Hoa Kỳ vừa quyết định ngừng nhận thêm bất kỳ phi công Thổ Nhĩ Kỳ nào dự định đến Hoa Kỳ để huấn luyện về máy bay chiến đấu F-35, bản tin độc quyền của Reuters hôm 7/6 cho hay, dẫn lời các quan chức Hoa Kỳ. Đây là dấu hiệu rõ ràng về sự bất đồng gia tăng liên quan đến kế hoạch của Ankara mua thiết bị phòng không của Nga.
Hai nước đồng minh trong khối NATO đã công khai thể hiện bất đồng trong nhiều tháng qua về việc Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua hệ thống phòng không S-400 của Nga. Washington cho rằng hệ thống này là mối đe dọa đối với máy bay chiến đấu tàng hình F-35 của hãng Lockheed Martin mà Thổ Nhĩ Kỳ cũng dự định mua.
Hoa Kỳ nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ không thể có cả hai, nhưng Hoa Kỳ chưa có bước đi nào cho đến gần đây mới cắt giảm hoặc tạm dừng kế hoạch đào tạo phi công Thổ Nhĩ Kỳ, một động thái có thể bị xem là làm mất mặt Thổ Nhĩ Kỳ.
Hai quan chức Hoa Kỳ đề nghị không nêu tên nói với Reuters trong tuần này rằng vẫn có khả năng là quyết định kể trên có thể được rút lại, nếu Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi kế hoạch. Họ nói rằng quyết định này cho đến nay chỉ áp dụng với các phi công và nhân viên bảo trì Thổ Nhĩ Kỳ lẽ ra sẽ đi đến Hoa Kỳ theo kế hoạch.
Hiện vẫn chưa có quyết định chính thức về việc dừng đào tạo phi công và nhân viên bảo trì Thổ Nhĩ Kỳ tại căn cứ không quân Luke ở bang Arizona, các nguồn tin cho biết. Reuters đã đưa tin hồi tuần trước rằng bước đi này đang được xem xét nghiêm túc.
4 phi công Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang đào tạo tại Luke. 2 phi công Thổ Nhĩ Kỳ khác cũng đang có mặt tại căn cứ đó của Hoa Kỳ với tư cách là giảng viên. Ngoài 6 sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ đó ra, còn có thêm 20 nhân viên bảo trì máy bay Thổ Nhĩ Kỳ đang được huấn luyện tại căn cứ, quân đội Hoa Kỳ cho biết.
Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ họ muốn mua 100 máy bay F-35, có tổng giá trị là 9 tỷ đô la theo giá hiện tại.
Nếu Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình F-35, đây sẽ là một trong những rạn nứt lớn nhất trong lịch sử quan hệ gần đây giữa hai đồng minh, các chuyên gia nhận xét.
