Chính phủ Nhật Bản hy vọng tới cuối năm nay sẽ đúc kết thỏa thuận với Việt Nam và Philippines về chia sẻ và bảo mật thông tin quốc phòng.
Tờ Nikkei Asian Review ngày 15/1 cho hay các thỏa thuận này sẽ cho phép lực lượng võ trang Nhật chia sẻ thông tin về thiết bị quốc phòng và hoạt động của binh sĩ các nước.
Nhật nhắm mục tiêu tăng cường hợp tác quốc phòng với các nước Đông Nam Á trước chính sách trỗi dậy bành trướng của Trung Quốc trong khu vực. Các thỏa thuận vừa kể với Hà Nội và Manila sẽ là những thỏa thuận về thông tin quốc phòng đầu tiên giữa Tokyo với ASEAN.
Thỏa thuận, một khi được ký kết, sẽ giúp Nhật có được những thông tin về hoạt động của lực lượng Trung Quốc trên Biển Đông, nơi mà cả Manila và Hà Nội đều có các tuyên bố chủ quyền chồng chéo. Thỏa thuận cũng yêu cầu mỗi bên kiểm soát chặt chẽ các thông tin được trao đổi với nhau.
Lực lượng hải quân và không quân của Việt Nam và Philippines đang cần được đầu tư để tăng cường nội lực.
Nhật đang xét tới việc cung cấp cho Philippines các máy bay huấn luyện cùng nhiều quân cụ khác giúp Manila tăng cường khả năng quốc phòng sau khi đã đồng ý viện trợ các tàu tuần tra cho Việt Nam củng cố công tác giám sát hàng hải.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật dự kiến công du Việt Nam và Philippines đầu năm nay để mở ra các cuộc thảo luận về chia sẻ thông tin quốc phòng.
Cùng với Mỹ, Tokyo trong năm 2016 sẽ tăng cường sự hiện diện trên Biển Đông với các máy bay do thám chống tàu ngầm quá cảnh dọc theo các hải lộ ở đây.
Nhật báo Yomuiri Shimbun hôm 15/1 dẫn nguồn tin chính phủ cho hay Lực lượng Tự vệ và Bộ Quốc phòng Nhật đã cho phép máy bay tuần tra P-3C đáp xuống căn cứ các nước giáp mặt với Biển Đông trên đường trở về từ các nhiệm vụ chống hải tặc ở Somali.
Báo điện tử Inquirer xác nhận đó là các căn cứ ở Việt Nam, Philippines và Malaysia.
Theo International Business Times, chính phủ Nhật loan báo nhiệm vụ ưu tiên của các chuyến bay này trên đường trở về sẽ là tuần tra khu vực xung quanh Việt Nam và Philippines, những điểm nóng tranh chấp trên Biển Đông.
Các chuyên gia cho rằng quyết định này giúp Nhật chứng tỏ quyết tâm củng cố sự hiện diện của họ ở Biển Đông và hậu thuẫn Mỹ trong chính sách xoay trục về Châu Á.
Phân tích gia Fu Qiaoshao thuộc Không lực Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc nói với thời báo Global Times rằng các máy bay do thám P-3C có thể cung cấp cho Mỹ những thông tin thu thập được ở Biển Đông, đồng thời khuyến cáo Bắc Kinh nên lưu ý việc này.
Giữa năm ngoái, Nhật tiến hành các cuộc diễn tập tìm kiếm cứu hộ chung lần đầu tiên với Philippines trước khi đạt thỏa thuận với Hà Nội vào tháng 11 về việc tổ chức các cuộc thao dượt đầu tiên của lực lượng Nhật trong vùng biển Việt Nam.
Ngoài ra, hai bên Việt - Nhật cũng đạt thỏa thuận để cho tàu của Lực lượng Tự vệ Nhật neo đậu ở Vịnh Cam Ranh, cảng nước sâu chiến lược của Việt Nam.
Theo Nikkei Asian Review, AFP, The Diplomat, IB Times.
