Nga cảnh báo kể từ 20/7, bất kỳ tàu nào đi đến các cảng Biển Đen của Ukraine sẽ bị coi là có khả năng chở hàng hóa quân sự, trong lúc Kyiv cáo buộc Moscow thực hiện các cuộc tấn công “khủng khiếp” trong đêm làm hư hại cơ sở hạ tầng xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.
Nga đã tấn công khu vực Odesa trong đêm thứ nhì liên tiếp sau khi rút ra khỏi một thỏa thuận kéo dài một năm hôm 17/7. Thỏa thuận này cho phép vận chuyển ngũ cốc của Ukraine an toàn qua Biển Đen. Quyết định của Nga khiến Liên hiệp quốc cảnh báo có nguy cơ tạo ra nạn đói trên toàn thế giới.
Ukraine, quốc gia muốn cố gắng tiếp tục vận chuyển ngũ cốc từ Biển Đen, vốn rất quan trọng đối với nguồn cung lương thực toàn cầu, hôm 19/7 cho biết họ đang thiết lập một tuyến vận chuyển tạm thời qua Romania.
“Những kẻ khủng bố Nga hoàn toàn cố tình nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng của thỏa thuận ngũ cốc”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tố cáo trên ứng dụng nhắn tin Telegram. “Mỗi phi đạn của Nga - là một cuộc tấn công không chỉ vào Ukraine mà còn vào tất cả mọi người trên thế giới muốn có cuộc sống bình thường và an toàn.”
Văn phòng Tổng công tố Ukraine cho biết 10 thường dân, trong đó có một cậu bé 9 tuổi, bị thương. Các bến cảng ngũ cốc cũng như một cơ sở công nghiệp, nhà kho, trung tâm mua sắm, tòa nhà dân cư và hành chính cũng như ô tô đều bị hư hại.
Lửa và khói bốc lên từ các nhà kho bị đổ nát trong đoạn video do giới hữu trách Ukraine công bố, trong đó cũng cho thấy một khu dân cư với những cửa sổ bị vỡ.
Nga ngày 19/7 tuyên bố sẽ coi tất cả các tàu đi đến các cảng Biển Đen của Ukraine là tàu chở hàng quân sự tiềm năng từ nửa đêm theo giờ Moscow (21:00 giờ GMT ngày 19/7), sau khi chấm dứt thỏa thuận ngũ cốc.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết cờ quốc gia của các tàu đi đến các cảng của Ukraine sẽ được coi là bên tham gia cuộc xung đột đứng về phía Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga không cho biết họ có thể thực hiện những hành động gì. Bộ nói Nga cũng đang tuyên bố các khu vực đông nam và tây bắc của vùng biển quốc tế Biển Đen là tạm thời không an toàn cho hàng hải.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế ngày 19/7 nói việc Nga rút ra khỏi thỏa thuận có nguy cơ làm gia tăng tình trạng mất an ninh lương thực toàn cầu và có thể làm tăng giá lương thực, đặc biệt là ở các nước nghèo. Tại Chicago, giá lúa mì của Mỹ tăng vọt trước những diễn biến mới nhất của cuộc chiến.
Tổng thống Vladimir Putin tố cáo các quốc gia phương Tây đã “bóp méo hoàn toàn” thỏa thuận, nhưng cho biết Nga sẽ ngay lập tức quay trở lại nếu tất cả các điều kiện để làm như vậy được đáp ứng.
‘Tấn công trả thù hàng loạt’
Ngày 18/7, Nga cho biết họ đã tấn công các mục tiêu quân sự ở hai thành phố cảng của Ukraine chỉ trong một đêm như một “cuộc tấn công trả thù hàng loạt” cho vụ nổ làm hư hại cây cầu dẫn tới Crimea, bán đảo mà Nga chiếm giữ từ Ukraine vào năm 2014.
