Còn chưa tới 48 giờ đồng hồ nữa trước thời hạn chót vào ngày mai, phái đoàn từ 196 nước họp ở ngoại ô Paris đang chạy nước rút để đạt được một thỏa thuận về biến đổi khí hậu trên diện rộng, nhưng các rào cản về tiền bạc và mục tiêu vẫn còn rất lớn.
Một bản thảo dày 29 trang của thỏa thuận công bố hôm qua cho thấy bất đồng vẫn còn đáng kể, đặc biệt trong các vấn đề quan trọng liên quan đến trách nhiệm của các nước giàu tài trợ cho các nước nghèo trong các chương trình về biến đổi khí hậu.
Lĩnh vực bàn cãi cốt lõi cũng bao gồm nhu cầu của các nước đang phát triển cần có thỏa thuận và cam kết tương ứng để ngăn nhiệt độ toàn cầu tăng tới mức tối đa là 2 độ C so với mức tiền công nghiệp.
Các nước công nghiệp vẫn phụ thuộc phần lớn vào than đá và các nhiên liệu hóa thạch khác đang tranh cãi cho mục tiêu là 1,5 độ C. Mục tiêu thấp hơn này cho phép họ dần dà bớt phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giảm tổn thương cho nền kinh tế quốc gia.
‘Thời điểm Quyết định’
Tổng thống Pháp Francois Hollande gọi những giờ phút cuối cùng này là ‘thời điểm quyết định.’
Ngoại trưởng Pháp, Laurent Fabius, khi trình bày bản dự thảo thỏa thuận đã giảm bớt 14 trang giấy so với hôm thứ bảy, cho biết đã có tiến bộ. Tuy nhiên, ông nói ‘chưa có gì được nhất trí cho tới khi mọi việc được đồng thuận’ và đề nghị đại diện thương thuyết của các nước phải đạt một thỏa thuận cải thiện hơn trước chiều tối hôm nay.
Ngoài việc kêu gọi cho các mục tiêu đầy tham vọng hơn, các nước đang phát triển cũng yêu cầu các nguồn quỹ tài trợ từ các nước phát triển và ô nhiễm cao để chi trả cho quá trình chuyển đổi qua năng lượng xanh, đòi được hỗ trợ kỹ thuật, và đòi đền bù cho các thiệt hại gây ra bởi các thảm họa thiên tai có liên quan tới biến đổi khí hậu.
Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi các nước dùng cơ hội này để chung quyết một thỏa thuận về biến đổi khí hậu toàn cầu đầy tham vọng, nhiều thành phần, và khả thi. Ông John Kerry nói hiệt hại sẽ tăng lên theo cấp số nhân nếu quá nhiều người trông chờ ‘người khác phải lãnh trách nhiệm.’
Ngoại trưởng Kerry cho biết Washington ‘sẽ không để các nước dễ bị tổn thương nhất bởi thời tiết khắc nghiệt và tác động của biến đổi khí hậu phải ‘vượt bão một mình.’
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ nói rằng Hoa Kỳ đã cam kết tăng gấp đôi khoản đầu tư từ 400 triệu lên thành 800 triệu trong năm năm tới để giúp các nước nghèo thích nghi với biến đổi khí hậu.
Nhưng sự cung cấp hỗ trợ đó có thể còn nằm trong dấu hỏi vì các thành viên của Quốc hội Mỹ do đảng Cộng hòa lãnh đạo cho biết họ dự định ngăn chặn nguồn tài trợ này.
Hoài nghi
Việc này càng làm tăng hoài nghi đối với các đoàn đại biểu của các nước đang phát triển họp tại Paris, những người cho rằng thỏa thuận đạt được tuần này dù gì đi nữa cũng sẽ lặp lại những cam kết chưa được thực hiện như từng thấy ở các hội nghị thượng đỉnh về khí hậu trước đó.
