Công tố viên đặc biệt Jack Smith hôm 26/8 kêu gọi tòa phúc thẩm liên bang khôi phục lại việc truy tố cựu Tổng thống Donald Trump về vụ tài liệu mật, nói rằng quyết định bác bỏ việc truy tố của một thẩm phán trái với thông lệ lâu nay của Bộ Tư pháp và phán quyết đó phải bị đảo ngược.
Nhóm của ông Smith cho rằng Thẩm phán địa hạt liên bang Hoa Kỳ Aileen Cannon đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi ra phán quyết rằng ông Smith được Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland bổ nhiệm một cách bất hợp pháp.
Các công tố viên viết trong một bản tóm tắt gửi lên tòa phúc thẩm có trụ sở tại Atlanta rằng quan điểm đó đi ngược lại các phán quyết của các thẩm phán trên toàn quốc cũng như “các thông lệ bổ nhiệm phổ biến và lâu đời ở Bộ Tư pháp và trong chính phủ”.
Họ cảnh báo rằng, nếu phán quyết được giữ nguyên, nó có thể "gây nguy hiểm cho hoạt động lâu dài của Bộ Tư pháp và đặt ra câu hỏi về hàng trăm trường hợp bổ nhiệm trong Nhánh Hành pháp”.
“Bộ trưởng Tư pháp đã bổ nhiệm một cách hợp lệ công tố viên đặc biệt, người cũng được cấp ngân quỹ theo quy định”, các công tố viên viết. “Khi ra phán quyết khác, tòa án địa hạt liên bang đã đi chệch khỏi tiền lệ ràng buộc của Tòa án Tối cao, hiểu sai các quy chế cho phép bổ nhiệm công tố viên đặc biệt và xem xét không thỏa đáng về lịch sử lâu dài của việc bổ nhiệm các công tố viên đặc biệt của Bộ trưởng Tư pháp”.
Đây là diễn biến mới nhất trong một vụ truy tố mà nhiều chuyên gia pháp lý từ lâu đã coi là một vụ án hình sự đơn giản vì có nhiều bằng chứng, bao gồm video giám sát và bản ghi âm lời nói của chính ông Trump mà các nhà điều tra của Bộ Tư pháp đã thu thập được trong quá trình điều tra. Nhưng năm ngoái, vụ án đã bị trì hoãn bởi bà Cannon, một thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm, vốn đã xử lý các đề nghị khác nhau của nhóm bào chữa cho ông Trump trước khi rốt cuộc bác bỏ vụ truy tố, một quyết định gây sốc khiến quá trình tố tụng ít nhất phải tạm dừng.
Không rõ Tòa phúc thẩm khu vực 11 của Hoa Kỳ sẽ mất bao lâu để ra phán quyết, nhưng ngay cả khi tòa này lật ngược quyết định của bà Cannon và phục hồi việc truy tố, sẽ không có cơ hội xét xử trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Nếu đắc cử, ông Trump có thể bổ nhiệm một bộ trưởng tư pháp để bác bỏ vụ việc. Cũng có khả năng rằng phán quyết của tòa phúc thẩm sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Trong một tuyên bố hôm 26/8, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của ông Trump, Steven Cheung, nói rằng “không chỉ nên xác nhận việc bác bỏ Bản cáo trạng vô luật pháp ở Florida mà còn phải ngay lập tức bác bỏ TẤT CẢ các cuộc truy lùng [ông Trump] khác”.
Vụ án, một trong bốn vụ truy tố liên bang và tiểu bang đối với ông Trump, bao gồm hàng chục cáo buộc trọng tội, cáo buộc ông Trump giữ trái phép các tài liệu mật từ nhiệm kỳ tổng thống của ông tại khu Mar-a-Lago của ông ở Palm Beach, Florida và cản trở nỗ lực của chính phủ để lấy lại chúng. Ông Trump đã không nhận tội.
Ông Smith được Bộ trưởng Garland bổ nhiệm làm công tố viên đặc biệt vào tháng 11/2022 để điều tra cách ông Trump xử lý các tài liệu cũng như nỗ lực của ông nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 trước cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021 tại Điện Capitol của Quốc hội Hoa Kỳ. Cả hai cuộc điều tra đều dẫn đến các cáo buộc hình sự, mặc dù vụ truy tố phá hoại bầu cử cũng phải đối mặt với tương lai bất định sau phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ vào tháng trước, trong đó trao quyền miễn trừ rộng rãi cho ông Trump và thu hẹp phạm vi của vụ án.
Các luật sư bào chữa trong vụ án tài liệu mật đã lập luận rằng việc bổ nhiệm ông Smith vi phạm Điều khoản bổ nhiệm, một động thái thúc đẩy bà Cannon tổ chức phiên điều trần kéo dài nhiều ngày vào tháng 6. Thẩm phán đứng về phía bên bào chữa, nói rằng không có luật cụ thể nào cho phép Bộ trưởng Garland bổ nhiệm ông Smith và lưu ý rằng ông Smith không được tổng thống lựa chọn hoặc Thượng viện xác nhận.
Nhưng các công tố viên cho biết hôm 26/8 rằng có không dưới bốn luật trao cho bộ trưởng Tư pháp quyền bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt như ông Smith – một thẩm quyền mà họ cho biết đã được các thẩm phán trên khắp đất nước công nhận trong nhiều thập kỷ.
Trong những năm gần đây, Bộ Tư pháp, dưới cả chính quyền Dân chủ và Cộng hòa, đã dựa vào các công tố viên đặc biệt được bổ nhiệm từ bên ngoài Bộ để tiến hành điều tra mọi thứ, từ sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016 nhằm hỗ trợ ông Trump cho đến cách Tổng thống Joe Biden xử lý các tài liệu mật.
Diễn đàn