Bộ Ngoại giao Mỹ: Israel dùng vũ khí Mỹ ‘có thể đã vi phạm luật nhân đạo’

Chính quyền Biden hôm 10/5 nói rằng việc Israel sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp trong chiến dịch quân sự của họ ở Gaza có thể đã vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Đây là lời chỉ trích Israel mạnh mẽ nhất cho đến nay của chính quyền ông Biden.

Nhưng chính quyền Biden đã không đi đến kết luận dứt khoát, và nói rằng do sự hỗn loạn của cuộc chiến ở Gaza, họ không thể xác minh được các trường hợp cụ thể mà những vũ khí đó có thể được sử dụng trong các vi phạm bị cáo buộc.

Đánh giá này được đưa ra trong một phúc trình dài 46 trang không xếp loại mật mà Bộ Ngoại giao trình lên Quốc hội theo yêu cầu của Bản ghi nhớ An ninh Quốc gia (NSM) mới mà Tổng thống Joe Biden ban hành hồi đầu tháng 2.

Những kết luận này có nguy cơ làm xấu thêm quan hệ giữa Mỹ với Israel vào thời điểm hai quốc gia đồng minh này ngày càng bất đồng về kế hoạch của Israel tấn công Rafah, động thái mà Washington đã nhiều lần cảnh báo Tel Aviv.

Chính quyền Biden đã đình chỉ một gói viện trợ vũ khí cho Israel – sự thay đổi chính sách lớn – và cho biết họ đang xem xét có nên chuyển giao các gói khác hay không ngay cả khi Washington vẫn khẳng định hỗ trợ lâu dài cho Israel.

Phúc trình của Bộ Ngoại giao Mỹ chứa đựng nhiều mâu thuẫn: nó liệt ra những báo cáo đáng tin cậy về thiệt hại của dân thường và nói rằng Israel lúc đầu không hợp tác với Washington để tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Gaza. Nhưng trong mỗi trường hợp, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ không thể kết luận dứt khoát liệu Israel có vi phạm pháp luật quốc tế hay không.

“Do Israel phụ thuộc đáng kể của vào các mặt hàng quốc phòng do Mỹ sản xuất, nên sẽ hợp lý khi kết luận rằng lực lượng an ninh Israel kể từ ngày 7/10 đã sử dụng các mặt hàng quốc phòng trong phạm vi NSM-20 trong các hành động không phù hợp với nghĩa vụ được quy định trong luật nhân đạo quốc tế hoặc không phù hợp với các tập quán tốt nhất đã được xác định để giảm thiểu thiệt hại cho dân thường,” Bộ Ngoại giao Mỹ viết trong phúc trình.

“Israel đã không chia sẻ đầy đủ thông tin để xác minh liệu các mặt hàng quốc phòng của Mỹ trong phạm vi NSM-20 có được sử dụng trong các hành động bị cáo buộc là vi phạm luật nhân đạo quốc tế ở Gaza, hay ở Bờ Tây và Đông Jerusalem trong thời gian được phúc trình hay không,” phúc trình cho biết.

Chính vì vậy, chính quyền Biden cho biết họ thấy sự đảm bảo của Israel rằng họ đang sử dụng vũ khí của Mỹ theo đúng luật pháp quốc tế vẫn đáng tin cậy.

Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Van Hollen cho biết chính quyền đã ‘né tránh tất cả các câu hỏi khó’ và tránh xem xét kỹ lưỡng liệu hành động của Israel có đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ cắt viện trợ quân sự cho họ hay không.

“Phúc trình này tự mâu thuẫn vì nó kết luận rằng có những cơ sở hợp lý để tin rằng đã xảy ra những vi phạm luật pháp quốc tế, nhưng đồng thời cũng nói rằng họ không tìm thấy bằng chứng Israel đã không tuân thủ,” ông nói với các phóng viên.