Tỷ lệ tội phạm giảm hơn 1/5 ở Philippines trong năm nay khiến công chúng vui mừng. Điều này cho thấy có lẽ chiến dịch chống ma túy gây nhiều chết chóc của Tổng thống Rodrigo Duterte đang có hiệu quả bất chấp phẫn nộ trên trường quốc tế vì vấn đề nhân quyền.
Theo các số liệu của Cảnh sát Quốc gia Philippines được truyền thông trong nước trích dẫn, các hành động bất hợp pháp tấn công người và tài sản đã giảm 21,8% trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 11 năm nay, so với cùng kỳ năm 2016.
Mức độ hài lòng đối với Duterte đã tăng từ 67% lên 71% trong 4 tháng cuối năm 2017.Viện nghiên cứu xã hội Social Weather Stations
Ông Antonio Contreras, nhà khoa học chính trị tại Đại học De La Salle, Philippines, nói số liệu này cho thấy có tiến bộ trong chiến dịch bài trừ ma túy gây tranh cãi của Tổng thống Duterte cũng như những "nỗ lực nói chung của cảnh sát"..
Ông Contreras nói: "Con số đó có ý nghĩa lớn, đó là một dấu hiệu cho thấy các nỗ lực đó đang mang lại kết quả.”
Ông Contreras nói ông dự kiến chính quyền Philippines cũng như những người sử dụng truyền thông xã hội ủng hộ chính quyền sẽ khai thác những số liệu đó để nhấn mạnh điểm này.
An toàn hơn bất chấp những vụ giết chóc
Các số liệu của cảnh sát quốc gia được các phương tiện truyền thông trong nước trích dẫn cho thấy tổng số tội hình sự được báo cáo được dùng cho thống kê đã giảm 100.668 vụ trong 11 tháng đầu năm. Chỉ có các vụ giết người là tăng. Một phát ngôn viên của Văn phòng Tổng thống nói với các nhà báo hôm 25/12 rằng tội phạm đã giảm xuống 35%, nhưng ông không cho biết thêm chi tiết.
Nhà nghiên cứu Contreras lưu ý rằng thông qua các cuộc khảo sát lấy ý kiến từ công chúng, người Philippin nói họ cảm thấy an toàn hơn với chiến dịch chống tội phạm của Tổng thống Duterte. Chính mức ủng hộ đó đã cho phép ông Duterte gạt ra ngoài tai ý kiến của giới chỉ trích ở trong nước, và những lời lên án của các nhóm bênh vực nhân quyền và của các chính phủ nước ngoài, đả kích mạnh mẽ việc cho phép cảnh sát giết hại bừa bãi những người bị tình nghi là buôn bán ma túy.
Mức độ hài lòng đối với Duterte đã tăng từ 67% lên 71% trong 4 tháng cuối năm 2017, theo viện nghiên cứu xã hội Social Weather Stations của Philippines ở Manila.
Vào ngày một cảnh sát viên bị giết chết trong vụ truy quét ma túy tại khu vực trung tâm Manila hôm 20/12, Tổng thống Duterte tuyên bố "sẽ tiêu diệt tất cả những kẻ tham gia buôn bán ma túy bất hợp pháp," trang web chính thức của Tổng thống Philippines cho biết.
Dexter Feliciano, một cử tri người Philippines và là người sáng lập một công ty khởi nghiệp ở khu trung tâm Manila, nói:
"Tôi nghĩ chính sách này thực sự hiệu quả, những lập luận của ông, cũng như cách hành xử và thái độ của ông trong tư cách một nhà lãnh đạo có ảnh hưởng rất lớn tới cộng đồng. Ông ấy biết cách trấn áp tinh thần những kẻ tội phạm, đó là lý do tại sao tỷ lệ tội hình sự giảm."
Giết chóc ngoài vòng pháp lý
Các tổ chức nhân quyền quốc tế và các chính khách đối lập ở Philippines tin rằng từ khi lên nhậm chức vào tháng 6 năm 2016, Tổng thống Duterte đã cho phép cảnh sát giết những người bị tình nghi buôn bán ma túy, thay vì mang họ ra truy tố.
Năm ngoái, Tổng thống Duterte thề sẽ xóa sạch những tội ác nghiêm trọng trong vòng từ ba đến sáu tháng sau khi lên nắm quyền. Từ khi nhậm chức vào tháng 6 năm 2016, nhà lãnh đạo 72 tuổi thú nhận rằng chính tay ông đã giết chết các nghi can phạm tội hình sự thời còn là thị trưởng Davao, thành phố lớn thứ nhì của Philippines.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền quốc tế có trụ sở ở New York ước tính có tới 7.000 vụ giết người ngoài vòng pháp lý, xảy ra dưới quyền lãnh đạo của ông Duterte.
Lối tiếp cận này để xử lý các tội ác liên quan tới ma túy đã bị các chính quyền phương Tây và Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc kịch liệt đả kích. Trong một số trường hợp, Tổng thống Duterte đã lên tiếng đe dọa và phản ứng giận dữ.
Người dân Philippines đã biểu tình trên các đường phố Manila hồi trung tuần tháng 8 năm nay, sau khi một học sinh 17 tuổi bị bắn chết ở phía bắc thủ đô Manila, hình như dưới tay cảnh sát. Trong một sự cố riêng rẽ cũng liên quan đến cảnh sát, một thanh niên 19 tuổi bị bắn chết và thi thể một thiếu niên 14 tuổi được tìm thấy, đầy những vết thương do bị đâm.
Nhưng người dân thường Philippines nói chung cho rằng các khu dân cư giờ có vẻ an toàn hơn so với những năm trước Duterte, ít cướp giật, trộm cắp hơn, và các vụ vi phạm luật giao thông và các vụ mua bán ma túy trên các đường phố cũng giảm.
Các nhà phân tích dự kiến ông Duterte sẽ giảm bớt cường độ của chiến dịch chống ma túy sau các biểu tình phản đối để tránh cảnh sát giết thêm những người trẻ tuổi – nhưng nói chung ông sẽ tiếp tục bật đèn xanh cho cảnh sát nổ súng giết người.
