Đảng cầm quyền ở Đài Loan, được biết như đảng giao tiếp với nước cựu thù Trung Quốc, đã bị đánh bại hơn sự dự kiến trong các cuộc bầu địa phương hôm thứ Bảy. Các kết quả gây bất lợi cho Quốc dân đảng nắm giữ ghế được tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2016 và có thể sẽ làm chậm tiến trình đàm phán với Trung Quốc. Các cuộc bầu cử tạo động năng cho người đứng đầu đảng đối lập, có lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Ralph Jennings tường thuật từ Đài Bắc.
Quốc dân đảng mất các vị trí đứng đầu trong 9 thành phố và quận huyện trong các cuộc bầu cử trên khắp đảo quốc Đài Loan hôm thứ Bảy; cuộc bầu cử được xem như một trắc nghiệm giữa nhiệm kỳ của Tổng thống Mã Anh Cửu. Các cuộc thăm dò đã dự đoán chỉ mất có 3 chức vụ. Các thất bại này đe dọa nỗ lực của đảng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2016 và có thể gây gián đoạn việc đối thoại với Trung Quốc. Người đứng đầu đảng đối lập chủ trương giữ khoản cách nhiều hơn với Bắc Kinh hơn.
Ông George Tsai, giáo sư môn khoa học chính trị tại Đại học Văn hóa Trung quốc trong thủ đô Đài Bắc nói rằng Tổng thống Mã Anh Cửu và các đảng viên Quốc dân, hay đảng KMT, giờ đây phải đấu tranh để giữ sự ủng hộ của quần chúng trong giao tiếp với Trung Quốc. Ông nhận định:
“Mã Anh Cửu sẽ bị thách thức nhiều hơn từ bên trong và ngoài đảng và mối quan hệ bên kia eo biển sẽ đối mặt với những thách thức trước mắt, và những người đảng KMT có thể rời bỏ đảng và thách thức quyền hành của ông. Sẽ có khó khăn cho ông Mã Anh Cửu. Dân chúng đã chán ngấy với sự điều hành đất nước của ông.”
Ông Mã đã đặt sang một bên các tranh chấp chính trị với Trung Quốc sau khi nhậm chức năm 2008, dẫn đến các cuộc đàm phán đã tạo được 21 thỏa thuận về thương mại, vận chuyển và đầu tư. Bắc Kinh xem đảo quốc Đài Loan tự quản như một phần lãnh thổ của mình và hy vọng những thỏa thuận đó dẫn đến thống nhất sau hơn 65 năm thù nghịch. Chính phủ của ông Mã trông đợi những thỏa thuận này hỗ trợ cho nền kinh tế 500 tỷ đôla dựa vào xuất khẩu của Đài Loan.
Tuy nhiên nhiều người dân Đài Loan cảm thấy không an tâm về mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc, nước chưa bao giờ từ bỏ đe dọa chiếm Đài Loan bằng quân sự nếu cần. Hồi tháng 3 hàng ngàn người Đại Loan đã chiếm trụ sở quốc hội và những con đường xung quanh ở Đài Bắc để phản đối việc quan hệ chặt chẽ hơn mà không có sự minh bạch hơn.
Người đứng đầu đảng đối lập, đảng Dân Tiến, chủ trương giữ khoản cách xa hơn với Bắc Kinh khi đảng này nắm quyền từ năm 2000 đến 2008. Lập trường của đảng khiến Trung Quốc tức giận, làm cho các thỏa thuận khó khăn và đôi khi nêu lên nổi ám ảnh về một cuộc tấn công quân sự.
Đảng đối lập nói rằng họ sẵn sàng nói chuyện với Bắc Kinh nhưng không phải trên tiền đề 2 bên thuộc về một quốc gia. Đảng đã được 6 ghế trong cuộc bầu cử hôm Thứ bảy.
Sự xuất hiện của ứng cử viên chức thị trưởng thuộc Quốc dân đảng Sean Liên tại một cuộc vận động ở Đài Bắc đã không có sự ủng hộ cần để đánh bại đối thủ, ông Ko Wen-je, một bác sĩ không đảng phái. Cử tri cũng loại các ứng cử viên Quốc dân đảng ra khỏi 5 thành phố và 3 quận hạt khác.
Thủ tướng Đài Loan Giang Nghi Hoa đã từ chức hôm Thứ bảy, nhận trách nhiệm về sự thất cử và một nữ phát ngôn viên nội các nói rằng có thể sẽ có cải tổ toàn thể nội các. Ông Mã, chủ tịch Quốc dân đảng đã xin lỗi tại một cuộc họp báo hôm Thứ bảy và hứa sẽ cải cách đảng.
Ông nói rằng Quốc dân đảng sẽ không dễ dàng gục ngã. Đảng chưa hề bị đánh bại trong quá khứ, ông Mã nói, và giờ đây sẽ không bị đánh bại. Ông nói giờ đây đảng phải gạt nước mắt và đoàn kết để tranh đấu cho đảng và cho Đài Loan.
Các nhà phân tích ở Đài Loan dự kiến chính phủ tiếp tục giữ các quan hệ với Trung Quốc trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Hai bên đang thương thảo một thỏa thuận nhằm cắt thuế suất nhập khẩu hàng ngàn mặt hàng và nghiên cứu việc mở văn phòng theo kiểu văn phòng lãnh sự.
