Hoa Kỳ và Philippines ngày 20/1 cam kết tổ chức các cuộc họp 2+2 cho các quan chức hàng đầu sau bảy năm đình trệ. Đây là các động thái phục hồi quan hệ bị căng thẳng bởi quan điểm bài Mỹ của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte.
Hai nước mở đối thoại an ninh hôm 20/1 và nhất trí hướng tới tái tục các cuộc họp giữa lãnh đạo ngoại giao và quốc phòng của đôi bên. Một quan chức Philippines cho biết cuộc họp đầu tiên có thể diễn ra trong nửa đầu năm nay tại Washington.
Mỹ và Philippines có Hiệp ước Quốc phòng Hỗ tương đã bảy chục năm nay và đôi bên cũng có nhiều thỏa thuận cho phép hàng ngàn lính Mỹ tiến hành tập trận chung ở Philippines, trong đó có diễn tập bằng đạn thật, tấn công đổ bộ và chống khủng bố.
Trong sáu năm qua các hoạt động này nhiều lần bị đe dọa sau khi cựu Tổng thống Duterte quyết rút ra khỏi các thỏa thuận an ninh vừa kể, viện dẫn không tin tưởng vào chính sách ngoại giao của Mỹ và ý muốn xích lại gần hơn với Trung Quốc.
Sau cuộc đối thoại hôm 20/1, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương, ông Daniel Kritenbrink, trấn an Philippines rằng Mỹ sẽ bảo vệ Philippines nếu nước này bị tấn công.
“Liên minh sắt đá giữa Mỹ và Philippines đã đóng góp cho sự ổn định của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hơn 75 năm qua và sẽ tăng thêm tầm quan trọng trong những năm sắp tới,” ông nhấn mạnh.
Philippines, từng là thuộc địa của Mỹ, nằm trong số các nước phản đối cách hành xử của Trung Quốc tại Biển Đông. Manila bất bình về sự hiện diện thường xuyên của tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Chính quyền của cựu Tổng thống Duterte từng hoài nghi về việc Mỹ sẽ bảo vệ Philippines trong một cuộc đối đầu trên biển với quân đội Trung Quốc.
Đại sứ Philippines tại Mỹ, Jose Manuel Romualdez, hôm 20/1 xác nhận hai nước đang hợp tác để tổ chức các cuộc họp 2+2 sớm nhất là vào tháng Ba.
Kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos nhậm chức hồi năm ngoái sau chiến thắng áp đảo, một số quan chức hàng đầu của Mỹ, kể cả Phó Tổng Kamala Harris, đã sang thăm Philippines để hâm nóng quan hệ và đồng thời đẩy lùi các bước gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông và Đài Loan.
Diễn đàn