Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đang trên đường đến thủ đô Canberra và sẽ ký Đối tác Chiến lược với Úc vào ngày 14/3.
Tạp chí tài chính Australia Financial Review cho hay, Úc và Việt Nam sẽ nâng mối quan hệ giữa hai nước thành đối tác chiến lược trong khi Úc muốn nâng tầm ảnh hưởng trong khu vực và thiết lập một loạt các thỏa thuận an ninh nằm đối phó với một nước Trung Quốc ngày càng lộ rõ tham vọng bành trướng trên Biển Đông.
Đại sứ Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch và đồng sáng lập của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ở Hà Nội, hôm 12/3 nói với VOA rằng việc nâng mối quan hệ Việt – Úc thành đối tác chiến lược có ý nghĩa quan trọng:
“Úc là một quốc gia rất quan trọng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương và có vai trò tích cực trong khu vực Đông Nam Á. Việc Việt Nam và Úc nâng cấp mối quan hệ thành đối tác chiến lược có thể giúp thúc đẩy hơn quan hệ giữa hai nước. Biển Đông là vấn đề của các nước liên quan, đồng thời các nước lớn ngoài khu vực, trong đó có Úc cũng quan tâm. Úc cũng bày tỏ mối quan tâm là thúc đẩy tự do thương mại hàng hải. Việc này phù hợp với lợi ích của tất cả các bên liên quan ở Biển Đông.”
Biển Đông là vấn đề của các nước liên quan, đồng thời các nước lớn ngoài khu vực, trong đó có Úc cũng quan tâm. Úc cũng bày tỏ mối quan tâm là thúc đẩy tự do thương mại hàng hải. Việc này phù hợp với lợi ích của tất cả các bên liên quan ở Biển Đông.Đại sứ Nguyễn Ngọc Trường
Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 11/3 cho biết Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã bắt đầu chuyến thăm chính thức New Zealand đến ngày 14/3 rồi sau đó dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN - Úc ở Australia đến ngày 18/3.
Chuyến thăm của ông Nguyễn Xuân Phúc và việc ký hiệp định diễn ra ít ngày trước khi có cuộc họp thượng đỉnh đặc biệt ASEAN-Úc, mà theo lời ông Thủ Tướng Úc Malcolm Turnbull nói với tờ Australia Financial Review, “bàn thảo về các vấn đề về an ninh khu vực hơn là các vấn đề kinh tế thương mại”.
Ông Turnbull được trích lời nói: “Úc và ASEAN là các đối tác chiến lược và kinh tế gần gũi nên cuộc họp thượng đỉnh giữa Úc và ASEAN là cơ hội giúp khu vực của chúng ta an ninh hơn và thịnh vượng hơn. Hội nghị đánh dấu mối quan hệ giữa Úc với ASEAN đã trưởng thành. ASEAN là một trong ba đối tác hàng đầu của Úc và chúng tôi có sự hợp tác mạnh mẽ trong việc đối phó với đe dọa an ninh tại khu vực.”
Trả lời phỏng vấn tờ Australia Financial Review, ông Carl Thayer, giáo sư danh dự tại đại học New South Wales, nói: “Úc đang thúc đẩy Việt Nam nên tự tin hơn để đóng vai trò mạnh mẽ hơn tại khu vực.”
Còn Giáo sư Derek McDougall, chuyên gia chính trị châu Á từ Đại học Melbourne, nói với Zing.vn: "Việt Nam mong muốn những quốc gia như Australia đóng vai trò tích cực hơn trong thúc đẩy tự do hàng hải, duy trì hòa bình và an ninh khu vực. Sự tham gia lớn hơn của Australia vào duy trì trật tự hiện tại mang lại lợi ích cho hai nước."
Năm 2009, khi bà Julia Gillard làm Thủ tướng Úc, quan hệ song phương với Việt Nam đã được nâng lên thành mối quan hệ đối tác toàn diện.
Năm 2015, khi ông Tony Abbott làm thủ tướng, hai nước đã đồng ý tăng cường quan hệ đối tác toàn diện và tiếp tục bàn thảo để tiến tới là đối tác chiến lược.
Vào tháng 11 năm ngoái, Úc quyết định nâng mối quan hệ lên thành đối tác chiến lược khi ông Turnbull đến Đà Nẵng dự Diễn Đàn Kinh Tế Á Châu Thái Bình Dương (APEC).
Việt Nam đã ký Hiệp Định Đối Tác Chiến Lược với khoảng 20 nước trên thế giới, gồm cả Nhật Bản, Ấn Độ, Nga, Trung Quốc, Pháp… và nay là với Australia. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường nói trong đó đối tác chiến lược với Úc là “thực chất” và rất “quan trọng.”
“Việt Nam có đối tác chiến lược với khoảng 20 nước, trong đó có những nước rất là quan trọng. Phía Việt Nam muốn tăng cường quan hệ đa phương, đa dạng hóa, tranh thủ sự ủng hộ quốc tế từ các nước lớn. Đồng thời các nước này thấy Việt Nam là một nhân tố trong khu vực, họ muốn hỗ trợ quá trình cải cách, mở cửa, và đặc biệt là đường lối độc lập - tự chủ của Việt Nam. Một dạng đối tác chiến lược hết sức thực chất và rất quan trọng, trong đó có Úc.”
Báo Zing trích dẫn số liệu của chính phủ Việt Nam cho biết, Úc hiện là đối tác lớn nhất của Việt Nam ở Nam bán cầu với kim ngạch thương mại song phương đạt 6,5 tỷ đôla. Số liệu của Úc, bao gồm cả dịch vụ, con số này đã đạt tới 10 tỷ đôla. Ngoài ra, hiện mỗi năm Úc dành cho Việt Nam khoảng 70,7 triệu đôla viện trợ.
Truyền thông Việt Nam cho biết chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam tới Úc là dấu mốc quan trọng, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam khi hai nước chính thức nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược đúng dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
