Một loạt các mức tăng thuế mới đối với một số hàng hóa của Trung Quốc sẽ chưa có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8 như dự kiến ban đầu, Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ cho biết hôm 30/7.
Cơ quan này, hiện vẫn đang xem xét nhiều ý kiến nhận được sau khi chính sách được công bố, sẽ hoàn tất các mức thuế quan sau hai tuần kể từ khi quá trình xem xét đó hoàn tất.
Các mức thuế quan sẽ tác động đặc biệt mạnh đến các lĩnh vực cụ thể của nền kinh tế Trung Quốc, tăng gấp bốn lần mức thuế phải trả đối với xe điện của Trung Quốc và tăng mạnh mức thuế đối với pin và chất bán dẫn do Trung Quốc sản xuất.
Thông báo này được đưa ra hơn một tuần sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố ông sẽ từ bỏ nỗ lực tái tranh cử và sự ủng hộ của đảng Dân chủ đã tập hợp lại phía sau Phó Tổng thống Kamala Harris. Không có gợi ý nào cho thấy sự chậm trễ này liên quan đến sự thay đổi vừa kể.
Tuy nhiên, thông báo này đã nêu bật thực tế rằng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải về chính sách của bà Harris đối với thương mại với Trung Quốc và nó sẽ trái ngược như thế nào với con đường cực kỳ mạnh tay do cựu Tổng thống Donald Trump, ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, vạch ra.
Bà Harris về thương mại
Trong 3 năm rưỡi làm phó tổng thống, bà Harris không tập trung vào các vấn đề thương mại. Tuy nhiên, có thể thấy một phần thái độ của bà đối với vấn đề này qua các phiếu bầu của bà với tư cách là thành viên của Thượng viện và các bình luận công khai trước đây của bà.
Bà Harris nói trong một lần xuất hiện vào năm 2019 rằng bà không phải là “đảng viên Dân chủ theo chủ nghĩa bảo hộ”, nghĩa là bà không ủng hộ các chính sách bảo vệ các công ty Hoa Kỳ khỏi sự cạnh tranh ở nước ngoài. Tuy nhiên, bà đã có một số lập trường cho thấy bà ít nhất cũng hoài nghi về chủ nghĩa chính thống về thương mại tự do.
Với tư cách là một thượng nghị sĩ, bà đã bỏ phiếu chống lại Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico-Canada (USMCA), một thỏa thuận thương mại đã phá vỡ các rào cản đối với thương mại xuyên biên giới ở Bắc Mỹ. Bà cũng cho biết bà sẽ bỏ phiếu chống lại các hiệp định thương mại tự do khác, bao gồm Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), mà USMCA đã thay thế vào năm 2020, và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương do chính quyền Obama thúc đẩy. Trong một số trường hợp đó, bà Harris cho biết bà phản đối vì bà cảm thấy các thỏa thuận không bao gồm đủ các biện pháp bảo vệ môi trường.
Ưu tiên mới
“Phó Tổng thống Harris không nói nhiều về chính sách thương mại, với tư cách là phó tổng thống hoặc thượng nghị sĩ,” ông William Reinsch tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế nói với VOA trong một cuộc trao đổi qua email. “Điều đó cho thấy đó không phải là ưu tiên hàng đầu của bà ấy — phần lớn trọng tâm của bà ấy là các vấn đề trong nước.”
“Tuy nhiên, từ lâu, đó đã là ưu tiên hàng đầu của ông Donald Trump, người đưa ra các vấn đề thương mại bất cứ khi nào có cơ hội,” ông Reinsch nói thêm. “Điều đó sẽ buộc bà ấy phải đáp ứng trong chiến dịch tranh cử. Khi bà ấy làm vậy, tôi không mong đợi một chính sách khác nhiều so với chính sách của ông Biden. Điều đó đặc biệt đúng đối với Trung Quốc, nơi cả hai ứng cử viên sẽ thấy lợi ích của họ khi ủng hộ một đường lối cứng rắn.”
Cả bà Harris và ông Biden đều chỉ trích gay gắt các chế tài rộng rãi đối với hàng hóa Trung Quốc mà ông Trump áp đặt trong nhiệm kỳ của mình. Bà Harris đã mô tả chúng là một loại thuế đối với người Mỹ bình thường vì chúng làm tăng chi phí hàng hóa. Tuy nhiên, chính quyền ông Biden chủ yếu vẫn giữ nguyên mức thuế quan thời ông Trump kể từ khi nhậm chức cách đây gần bốn năm.
