Hoa Kỳ đã tẩy chay một buổi lễ tưởng niệm của Liên hiệp quốc dành cho cố Tổng thống Iran Ebrahim Raisi hôm 30/5, nói rằng ông “có liên quan đến nhiều vụ vi phạm nhân quyền khủng khiếp” và rằng Liên hiệp quốc nên đứng về phía người dân của Iran.
Ông Raisi, một người có đường lối cứng rắn từng được coi là người kế nhiệm tiềm năng của Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, đã thiệt mạng khi trực thăng của ông bị rơi trong điều kiện thời tiết xấu ở vùng núi gần biên giới Azerbaijan vào ngày 19 tháng 5.
Theo truyền thống, Đại hội đồng Liên hiệp quốc gồm 193 thành viên thường họp để tưởng niệm bất kỳ nhà lãnh đạo thế giới nào là nguyên thủ quốc gia đương nhiệm lúc họ qua đời. Các quốc gia và các nhóm khu vực đã đọc diễn văn tưởng niệm của họ trong 50 phút tưởng niệm ông Raisi.
Ông Nate Evans, phát ngôn viên của phái bộ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc nói: “Hoa Kỳ không tham dự sự kiện tưởng nhớ của Liên hiệp quốc hôm nay dành cho Tổng thống Raisi với bất kỳ tư cách nào”.
Ông nói: “Ông Raisi có liên quan đến nhiều vụ vi phạm nhân quyền khủng khiếp, bao gồm cả vụ giết hại hàng nghìn tù nhân chính trị một cách phi pháp vào năm 1988”. “Một số vụ vi phạm nhân quyền tồi tệ nhất được ghi nhận đã diễn ra trong nhiệm kỳ của ông ấy.”
Các nhóm nhân quyền cho biết, khi còn là một công tố viên trẻ ở Tehran, ông Raisi ngồi trong ban giám sát vụ hành quyết hàng trăm tù nhân chính trị ở thủ đô vào năm 1988, khi cuộc chiến kéo dài 8 năm của Iran với Iraq sắp kết thúc.
Phái đoàn Iran tại Liên hiệp quốc từ chối bình luận về việc Mỹ tẩy chay lễ tưởng niệm.
Trong một tuyên bố ngắn, Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres nói với Đại hội đồng rằng ông Raisi đã lãnh đạo Iran vào thời điểm đầy thách thức đối với đất nước, khu vực và toàn cầu.
Ông Guterres nói: “Liên hiệp quốc luôn đoàn kết với người dân Iran và nỗ lực tìm kiếm hòa bình, phát triển và các quyền tự do cơ bản”.
Đại sứ Iran tại Liên hiệp quốc Amir Saeid Iravani đã phản ánh về “tác động sâu sắc” của ông Raisi và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amirabdollahian, người đã thiệt mạng trong cùng một tai nạn trực thăng.
Ông Iravani nói trước Đại hội đồng: “Họ không chỉ là những nhân vật có quyền lực mà còn là biểu tượng của hy vọng, sự kiên cường và sức mạnh lâu dài của nền quản trị và ngoại giao tốt”. “Chúng tôi vẫn cam kết duy trì các nguyên tắc hòa bình, an ninh, công lý và chủ nghĩa đa phương mà họ ủng hộ không mệt mỏi.”
Cuộc bầu cử tổng thống thay thế ông Raisi được dự trù vào ngày 28 tháng 6.
Diễn đàn