Ðặc sứ Hoa Kỳ ở Bắc Triều Tiên đến châu Á trong tuần này vào lúc các cường quốc trong khu vực tăng cường nỗ lực tái khởi động các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt các chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng. Ông Glyn Davies, Ðại diện đặc biệt của Hoa Kỳ đặc trách Bắc Triều Tiên sẽ đến Trung Quốc ngày thứ ba và sau đó dừng chân tại Seoul và Tokyo. Nhưng theo bài tường thuật của thông tín viên VOA Bill Ide từ Bắc Kinh, chính chặng dừng ở Trung Quốc mới là điều đuợc theo dõi sát để tìm ra bất cứ dấu hiệu khai thông nào.
Khi ông Glyn Davies đến Bắc Kinh vào ngày mai, thì đây sẽ là lần thứ nhì ông gặp trưởng đoàn thương thuyết của Trung Quốc, ông Ngô Ðại Vĩ, trong vòng chưa đầy một tháng.
Ông Ngo đã đi lại giữa Bình Nhưỡng và Washington trong mấy tuần gần đây. Nhật Bản, Nam Triều Tiên và Hoa Kỳ cũng đã mở các cuộc đàm phán tam phương ở Washington.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ do dự không đưa ra lời dự đoán nào về các cuộc đàm phán khi các kế hoạch du hành của ông Davies được công bố tuần trước, nhưng có nói thêm rằng “mọi cuộc thảo luận đều là một cơ hội.”
Các chuyên gia về Bắc Triều Tiên ở Trung Quốc đồng ý. Ông Vương Ðông là một nhà khoa học chính trị tại trường Ðại học Bắc Kinh.
"Rất khó mà nói được chính xác chuyến thăm của ông Glyn Davies sẽ đem lại kết quả gì lần này. Nhưng sự kiện ông Davies đang đến cho thấy cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ đều hợp tác rất chặt chẽ để đưa Bắc Triều Tiên trở lại con đường ngoại giao.”
Bắc Triều Tiên đã rút ra khỏi ác cuộc đàm phán 6 bên hồi năm 2009 và đã đề nghị nối lại đàm phán mà không có điều kiện tiên quyết nào.
Washington nói Bắc Triều Tiên cần phải chứng tỏ sự nghiêm túc trong việc từ bỏ theo đuổi vũ khí hạt nhân trước khi Hoa Kỳ nối lại các cuộc thương nghị.
Về phần mình, Trung Quốc đã tăng cường các nỗ lực trong mấy tháng vừa qua để cho Bắc Triều Tiên thấy họ nghiêm túc ra sao về các biện pháp chế tài và trở lại bàn thương nghị.
Hồi tháng 9, Trung Quốc đã công bố một danh sách các mặt hàng cấm xuất khẩu qua Bắc Triều Tiên để bảo đảm rằng các biện pháp chế tài của Liên Hiệp Quốc được thực thi chặt chẽ tiếp theo một cuộc thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên hồi đầu năm nay.
Danh sách được công bố giữa những mối quan ngại rằng Bắc Triều Tiên có thể đang tăng tốc các chương trình vũ khí hạt nhân của họ. Tuy nhiên, cùng lúc đó Bắc Triều Tiên lại tăng tốc các nỗ lực tăng cường sự giao tiếp kinh tế, nhất là với Trung Quốc.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Bắc Triều Tiên và Bắc Kinh nóng lòng muốn buộc Bình Nhưỡng phải cởi mở hơn về kinh tế. Các chuyên gia phân tích nói hy vọng là những sự thúc đẩy sẽ dần dà lay chuyển miền Bắc về các tham vọng hạt nhân của họ.
Ông Lu Chao, một chuyên gia về bán đảo Triều Tiên tại Viện Khoa học Xã hội Liêu Ninh, nói rằng tuy vậy, ảnh hưởng của Trung Quốc rất hạn chế.
Ông Lu nói chung cuộc Bắc Triều Tiên sẽ quyết định liệu có cởi mở hơn hay không. Ông nói Trung Quốc muốn thấy có thêm doanh gia đến đó để đầu tư, nhưng theo quan điểm của miền Bắc thì dường như Bình Nhưỡng sẽ không mở cửa quá nhanh chống hay rộng rãi cho việc cải tổ. Ông nói thêm rằng đó vẫn là một chế độ đặt quân đội lên trên hết.
Ông Vương Ðông nói điều mà cộng đồng quốc tế cần có là một sách lược phát triển hòa bình cho Bắc Triều Tiên để giúp nuớc này thoát ra khỏi những bất an và các hạn chế về chủ thuyết khiến họ không phát triển kinh tế được.
“Bắc Triều Tiên phải hiểu lập luận rằng họ không thể ăn mà vẫn còn nguyên chiếc bánh. Tôi nghĩ đây là điều rất quan trọng. Họ nói họ muốn xây dựng kinh tế và họ nói họ cũng muốn có khả năng hạt nhân, nhưng họ phải hiểu rằng phải có sự trao đổi giữa hai thứ đó.”