Ông Trump về thương mại
Trong nhiều năm, ông Trump đã ủng hộ các chính sách thương mại bảo hộ cao, đặc biệt là đối với Trung Quốc, và có mọi lý do để tin rằng nếu ông trở lại Tòa Bạch Ốc, ông sẽ nỗ lực thực hiện các hạn chế thậm chí còn nghiêm ngặt hơn đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Trong chiến dịch tranh cử, ông đã ủng hộ việc áp dụng thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng hóa và dịch vụ vào Hoa Kỳ — mức thuế 10% đối với hàng hóa từ hầu hết các quốc gia khác, nhưng mức thuế khổng lồ lên tới 60% đối với hàng hóa Trung Quốc.
“Không giống như các tuyên bố chính sách khác mà ông Trump đưa ra trong chiến dịch tranh cử, tôi coi trọng tuyên bố này”, ông Matthew P. Goodman, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Địa kinh tế Greenberg của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, nói.
“Tôi nghĩ về thương mại, ông ấy nói là làm”, ông Goodman nói với VOA. “Khi ông ấy nói rằng ông ấy sẽ áp thuế 60% trở lên đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và thuế 10% đối với hàng hóa từ châu Âu và Nhật Bản, tôi nghĩ ông ấy sẽ cố gắng thực hiện điều đó. Nếu bạn muốn gọi đó là chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ, tôi nghĩ điều đó là công bằng.”
‘Sự tách rời mạnh mẽ’
Ông Jeff Schott, một thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nói với VOA rằng nếu được bầu vào nhiệm kỳ thứ hai, ông Trump sẽ có động thái phá vỡ toàn diện thương mại Mỹ-Trung.
Mặc dù có sự đồng thuận rộng rãi của lưỡng đảng tại Hoa Kỳ rằng Washington cần phải hành động để ngăn chặn Trung Quốc tham gia vào các hành vi lạm dụng cụ thể, chẳng hạn như bán phá giá hàng hóa với giá thấp một cách giả tạo để ngăn cản sự cạnh tranh, ông Schott cho biết ông Trump dường như muốn đưa mọi thứ đi xa hơn.
“Ông Trump đã kêu gọi tách rời mạnh mẽ hai nền kinh tế của chúng ta. Tôi nghĩ ông Trump sẽ cố gắng ngăn chặn nhiều khoản đầu tư hơn của Trung Quốc vào Hoa Kỳ [và] cũng sẽ áp đặt nhiều mức thuế quan hơn trên diện rộng”, ông Schott cho biết.
Duy trì nguyên trạng
Các chuyên gia nói với VOA rằng mặc dù có khả năng chính quyền Harris sẽ phá vỡ đáng kể chính quyền Biden về các chính sách thương mại với Trung Quốc, nhưng kết quả có khả năng xảy ra nhất trong tương lai gần sẽ là duy trì nguyên trạng.
“Tôi nghĩ sẽ có mức độ liên tục rất cao giữa các chính sách của ông Biden và các chính sách của Tổng thống Kamala Harris, nếu chúng ta có một Tổng thống Harris”, ông Robert Daly, giám đốc Viện Kissinger về Trung Quốc và Hoa Kỳ tại Trung tâm Woodrow Wilson cho biết.
“Có sự liên tục giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Biden, và điều này là do vấn đề cơ bản mà bất kỳ tổng thống nào phải đối mặt liên quan đến Trung Quốc đều giống nhau”, ông Daly nói với VOA.
“Đó là chức năng của thực tế địa chiến lược mà một Tổng thống Harris cũng phải đối mặt”, ông nói. “Tôi nghĩ rằng bà ấy sẽ tiếp tục củng cố các liên minh. Bà ấy sẽ tiếp tục, như bà ấy đã nói, cố gắng ‘giảm rủi ro’ ở Trung Quốc. Chúng ta biết rằng khi bà ra tranh cử tổng thống năm 2020, bà khá phản đối thuế quan. Giống như Tổng thống Biden, bà dường như đã thay đổi suy nghĩ về điều đó.”
Diễn đàn