Các trường đại học Hoa Kỳ đang chào đón sinh viên quốc tế khi năm học bắt đầu. Nhưng trong khi tổng số sinh viên nước ngoài đang tăng đều đặn, thì con số từ quốc gia gửi sinh viên hàng đầu sang Mỹ là Trung Quốc đang có dấu hiệu chững lại hoặc thu hẹp.
Các nhà phân tích trong ngành cho biết xu hướng tiêu cực chủ yếu là do chi phí cao hơn trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn, với số lượng sinh viên ngày càng tăng đến các quốc gia ít tốn kém hơn như Úc và Anh, và mối quan hệ căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh.
Số lượng sinh viên nước ngoài học tập tại Hoa Kỳ trong năm 2022-23 đã vượt qua 1 triệu lần đầu tiên kể từ đại dịch COVID, theo Open Doors, một nguồn thông tin về sinh viên và học giả quốc tế.
Trong khi Hoa Kỳ chứng kiến mức tăng tổng thể gần 12% từng năm trong giai đoạn đó, số lượng sinh viên quốc tế từ Trung Quốc, nguồn cung cấp hàng đầu, đã giảm 0,2% xuống còn 289.526.
Con số này ít hơn 600 sinh viên so với năm học 2021-22, khi số lượng sinh viên giảm gần 9%. Đại dịch COVID đã khiến số lượng sinh viên Trung Quốc giảm gần 15% trong năm học 2020-21, tương đương với mức giảm chung của thế giới.
Mặc dù vẫn chưa rõ liệu sự sụt giảm này là ổn định hay sự suy giảm dao động, các nhà phân tích cho biết nền kinh tế đang gặp khó khăn của Trung Quốc và chi phí du học cao tại Hoa Kỳ là những lý do chính khiến số lượng sinh viên giảm.
Ông Vincent Chen, một cố vấn du học Trung Quốc có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết mặc dù hầu hết khách hàng của ông vẫn muốn du học tại Hoa Kỳ, nhưng có một xu hướng giảm rõ ràng, trong khi số lượng ứng viên vào các trường đại học nói tiếng Anh ở Úc và Anh đang tăng lên.
Ông Chen nói “Nếu bạn chỉ muốn đi du học, thì chương trình thạc sĩ một năm tại Vương quốc Anh rẻ hơn nhiều”. “Nhiều người không đủ khả năng chi trả để học tại Hoa Kỳ, vì vậy họ phải chấp nhận lựa chọn tốt nhất tiếp theo”.
Dữ liệu từ nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận College Board Research của Hoa Kỳ cho thấy trong năm học 2023-24, học phí và lệ phí trung bình cho chương trình giáo dục bốn năm tại một trường cao đẳng tư thục của Hoa Kỳ đã tăng 4% lên thành 41.540 đô la so với năm học trước.
Hội đồng Anh cho biết học phí đại học ba đến bốn năm tại Anh bắt đầu từ mức thấp nhất là 15.000 đô la.
Theo Cơ quan Thống kê Giáo dục Đại học Vương quốc Anh (HESA), số lượng sinh viên Trung Quốc tại Anh là 154.260 vào năm 2022-23, tăng so với mức 121.145 vào năm học 2018-19.
Văn phòng Bộ Nội vụ Úc cho biết trong năm học 2023-24, Trung Quốc là quốc gia nước ngoài cấp nhiều nhất visa du học mới với 43.389, tăng nhẹ (1,5%) so với năm trước.
Ông Chen cho biết cách truyền thông nhà nước Trung Quốc mô tả tiêu cực về Hoa Kỳ và lo ngại về sự phân biệt đối xử cũng góp phần vào sự thay đổi này.
Ông Bruce Zhang, một công dân Trung Quốc đã nhận bằng thạc sĩ tại Châu Âu sau khi học tại Trung Quốc, đã nói với VOA rằng ông đã gặp phải sự cố như vậy sau khi được nhận vào chương trình tiến sĩ của một trường đại học Hoa Kỳ.
Khi nhập cảnh tại Sân bay quốc tế Logan của Boston năm ngoái, ông Zhang cho biết các nhân viên hải quan đã thẩm vấn ông trong hơn một giờ về nghiên cứu của ông và liệu nó có liên quan gì đến quân đội hay không, và tịch thu máy tính và điện thoại di động của ông để kiểm tra.
“May mắn thay, tôi đã nghe nói rằng hải quan Hoa Kỳ có thể sẽ kiểm tra chặt chẽ sinh viên Trung Quốc, vì vậy tôi có tương đối ít dữ liệu và tài liệu liên quan đến việc học trên máy tính cá nhân của mình”, ông nói.
Ông Zhang được phép nhập cảnh vào Hoa Kỳ để học ngành khoa học vật liệu, nhưng việc thẩm vấn khiến ông rất bối rối đến nỗi ông đã khuyến khích những người Trung Quốc khác đi du học ở nơi khác.
Ông Cui Kai, một cố vấn du học tại Massachusetts đã nói với VOA rằng những trải nghiệm như của ông Zhang hoặc tệ hơn đều có lý do.
“Những sinh viên bị thẩm vấn hoặc bị thu hồi visa tại hải quan thường là những người đã hoàn thành chương trình đại học tại Trung Quốc và đến Hoa Kỳ để lấy bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ chuyên ngành nhạy cảm”, ông Cui cho biết.
Cựu Tổng thống Donald Trump đã ký Tuyên bố 10043 vào tháng 6 năm 2020, cấm cấp visa cho bất kỳ sinh viên Trung Quốc nào “đã được tuyển dụng, học tập hoặc tiến hành nghiên cứu tại hoặc thay mặt cho một thực thể ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa mà nơi đó thực hiện hoặc hỗ trợ “chiến lược hợp nhất quân sự-dân sự” của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Hoa Kỳ cho biết Trung Quốc đã sử dụng sinh viên và học giả để tiếp cận công nghệ quan trọng và theo Tuyên bố 10043, đã thu hồi hơn 1.000 visa đã cấp cho công dân Trung Quốc và từ chối hàng nghìn visa khác.
Những người chỉ trích cho rằng chính sách này gây thiệt hại cho Hoa Kỳ và khuyến khích sinh viên Trung Quốc tìm đến các trường đại học châu Âu và các trường đại học khác.
Diễn đàn