Lực lượng không quân Ukraine hôm 19/7 nói 63 phi đạn và máy bay không người lái đã được Nga phóng trên khắp đất nước, chủ yếu tập trung vào cơ sở hạ tầng và cơ sở quân sự ở khu vực Odesa.
Lực lượng phòng không cho biết đã bắn hạ 37 chiếc trong số đó, một tỷ lệ thấp hơn so với tỷ lệ thường được báo cáo trong nhiều tháng bị tấn công.
Bộ trưởng Nông nghiệp Mykola Solsky nói một phần đáng kể cơ sở hạ tầng xuất khẩu ngũ cốc tại cảng Chornomorsk phía tây nam Odesa đã bị hư hại, đồng thời cho biết thêm rằng 60.000 tấn ngũ cốc đã bị phá hủy.
Ông Serhiy Bratchuk, phát ngôn viên của chính quyền quân sự Odesa, cho biết trên kênh Telegram ngày 19/7 rằng cuộc tấn công “rất mạnh mẽ, thực sự lớn”.
“Đó là một đêm địa ngục,” ông nói.
Bộ chỉ huy quân sự miền nam Ukraine cho biết Nga đã sử dụng phi đạn siêu thanh, bao gồm Kh-22 được thiết kế để tiêu diệt hàng không mẫu hạm, để tấn công cơ sở hạ tầng cảng Odesa.
Lửa Crimea
Ba cảng của khu vực Odesa là những cảng duy nhất hoạt động ở Ukraine trong chiến tranh theo Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do Liên hiệp quốc làm trung gian, cho phép xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine xuyên qua sự phong tỏa của Nga.
Tại Crimea, hỏa hoạn tại một khu huấn luyện quân sự ở quận Kirovske đã buộc hơn 2.000 người từ 4 khu định cư phải sơ tán, thống đốc Crimea, ông Sergei Aksyonov, cho biết.
Các kênh Telegram liên kết với các cơ quan an ninh Nga và truyền thông Ukraine cho biết một kho đạn đã bốc cháy tại căn cứ sau một cuộc không kích trong đêm của Ukraine.
Phát ngôn viên Bratchuk của chính quyền quân sự Odesa đã đăng hai đoạn video về vụ cháy ở một khu vực không có người ở, nói rằng: “Kho đạn của kẻ thù. Staryi Krym."
Staryi Krym là một thị trấn nhỏ ở quận Kirovske của Crimea.
Các lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc phản công vào tháng trước để cố gắng đánh bật lực lượng Nga ra khỏi phía nam và phía đông, nơi họ đã đào sâu dọc theo một chiến tuyến được củng cố nghiêm ngặt sau khi không chiếm được Kyiv trong những ngày đầu của cuộc xâm lược.
Liên hiệp quốc tìm giải pháp
Tại Washington, Ngũ Giác Đài đã công bố viện trợ an ninh bổ sung cho Ukraine, với tổng trị giá khoảng 1,3 tỷ đô la, bao gồm khả năng phòng không và đạn dược.
Liên hiệp quốc nói đã có “một số ý tưởng đang được đưa ra” để giúp đưa ngũ cốc và phân bón của Ukraine và Nga ra thị trường toàn cầu.
Thỏa thuận Biển Đen được làm trung gian bởi Liên hiệp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 7 năm ngoái để ngăn cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu trở nên tồi tệ hơn sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine từ tháng 2 năm 2022. Hai quốc gia này nằm trong số những nhà xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Nga cho biết họ có thể quay trở lại thỏa thuận ngũ cốc, nhưng chỉ khi nào các yêu cầu của họ được đáp ứng để nới lỏng các quy định đối với việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của chính họ. Các nước phương Tây gọi đó là nỗ lực sử dụng đòn bẩy đối với nguồn cung lương thực để buộc phải giảm bớt các chế tài tài chính, việc này vốn đã cho phép Nga bán lương thực.
Diễn đàn