Tổng thống tân cử Mỹ Joe Biden củng cố thắng lợi bầu cử của ông sau khi chiếm được bang chiến trường Arizona vào chiều tối thứ Năm 12/11, nhưng tiến trình chuyển quyền sang chính phủ Biden vẫn trì trệ giữa lúc Tổng Thống Trump tiếp tục khước từ, không chấp nhận thất cử.
Ông Biden được dự phóng đắc cử tại Arizona sau hơn một tuần kiểm phiếu, nhóm nghiên cứu Edison Research cho biết. Ông trở thành ứng cử viên tổng thống thứ nhì của Đảng Dân chủ giành thắng lợi tại Arizona trong 7 thập niên, một bang theo truyền thống vẫn thuộc Đảng Cộng hòa.
Thắng lợi của ông Biden ở Arizona giúp ông đạt được tổng cộng 290 phiếu đại cử tri, vượt con số 270 phiếu quyết định ai là người chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Trước Arizona, ông Biden đã vượt mốc 270 phiếu đại cử tri để thắng cử, đặt ông trên con đường hướng tới lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ vào ngày 20/1 năm 2021. Thêm 11 phiếu cử tri đoàn của bang Arizona đã tăng khoảng cách, khiến cho bất cứ thách thức nào của Tổng thống Trump càng xa tầm với.
Ngoài ra, ông Biden còn dẫn trước tại bang Georgia tới 14.000 phiếu và hầu như chắc chắn sẽ vượt qua cuộc tái kiểm phiếu ở bang này. Trên toàn quốc, ông Biden dẫn trước ông Trump hơn 5,3 triệu phiếu phổ thông, tương đương với tỷ lệ 3,4%.
Ông Trump của Đảng Cộng hòa nói mà không có bằng chứng rằng ông là nạn nhân của gian lận bầu cử diện rộng, nhưng các thách thức pháp lý của ông đã thất bại trước tòa, khi các giới chức bầu cử cấp tiểu bang báo cáo không có bất thường nghiêm trọng nào trong tiến trình bầu cử.
Việc Tổng Thống Trump tiếp tục khước từ, không chấp nhận thất cử đã làm trì trệ tiến trình chuyển quyền sang chính phủ mới. GSA, cơ quan liên bang đặc trách tài trợ cho các hoạt động của tổng thống tân cử, vẫn chưa công nhận chiến thắng của ông Biden.
Người được ông Biden chọn làm Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc, Ron Klain, hôm 12/11 nói với đài MSNBC rằng khởi sự tiến trình chuyển tiếp đặc biệt thiết yếu ngay bây giờ, vì chính phủ Biden sẽ thừa kế và lập tức tiếp tục chiến dịch chủng ngừa chống virus corona chủng mới ngay từ lúc ông nhậm chức.
Ông Klain nói bất chấp những trở ngại, ông Biden sẽ ký “một loạt” sắc lệnh và gửi sang quốc hội các biện pháp ưu tiên cao nhất ngay trong ngày đầu tại chức.
“Ông Biden sẽ có một ngày làm việc bận rộn, rất rất bận rộn trong ngày đầu tiên tại chức,” ông Klain nói. Ông nêu lên một số vấn đề mà ông Biden sẽ xử lý ngay trong ngày 20/1/2021, gồm: phục hồi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, cải cách di trú, củng cố luật chăm sóc sức khỏe “Obamacare”, và bảo vệ môi trường.
Dự kiến ông Biden sẽ lại gặp gỡ các cố vấn trong ủy ban chuyển tiếp trong ngày hôm nay, thứ Sáu 13/11, để vạch ra hướng tiếp cận của ông để đối phó với đại dịch Covid-19, đồng thời chuẩn bị đề cử những người sẽ nắm các vị trí hàng đầu trong chính phủ mới, kể cả các bộ trưởng nội các.
Chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa
Đa số các chính khách Đảng Cộng hòa công khai hậu thuẫn quyền của Tổng Thống Trump theo đuổi các thách thức pháp lý, và từ chối công nhận ông Biden là người đắc cử. Nhưng đã có nhiều dấu hiệu bất đồng xuất hiện hôm thứ Năm 12/11.
Các thành viên Đảng Cộng hòa như Thống đốc Ohio Mike DeWine, Thống đốc New Hampshire Chris Sununu, và ông Karl Rove, cố vấn hàng đầu của cựu Tổng thống George W. Bush, nói ông Biden phải được đối xử như tổng thống tân cử của Mỹ.
Trong khi chờ đợi, nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa khác khẳng định chính phủ của Tổng Thống Trump nên để ông Biden nhận báo cáo tình báo mật, mặc dù họ không công khai công nhận ông Biden đã giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống.
Thông thường, vị tổng tư lệnh quân đội tương lai của Mỹ phải được báo cáo tin mật hàng ngày để bảo đảm an ninh quốc gia trong thời gian chuyển tiếp.
Nhiều thành viên Đảng Dân chủ đã đồng loạt công kích Tổng Thống Trump, và những đảng viên Cộng Hòa bao che ông, là “phương hại tới các định chế quốc gia”. Trong một cuộc phỏng vấn dành cho chương trình “60 Minutes” của đài CBS hôm Chủ nhật, cựu Tổng thống Barack Obama nói các thành viên Đảng Cộng hòa đang trên một “con đường nguy hiểm” khi họ hậu thuẫn cho những cáo buộc vô căn cứ của ông Trump là có gian lận bầu cử.