Ðầu thu năm nay, miền Bắc đã đề nghị ngưng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và phi đạn đạn đạo tầm xa để đối lấy việc tái khởi động đàm phán. Ðề nghị này tuy được chính phủ Hoa Kỳ coi là một bước tích cực, nhưng đã không lấy được thêm đà tiến nào. Bình Nhưỡng đã từng đưa ra những lời hứa tương tự trước đây, để rồi lại không thực hiện.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho hay sau chặng dừng ở Bắc Kinh ông Davies sẽ đi thăm Seoul vào ngày thứ sáu và thứ bẩy và sẽ ở lại Tokyo 2 ngày trước khi kết thúc chuyến đi.
Khi ông Glyn Davies đến Bắc Kinh vào ngày mai, thì đây sẽ là lần thứ nhì ông gặp trưởng đoàn thương thuyết của Trung Quốc, ông Ngô Ðại Vĩ, trong vòng chưa đầy một tháng.
Ông Ngo đã đi lại giữa Bình Nhưỡng và Washington trong mấy tuần gần đây. Nhật Bản, Nam Triều Tiên và Hoa Kỳ cũng đã mở các cuộc đàm phán tam phương ở Washington.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ do dự không đưa ra lời dự đoán nào về các cuộc đàm phán khi các kế hoạch du hành của ông Davies được công bố tuần trước, nhưng có nói thêm rằng “mọi cuộc thảo luận đều là một cơ hội.”
Các chuyên gia về Bắc Triều Tiên ở Trung Quốc đồng ý. Ông Vương Ðông là một nhà khoa học chính trị tại trường Ðại học Bắc Kinh.
"Rất khó mà nói được chính xác chuyến thăm của ông Glyn Davies sẽ đem lại kết quả gì lần này. Nhưng sự kiện ông Davies đang đến cho thấy cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ đều hợp tác rất chặt chẽ để đưa Bắc Triều Tiên trở lại con đường ngoại giao.”
Bắc Triều Tiên đã rút ra khỏi ác cuộc đàm phán 6 bên hồi năm 2009 và đã đề nghị nối lại đàm phán mà không có điều kiện tiên quyết nào.
Washington nói Bắc Triều Tiên cần phải chứng tỏ sự nghiêm túc trong việc từ bỏ theo đuổi vũ khí hạt nhân trước khi Hoa Kỳ nối lại các cuộc thương nghị.
Về phần mình, Trung Quốc đã tăng cường các nỗ lực trong mấy tháng vừa qua để cho Bắc Triều Tiên thấy họ nghiêm túc ra sao về các biện pháp chế tài và trở lại bàn thương nghị.
Hồi tháng 9, Trung Quốc đã công bố một danh sách các mặt hàng cấm xuất khẩu qua Bắc Triều Tiên để bảo đảm rằng các biện pháp chế tài của Liên Hiệp Quốc được thực thi chặt chẽ tiếp theo một cuộc thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên hồi đầu năm nay.
Danh sách được công bố giữa những mối quan ngại rằng Bắc Triều Tiên có thể đang tăng tốc các chương trình vũ khí hạt nhân của họ. Tuy nhiên, cùng lúc đó Bắc Triều Tiên lại tăng tốc các nỗ lực tăng cường sự giao tiếp kinh tế, nhất là với Trung Quốc.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Bắc Triều Tiên và Bắc Kinh nóng lòng muốn buộc Bình Nhưỡng phải cởi mở hơn về kinh tế. Các chuyên gia phân tích nói hy vọng là những sự thúc đẩy sẽ dần dà lay chuyển miền Bắc về các tham vọng hạt nhân của họ.
Ông Lu Chao, một chuyên gia về bán đảo Triều Tiên tại Viện Khoa học Xã hội Liêu Ninh, nói rằng tuy vậy, ảnh hưởng của Trung Quốc rất hạn chế.
Ông Lu nói chung cuộc Bắc Triều Tiên sẽ quyết định liệu có cởi mở hơn hay không. Ông nói Trung Quốc muốn thấy có thêm doanh gia đến đó để đầu tư, nhưng theo quan điểm của miền Bắc thì dường như Bình Nhưỡng sẽ không mở cửa quá nhanh chống hay rộng rãi cho việc cải tổ. Ông nói thêm rằng đó vẫn là một chế độ đặt quân đội lên trên hết.
Ông Vương Ðông nói điều mà cộng đồng quốc tế cần có là một sách lược phát triển hòa bình cho Bắc Triều Tiên để giúp nuớc này thoát ra khỏi những bất an và các hạn chế về chủ thuyết khiến họ không phát triển kinh tế được.
“Bắc Triều Tiên phải hiểu lập luận rằng họ không thể ăn mà vẫn còn nguyên chiếc bánh. Tôi nghĩ đây là điều rất quan trọng. Họ nói họ muốn xây dựng kinh tế và họ nói họ cũng muốn có khả năng hạt nhân, nhưng họ phải hiểu rằng phải có sự trao đổi giữa hai thứ đó.”
Ðầu thu năm nay, miền Bắc đã đề nghị ngưng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và phi đạn đạn đạo tầm xa để đối lấy việc tái khởi động đàm phán. Ðề nghị này tuy được chính phủ Hoa Kỳ coi là một bước tích cực, nhưng đã không lấy được thêm đà tiến nào. Bình Nhưỡng đã từng đưa ra những lời hứa tương tự trước đây, để rồi lại không thực hiện.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho hay sau chặng dừng ở Bắc Kinh ông Davies sẽ đi thăm Seoul vào ngày thứ sáu và thứ bẩy và sẽ ở lại Tokyo 2 ngày trước khi kết thúc chuyến đi.
