Diễn tiến chương trình hạt nhân của Iran
Các diễn biến mới nhất:2012
Tháng 1: IAEA xác nhận Iran đang tinh chế uranium đến mức 20% thuần chất nguyên tử.
Tháng 2: Các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc chấm dứt đàm phán ở Tehran mà không thanh tra địa điểm quân sự gây tranh cãi ở Parchin.
Tháng 4: Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad cam kết Iran sẽ không từ bỏ quyền về hạt nhân của mình.
Tháng 5: Các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc báo cáo đã tìm ra các dấu vết uranium được nâng cấp đáng kể tại một địa điểm của Iran.
Tháng 7: EU bắt đầu cấm toàn bộ nhập khẩu dầu của Iran. Hoa Kỳ mở rộng các biện pháp chế tài.
Tháng 9: IAEA đòi ra vào Parchin, Iran gọi các biện pháp chế tài của EU là “vô trách nhiệm.”
Tháng 12: IAEA cho biết đã đạt được tiến bộ trong các cuộc đàm phán với Iram. Hoa Kỳ áp đặt thêm các biện pháp chế tài.
2013
Tháng 1: Iran cho biết sẽ tăng tốc công tác nhiên liệu hạt nhân.
Tháng 2: Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khameini bác bỏ các cuộc đàm phán hạt nhân trực tiếp với Hoa Kỳ. Iran và các cường quốc thế giới họp và đồng ý mở thêm đàm phán.
Tháng 5: IAEA nói Iran đã mở rộng hoạt động hạt nhân.
Tháng 9: Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố Iran sẽ không mưu tìm vũ khí có sức tàn sát hàng loạt.
Hầu hết các nhà phân tích cho rằng sẽ không có đột phá trong cuộc họp bên lề phiên họp Đại hội đồng Liên hiệp quốc ở New York. Nhưng các nhà ngoại giao hy vọng có thể đạt được thỏa thuận để khởi động lại cuộc đàm phán có tên P5 + 1, diễn ra lần chót hồi tháng tư.
Cuộc họp hôm nay là cuộc họp cấp cao nhất trong vòng 6 năm giữa Washington và Tehran và là một trong vài lần mà các giới chức cấp cao của hai nước gặp nhau kể từ khi quan hệ ngoại giao bị cắt đứt năm 1980.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và Ngoại trưởng Iran Javad Zarif sẽ tham dự cuộc họp với các vị ngoại trưởng của Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga và Đức.
Bà Catherine Ashton, người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên hiệp Âu châu, sẽ chủ tọa cuộc họp.
Cuộc họp diễn ra tiếp theo một đề nghị của Tổng thống Iran Hassan Rouhani, khi ông phát biểu tại một hộïi nghị của Đại hội đồng Liên hiệp quốc về vấn đề giải trừ vũ khí, về một hiệp ước toàn diện để cấm chỉ tất cả các loại vũ khí hạt nhân.
Mô tả giải trừ vũ khí hạt nhân là “ưu tiên cao nhất” của Iran, ông Rouhani kêu gọi Israel tham gia Hiệp ước cấm phổ biến hạt nhân và đặt vũ khí hạt nhân của nước họ dưới sự kiểm soát của quốc tế.
Hôm qua, nhà lãnh đạo Iran cho biết ông muốn có được một thỏa thuận với Tây phương về chương trình hạt nhân của nước ông trong vòng từ 3 đến 6 tháng. Ông nói với tờ Washington Post rằng “cách duy nhất để tiến tới” là bao gồm một thời biểu trong cuộc đàm phán.
Bà Dina Esfandiary của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở Washington cho đài VOA biết rằng thời biểu đó thiếu thực tế vì hiện có rất nhiều trở ngại.
Bà Esfandiary nói thêm rằng việc đề ra một thời biểu có tính chất gấp rút như vậy có thể phản ảnh những áp lực hồi gần đây của một số người bên trong chính phủ Iran, những người không tin là có thể cải thiện quan hệ với các nước Tây phương.
Ông Rouhani cũng cho biết Iran sẵn sàng gia tăng quyền tiếp cận của các thanh sát viên hạt nhân Liên hiệp quốc để chứng tỏ chương trình tinh luyện uranium của Iran chỉ nhắm tới mục tiêu hòa bình. Ông nói thêm rằng lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khameini đã cho ông quyền hạn đầy đủ để giải quyết vấn đề hạt nhân.
