Hàng chục tổ chức phi chính phủ vừa ký thỉnh nguyện thư yêu cầu sự can thiệp của Qũy Obama do cựu Tổng thống Barrack Obama sáng lập về việc chính quyền Việt Nam bắt giữ nhà hoạt động Hoàng Thị Minh Hồng, người từng là cựu thành viên của tổ chức này, và yêu cầu Hà Nội trả tự do cho bà.
Trong bức thư có trình bày rõ ràng về việc tại sao bà Hồng bị bắt giữ với tội danh “Trốn thuế”, và rằng hiện tại bà đang bị giam giữ vô thời hạn, đồng thời không được quyền mướn luật sư biện hộ.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), viết trong một thông cáo rằng Cựu Tổng thống Obama nên đứng ra bênh vực cho bà Hồng và yêu cầu chính phủ Việt Nam bỏ cáo buộc “Trốn thuế’ và trả tự do cho bà ngay lập tức.
“Thành viên của Qũy Obama nên bao gồm nghĩa vụ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của họ để cải cách và thay đổi xã hội, bao gồm cả khi các thành viên hiện tại và trước đây phải đối mặt với những tình huống khó khăn khi sự ủng hộ chính đáng của họ dẫn đến sự trả đũa của chính phủ đàn áp. Bà Hoàng Thị Minh Hồng không làm gì sai vì ủng hộ tôn trọng môi trường và giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch không nên bị coi là một tội ác. Chấm dứt cuộc đàn áp đang diễn ra đối với các nhà bảo vệ môi trường hàng đầu ở Việt Nam bắt đầu từ đây, với việc Qũy Obama thể hiện cam kết chấm dứt biến đổi khí hậu và lên tiếng cho nhân quyền mà không do dự.” ông Roberston viết.
Qũy Obama từng ca ngợi về những đóng góp của bà Hồng trong việc vận động và thúc đẩy những người trẻ bảo vệ môi trường trong 20 năm qua. Bà cũng đã cống hiến hết mình cho việc giáo dục và tổ chức các nhà lãnh đạo trẻ trong nỗ lực vì một thế giới xanh hơn.
Trao đổi với đài VOA hôm 20/6, ông Phil Robertson cho biết rằng những cáo buộc trốn thuế đối với bà Hồng hoàn toàn không có thật bởi vì những điều này đang được xây dựng như một cách thức để trừng phạt bà Hồng vì sự ủng hộ của bà đối với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.
“Rõ ràng chính phủ Việt Nam có âm mưu sử dụng tội trốn thuế như một cách để trấn áp phong trào bảo vệ môi trường. Và, trên thực tế, chúng ta thấy hiện nay hầu hết những người ủng hộ nổi bật cho kế hoạch đại loại là giảm sử dụng than trong kế hoạch năng lượng chung của Việt Nam đều đã bị giam tù. Đây không phải là một sự lầm lẫn. Đây không phải là một trùng hợp ngẫu nhiên. Đây là một chiến dịch hành động của chính phủ Việt Nam nhằm tấn công và trừng phạt phong trào bảo vệ môi trường tại Việt Nam” ông Robertson cho biết thêm.
Ông Robertson nói thêm rằng hiện tại chưa có thông tin cụ thể nào về bà Hồng, như là cách bà bị đối xử, hay là điều kiện giam giữ như thế nào. Chính quyền Việt Nam đã thông báo cho chồng bà Hồng rằng bà sẽ bị khởi tố.
Việc nhà hoạt động môi trường Hoàng Thị Minh Hồng bị bắt giữ với tội danh “Trốn thuế” vào ngày 1/6 vừa qua đã gây xôn xao dư luận trong và ngoài nước.
Trên trang Twitter, Liên Hợp Quốc đã đăng một video bày tỏ lo ngại trước sự việc bà Hồng bị bắt giữ tại Việt Nam và kêu gọi các nhà chức trách phải trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ tùy tiện và đảm bảo những người bảo vệ nhân quyền được bảo vệ.
Cùng bày tỏ sự lo lắng, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng đăng một thông cáo kêu gọi Việt Nam tôn trọng quyền của những người bị giam giữ cũng như tôn trọng và bảo vệ các quyền tự do ngôn luận và lập hội của mọi người dân Việt Nam.
Bà Hồng là nhà sáng lập của tổ chức CHANGE (Center of Hands-on Action and Networking for Growth and Environment) tạm dịch là Trung tâm Hành động Thực hành và Kết nối vì Môi trường và Tăng trưởng. Đây là một tổ chức kêu gọi hành động bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, và bảo vệ động vật hoang dã. Tổ chức này cũng đi đầu trong chiến dịch ngừng cấp vốn xây dựng các nhà máy nhiệt điện than mới tại Việt Nam. Ngoài ra, bà Hồng là người Việt Nam đầu tiên đến thăm Nam Cực.
“Chúng tôi hy vọng rằng chính phủ sẽ xem xét lại. Và đó là một trong những lý do chúng tôi liên hệ với cựu Tổng thống Obama,” ông Roberston nói. “Chúng tôi nghĩ rằng cựu Tổng thống Obama có sự ảnh hưởng để thuyết phục chính phủ Việt Nam không tiếp tục với những cáo buộc này, để bà ấy ra khỏi trại giam và cuối cùng là hủy bỏ các cáo buộc đối với bà”.
Khi được hỏi liệu cựu Tổng thống Obama có thể giúp được gì, ông Robertson nghĩ rằng nếu có sự giúp đỡ của cựu Tổng thống Obama với một tuyên bố công khai hay một bức thư gửi đến Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, thì sẽ có tác động rất lớn vì ông là người đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa Việt Nam tiến lên và kêu gọi mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
“Tôi nghĩ ông ấy là một nhà lãnh đạo thế giới mà chính phủ Việt Nam và Đảng Cộng sản của họ kính trọng, và tôi nghĩ rằng tiếng nói của ông ấy sẽ có ảnh hưởng. Tôi không biết rằng tuyên bố công khai của ông Obama sẽ dẫn đến việc bà Hồng được trả tự do hay không. Nhưng tôi nghĩ đó là một trong những lựa chọn tốt nhất mà chúng tôi có vào lúc này.”
VOA đã gửi một email đến Bộ Ngoại giao Việt Nam và Qũy Obama để xin ý kiến nhưng chưa được phản hồi.
Bà Hồng là một trong những nhà hoạt động mới nhất bị cáo buộc tội danh “Trốn thuế”. Trước đó, nhóm bốn nhà hoạt động khí hậu được gọi là Vietnamese Four (Bộ tứ Việt Nam) bao gồm các ông Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, bà Nguỵ Thị Khánh, và ông Bạch Hùng Dương. Họ là các nhà hoạt động xã hội dân sự đã bị chính quyền Việt Nam bỏ tù với cùng tội danh sau khi tham gia hoạt động nhằm giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào nhiệt điện than.
Diễn đàn