Một số phụ huynh và du học sinh tại Mỹ nói rằng họ hoang mang và “không tin tưởng” vào việc thu xếp đưa công dân về nước của các cơ quan hữu trách Việt Nam sau khi chuyến bay ngày 2/5 của Vietnam Airlines bị hoãn vì lý do khiến nhiều người nghi ngờ.
Tris, một du học sinh đã sang Mỹ 3 năm nay theo chương trình trao đổi văn hoá, nói với VOA: “Em nghe nói từ mẹ em là những người trên chuyến bay đó đa số từ 30 – 40 tuổi, không phải là du học sinh hay người dễ bị tổn thương trong tình huống Covid-19 này thì em cảm thấy họ, như mẹ em nói là làm ăn gian dối, còn em thì không thể tin là họ làm được như thế”.
Du học sinh này cho biết với giá vé lên đến 2.000 USD/người, cộng thêm tình trạng không chắn chắn đã khiến Tris và gia đình quyết định chưa về lại Việt Nam ngay, mặc dù ở lại Mỹ trong lúc trường học đóng cửa gây tốn kém không ít.
“Giữa tháng 6 đến đầu tháng 7 thì em quyết định về, chứ bây giờ mọi thứ hơi bị hoảng, chưa chắc chắn lắm nên mẹ em quyết định cho em ở lại đây thêm một xíu, rồi ba em mua vé máy bay để em có thể về”, Tris cho biết.
Chuyến bay của hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam đã bị hoãn lại vào phút chót khi hàng trăm du học sinh, nhiều em dưới 18 tuổi, đã đến phi trường San Francisco, Mỹ, để làm thủ tục lên máy bay. Nhiều em bay từ nơi khác đến, đã học xong, hết visa hoặc trả nhà thuê, đã rơi vào tình huống không kịp trở tay vì sự kiện bất ngờ này.
Thông báo trên trang mạng chính thức, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ nói rằng chuyến bay bị hoãn “do thủ tục phía Hoa Kỳ liên quan đến nhiều cơ quan chức năng khác nhau nên Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam chưa tiếp nhận đủ các giấy phép cần thiết để thực hiện chuyến bay theo thời gian dự kiến”.
Tuy nhiên, công luận bày tỏ sự nghi ngờ có sự mập mờ trong chính sách ưu tiên và bán vé cho chuyến bay sau khi mạng xã hội lan truyền một văn bản được cho là của Tổng công ty Hàng không Việt Nam gửi cho Cục hàng không và Cục lãnh sự xin hỗ trợ để được miễn trừ các quy định an ninh của Cục An ninh Giao thông Vận tải Hoa Kỳ (TSA). Theo đó, chuyến bay được đề cập là của Chính phủ Việt Nam và chính phủ sẽ thanh toán các khoản liên quan. Nhưng hành khách trên chuyến bay đã phải trả giá vé lên đến 2.000 USD và nhiều người không thuộc diện ưu tiên (theo quy định là trẻ em, học sinh dưới 18 tuổi, du học sinh không có nơi lưu trú do ký túc xá đóng cửa, những người cao tuổi, người có bệnh nền và các trường hợp đặc biệt khó khăn). Hiện VOA chưa thể kiểm chứng tính xác thực của các thông tin trên.
Bà Ánh Tuyết, một phụ huynh tại Hà Nội có hai con đang theo học ở Ohio nói với VOA rằng mặc dù không rõ nguyên nhân chuyến bay bị hoãn vì lý do gì, nhưng thực tế các du học sinh nhỏ tuổi bị “bỏ rơi” tại sân bay ở Mỹ đã khiến nhiều phụ huynh có con đi du học như bà rất hoang mang và lo lắng. Hai con của bà Tuyết đã đăng ký nguyện vọng trở về Việt Nam với các cơ quan hữu trách nhưng hiện vẫn chưa nhận được hồi âm.
Bà Tuyết nói: “Đăng ký rồi, nhưng Đại sứ quán không trả lời. Các cháu có thông tin với chúng tôi là con đã điền vào form đấy, đã làm hết rồi nhưng cho đến giờ phút này con không có một thông tin gì trả lời là con sẽ được nhận hay không. Các cháu cũng muốn tin chứ, nhưng bởi vì các cháu không nhận được hồi âm nên các cháu vẫn phải nghĩ đến việc khác”.
Hiện hai con của bà Tuyết (đều trên 18 tuổi) đang cùng các bạn tìm kiếm những lựa chọn khác ngoài con đường thông qua Đại sứ quán Việt Nam, mà bà nói là “không có hy vọng”, để có thể trở về nhà.
“Tôi không có hy vọng vào việc đấy, bởi vì các cháu nói rằng nhìn trên biểu đồ thì một tháng chỉ có 2 chuyến thôi, mà hiện giờ con số (đăng ký) lên đến 3.000 rồi, tôi cũng không rõ lắm. Các cháu bảo rằng không thấy (Đại sứ quán) trả lời gì nên các cháu cũng tự tìm các chuyến bay ngoài. Các cháu sẽ chờ sân bay mở rồi tự tìm cách để về vì trường của các cháu đóng tận đến 2021”, bà Tuyết cho biết thêm.
Theo lời một cán bộ trên đường dây nóng của Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ nói với VOA, trước nhu cầu về nước quá lớn của công dân Việt Nam tại Mỹ, cơ quan này không thể đáp ứng ngay tất cả các nhu cầu.
“Các cơ quan đại diện khuyến nghị, đề xuất với các cơ quan trong nước là tiếp tục tổ chức các chuyến bay tiếp theo hoặc nghiên cứu để mở cửa lại đường bay về Việt Nam, thì như thế sẽ một phần giải quyết nhu cầu”, cán bộ không muốn nêu danh cho VOA biết.
Vẫn theo lời công chức này, Đại sứ quán Việt Nam vẫn khuyến nghị công dân nên tuân thủ các khuyến nghị của Mỹ là không nên đi đâu vào thời điểm, kể cả về Việt Nam, vì nguy cơ lây nhiễm chéo cao tại khu vực sân bay và trên máy bay.
Theo cán bộ Đại sứ quán, “tất cả nguyện vọng của công dân đều đã được gửi về trong nước”, còn việc đáp ứng tất cả các nhu cầu thì “không thể trong một ngày hay 1, 2 chuyến bay hết được” vì điều kiện hạn chế ở cả hai quốc gia hiện nay.
“Hiện nay, về việc trao đổi với các cơ quan chức năng Mỹ, thứ nhất, Đại sứ quán đã trao đổi, đề nghị cơ quan chức năng Mỹ không phạt công dân quá hạn visa do lý do khách quan là không về nước được. Còn về các trường nói chung, chúng tôi đã thông qua các kênh của Bộ Ngoại giao Mỹ, các kênh quan hệ chính thống của Đại sứ quán, Tổng lãnh sự quán để chuyển tải thông điệp nhờ các trường hỗ trợ, tạo điều kiện cho các du học sinh không thể về nước vào thời điểm này. Tuy nhiên, việc chúng tôi trao đổi thì trao đổi, còn người ta có nghe, có đáp ứng hay không thì chúng tôi cũng không thể biết được”, cán bộ của Đại sứ quán Việt Nam nói thêm.
Thông tin mới nhất từ Đại sứ quán Việt Nam cho biết đã hỗ trợ cho Vietnam Airlines hoàn thành các thủ tục cần thiết theo yêu cầu của Mỹ để đưa nhóm công dân bị kẹt lại từ chuyến bay ngày 2/5 về nước. Chuyến bay dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 7/5.
