật cơ bản và nói dối một cách tuyệt vọng nhằm đánh lạc hướng khỏi chương trình nghị sự Trump-Vance”, ông Tschann nói.
Việc soi xét bắt đầu gần như ngay lập tức sau khi ông Walz được Phó Tổng thống Kamala Harris chọn làm người liên danh tranh cử trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.
“Trung Quốc Cộng sản rất vui mừng về” ông Walz, Richard Grenell, cựu giám đốc tình báo quốc gia tạm quyền trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump, nói trong một đăng trên nền tảng mạng xã hội X.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton của Arkansas viết trên X rằng ông Walz “nợ người dân Mỹ một lời giải thích về mối quan hệ bất thường kéo dài 35 năm của ông với Trung Quốc Cộng sản”. Thượng nghị sĩ Marco Rubio, một đảng viên Cộng hòa đại diện Florida, gọi ông Walz là “một ví dụ về cách Bắc Kinh kiên nhẫn bồi dưỡng các nhà lãnh đạo tương lai của Hoa Kỳ”.
Ông Walz chỉ mới 26 tuổi khi trở về Mỹ sau một năm giảng dạy tại Trung Quốc. Ông từng nói tốt về người dân Trung Quốc và cho rằng họ đã bị chính phủ của họ “đối xử tệ bạc và lừa dối”. Ông nói với tờ báo Chadron Record tại bang Nebraska quê nhà của mình rằng ông ước người dân Trung Quốc có sự lãnh đạo đúng đắn.
Ông Walz đã trở lại Trung Quốc vào năm 1994 để hưởng tuần trăng mật. Ông đã kết hôn vào ngày 4/6, trùng ngày kỷ niệm 5 năm cuộc đàn áp đẫm máu đối với phong trào ủng hộ dân chủ do sinh viên lãnh đạo tại Quảng trường Thiên An Môn, mà hiện vẫn là điều cấm kỵ chính trị ở Trung Quốc.
“Ông ấy muốn có một buổi hẹn hò mà ông ấy sẽ luôn nhớ mãi”, Gwen Whipple, vợ sắp cưới của ông Walz lúc đó, nói với tờ Star-Herald ở Scottsbluff, bang Nebraska, trước chuyến đi của họ.
Sau đó, khi ông Walz đến Washington với tư cách là một nghị sĩ của Minnesota, ông đã trở thành người đấu tranh cho nhân quyền của Trung Quốc và phục vụ trong một ủy ban của quốc hội theo dõi vấn đề này. Ông gọi bữa trưa mà ông có với Đức Đạt Lai Lạt Ma là điều “thay đổi cuộc đời”.
Ông cũng chụp ảnh chung với nhà hoạt động dân chủ Hong Kong Joshua Wong, người đã khai chứng trước Quốc hội Mỹ vào năm 2019 khi Hong Kong chìm trong các cuộc biểu tình kéo dài nhiều tháng về một đề xuất không được lòng dân cho phép dẫn độ nghi phạm sang Trung Quốc để xét xử, làm dấy lên lo ngại về quyền tự chủ của Hong Kong. Bắc Kinh coi nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng và Joshua Wong là mối đe dọa đối với sự cai trị của mình và không chấp thuận việc các chính trị gia Hoa Kỳ gặp họ.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã giảm bớt hy vọng đối với các chính trị gia Hoa Kỳ có lịch sử ở nước này, Yun Sun, giám đốc chương trình Trung Quốc tại tổ chức tư vấn đối ngoại Stimson Center, cho biết. Một phần là vì họ có thể biết chi tiết về các vấn đề nội bộ của Trung Quốc, bà nói.
Kiến thức của ông Walz có thể thực sự mang lại uy tín cho những chỉ trích của Hoa Kỳ về sự cầm quyền của Đảng Cộng sản, theo nhận định của ông Dimitar Gueorguiev, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Syracuse.
Ông Walz cũng cho thấy rằng “có thể có kinh nghiệm về Trung Quốc và sự đồng cảm ở cấp độ con người trong khi vẫn giữ được sự sáng suốt về mặt đạo đức” về chính phủ Trung Quốc, chuyên gia Jaros của Đại học Notre Dame nói.
Ở Trung Quốc, công chúng tò mò về kinh nghiệm của ông Walz ở đất nước họ, nhưng chính phủ ở Bắc Kinh đang dập tắt các cuộc thảo luận.
Các cựu sinh viên của Trường trung học phổ thông số 1 Phật Sơn, ngôi trường Trung Quốc nơi ông Walz giảng dạy vào năm 1989-1990, được yêu cầu không đăng bất cứ điều gì về ông Walz hay chấp nhận các cuộc phỏng vấn của giới truyền thông, đặc biệt là không trả lời phỏng vấn của các nhà báo nước ngoài. Thông báo, đăng trên một nhóm trò chuyện của cựu sinh viên và được chia sẻ với AP, nhắc đến mối quan hệ “cực kỳ nhạy cảm” giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, sự đồng thuận chống Trung Quốc của cả hai đảng phái chính trị và nhu cầu “tránh những rắc rối không cần thiết”.
Trang tin tức Trung Quốc theo chủ nghĩa dân tộc guancha.cn đã đăng một cuộc phỏng vấn độc quyền với Chen Weichuan, một giáo viên tiếng Anh đã nghỉ hưu của trường, người từng là phiên dịch giữa ông Walz và hiệu trưởng và đã đưa ông Walz đi ăn đồ ăn đường phố.
Giáo viên Chen mô tả ông Walz là “rất tốt bụng, dễ tính và được học sinh yêu mến” và bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với sự thăng tiến của ông Walz từ một giáo viên lên thống đốc và hiện là ứng cử viên phó tổng thống. “Ông ấy thật xuất sắc”, nam giáo viên nói với guancha.cn.
Người phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mao Ninh, từ chối bình luận, nói rằng cuộc bầu cử của Hoa Kỳ là vấn đề nội bộ.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không hề ảo tưởng rằng Washington sẽ mềm mỏng hơn với Bắc Kinh, bất kể ai đắc cử vào tháng 11, Willy Lam, thành viên cấp cao tại viện nghiên cứu Jamestown Foundation, nói.
“Họ đã không còn nghĩ đến khả năng rằng các cá nhân chính trị gia, các cá nhân giám đốc điều hành có thể thúc đẩy Nhà Trắng theo hướng chính sách thân thiện hơn với Trung Quốc”, ông Lam nói.
Diễn đàn