Hôm thứ Sáu 28/7, các nhà lãnh đạo châu Phi thúc ép Tổng thống Nga Vladimir hãy bắt tay thực hiện kế hoạch hòa bình của họ nhằm chấm dứt chiến tranh Ukraine và gia hạn thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã bị Moscow hủy bỏ hồi tuần trước.
Tuy không trực tiếp chỉ trích Nga, nhưng việc họ lên tiếng can thiệp với ông Putin trong ngày thứ nhì của hội nghị thượng đỉnh Nga-châu Phi là lời nhắc nhở rõ ràng đối với ông về việc châu Phi rất lo ngại về hậu quả của cuộc chiến, đặc biệt là về giá lương thực.
Tổng thống Cộng hòa Congo Denis Sassou Nguesso phát biểu với ông Putin và các nhà lãnh đạo châu Phi khác ở St Petersburg: "Sáng kiến (hòa bình) của châu Phi đáng được quan tâm sát sao nhất, không được phép đánh giá thấp nó".
“Một lần nữa chúng tôi khẩn thiết kêu gọi tái lập hòa bình ở châu Âu”, ông nói.
Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi giục Nga khôi phục thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen. Trước khi Moscow từ chối gia hạn hồi tuần trước, thỏa thuận đó đã cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng biển của họ bất chấp chiến tranh.
Ai Cập là nước mua nhiều ngũ cốc thông qua tuyến đường Biển Đen. Tổng thống Sisi nói tại hội nghị thượng đỉnh rằng "rất cần phải đạt được sự nhất trí" về việc khôi phục thỏa thuận.
Như trước đây, ông Putin phản ứng bằng lập luận rằng giá lương thực thế giới tăng cao là hậu quả từ những sai lầm chính sách của phương Tây từ lâu trước cả khi có cuộc chiến Ukraine.
Ông nói rằng Nga rút khỏi thỏa thuận Biển Đen vào tuần trước vì nước này không đưa được ngũ cốc đến các nước nghèo nhất và phương Tây không thực hiện phần của họ trong thỏa thuận.
Kể từ khi rút khỏi thỏa thuận, Nga đã nhiều lần ném bom các cảng và kho chứa ngũ cốc của Ukraine, khiến Ukraine và phương Tây cáo buộc rằng Nga đang dùng lương thực làm vũ khí chiến tranh, và giá ngũ cốc toàn cầu đã tăng trở lại.
Trong bài phát biểu hôm 28/7, ông Putin cho biết Moscow tôn trọng đề xuất hòa bình của châu Phi về Ukraine và đang nghiên cứu cẩn thận.
Ông Putin đã đón nhận kế hoạch với thái độ chừng mực khi một nhóm các tổng thống châu Phi trình bày với ông hồi tháng trước, ông đã đáp lại bằng cách thể hiện nhiều nỗi bất bình của Nga đối với Ukraine và phương Tây.
Nga lâu nay vẫn nói rằng họ sẵn sàng đàm phán nhưng việc này phải tính đến "thực tế mới" trên thực địa, đó là họ kiểm soát gần 1/5 lãnh thổ Ukraine sau 17 tháng chiến tranh và đã tuyên bố sáp nhập 4 khu vực của Ukraine vào Nga.
Diễn đàn