Nhật Bản vừa phát hiện thêm 3 tu nghiệp sinh Việt Nam tham gia vào việc dọn dẹp, khử phóng xạ ở quận Fukushima, nơi đã hứng chịu cuộc khủng hoảng rò rỉ hạt nhân vào tháng 3 năm 2011.
Japan Times dẫn lời Liên đoàn Lao động Zentouitsu, tổ chức hỗ trợ các tu nghiệp sinh, cho biết 3 nam tu nghiệp sinh người Việt đến Nhật Bản vào tháng 7 năm 2015. Họ làm công việc dọn dẹp phóng xạ tại quận Fukushima trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến năm 2018 với tư cách là thực tập sinh của một công ty xây dựng ở thành phố Koriyama trong khu vực.
Theo hợp đồng của các tu nghiệp sinh thì họ chỉ tham gia vào việc lắp đặt và gia cố kết cấu thép, nhưng không giải thích chi tiết về công việc tẩy rửa phóng xạ.
Vẫn theo nguồn tin của Nhật, Cục Di Trú thuộc Bộ Tư pháp nước này đang tiến hành một cuộc điều tra nghi vấn nhiều người nước ngoài có thể đã tham gia các hoạt động không phù hợp với Chương trình Huấn luyện Thực tập sinh Kỹ thuật.
Nhật Bản đưa vào hoạt động chương trình này vào năm 1993 với mục đích chuyển giao kỹ năng cho các nước đang phát triển. Tuy nhiên, chương trình áp dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, sản xuất và một số ngành khác đã vấp phải nhiều chỉ trích trong và ngoài nước, vì bị cho là “bình phong” để các công ty Nhật nhập khẩu lao động giá rẻ.
Thông báo của Bộ Môi trường Nhật Bản vào ngày 12/4 cho biết các công ty xây dựng đã cắt đi khoảng 1,6 triệu yên chi phí trợ cấp nguy hiểm của ba tu nghiệp sinh Việt Nam được gửi đi làm công việc dọn dẹp trong khu vực nhiễm phóng xạ Fukushima trong thời gian 7 tháng. Theo Bộ này, mức trợ cấp nguy hiểm dành cho mỗi thực tập sinh là 4.600 yên/ngày.
Tháng trước, một tu nghiệp sinh 24 tuổi người Việt Nam do công ty xây dựng ở Morioka, tỉnh Iwate, thuê mướn đã lên tiếng tại một cuộc họp báo ở Tokyo, nói rằng anh bị lừa đi làm công việc khử phóng xạ ở Fukushima.
Thực tập sinh này đến Nhật vào tháng 9 năm 2015. Sau đó, anh được gửi tới Koriyama, thuộc khu vực Fukushima, hơn chục lần để làm công việc khử phóng xạ ở các khu dân cư của thành phố.
Tiếp đó, thực tập sinh này lại được đưa đi tháo dỡ các tòa nhà trong một khu vực cấm ở thị trấn Kawamata, cũng thuộc vùng Fukushima, trước thời điểm chính phủ dỡ bỏ các hạn chế trong khu vực đã phải di tản vì mức bức xạ cao.
Thực tập sinh người Việt chỉ nhận mức lương 140.000 yên/tháng, bằng 1/3 mức lương của các đồng nghiệp người Nhật.
Tháng 11 năm ngoái, anh này đã phải bỏ việc vì lo lắng cho sức khỏe của mình sau khi yêu cầu công ty giải thích rõ về công việc.
Bộ Tư pháp và Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi của Nhật sau đó ra tuyên bố nói rằng công việc khử phóng xạ không phù hợp với mục đích của chương trình tập sự.
Theo quy định, các công ty Nhật muốn nhận nhân viên làm việc từ chương trình huấn luyện thực tập sinh đều phải nộp bản kế hoạch chi tiết trong chương trình huấn luyện của công ty cho cơ quan của Bộ Tư pháp xem xét. Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ rằng các công ty nhận thực tập sinh Việt có thể đã bỏ qua thủ tục kê khai chi tiết công việc trong tài liệu nộp cho chính phủ.
