Việt Nam cho thuê mặt đường đậu xe vẫn lỗ nặng – vì sao?

Những bất cập trong cách vận hành, quản lý là nguyên nhân chính khiến việc cho đậu xe có thu phí trên lòng đường bị lỗ nặng, một nhà quan sát từ trong nước nói với VOA và cho rằng ông nghi ngờ ‘có tình trạnh khai khống chi phí để kiếm chác’.

Sau hơn một năm triển khai cho đậu xe có thu phí trên đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh, mới đây công ty được giao quản lý cho biết họ chỉ thu được khoảng hơn 2 tỷ đồng, trong khi chi phí bỏ ra là 10 tỉ đồng. Do đó, họ chịu khoản lỗ 8 tỷ đồng.

Với số lượng xe hơi ngày càng nhiều trong khi có rất ít bến bãi đậu xe, thành phố lớn nhất nước này đang thiếu hụt chỗ đậu xe trầm trọng nên phải triển khai đề án cho xe đậu xe dưới lòng đường để thu phí từ giữa năm 2018.

‘Nhiều khó khăn’

Báo cáo của Công ty Dịch vụ Công ích Thanh niên xung phong, vốn được giao thực hiện việc này cho biết họ phải chi trả cho ứng dụng quản lý thu phí hơn 2,19 tỷ đồng mỗi năm, báo Lao động cho biết. Ứng dụng có tên Myparking do hãng viễn thông khổng lồ Viettel của quân đội phát triển.

Tờ Thanh niên, cũng dẫn báo cáo này, chỉ ra Công ty Thanh niên xung phong đã phải trả lương cho nhân sự làm công việc ‘hướng dẫn người dân cài đặt app My Parking’, trang bị máy in hóa đơn, điện thoại thông minh…

Ngoài ra, lực lượng thanh niên xung phong của công ty còn làm công việc hướng dẫn tài xế ra vào các chỗ đậu.

Còn về số tiền thu được ít mặc dù nhu cầu đậu xe cao, công ty này được Thanh niên dẫn lại giải thích rằng nhiều người không chịu tải ứng dụng Myparking để thanh toán điện tử mà vẫn dùng tiền mặt trả trực tiếp cho nhân viên dẫn đến thất thoát, sự chống đối của những hộ kinh doanh có nhà mặt tiền không muốn xe hơi đậu ngay trước cửa.

‘Khả năng khai khống’

Trao đổi với VOA, ông Huỳnh Ngọc Chênh, một nhà bất đồng chính kiến, nói ông ‘ủng hộ chủ trương tận dụng lòng lề đường để tăng thêm ngân sách cho thành phố và tạo lập lại trật tự trong việc đậu xe’.

“Nhưng đặc trưng ở Việt Nam, các hộ kinh doanh nhờ vào mặt tiền nên chỉ nên tổ chức cho đậu xe ở những con đường và vị trí có thể cho phép được,” ông nói và cho biết thành phố Hồ Chí Minh từng có ý tưởng làm bãi đậu xe ngầm dưới công viên hay xây dựng nhà tầng để xe nhưng đều phải từ bỏ vì không khả thi.

“Làm ngầm dưới công viên có thể ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan công viên, còn làm nhà tầng thì ở trung tâm không có đất để xây, phải giải tỏa nhà cửa của dân, chi phí rất lớn, đầu tư vào sẽ không lấy lại được nên tư nhân không muốn làm,” ông nói thêm.

Nhận định về báo cáo lỗ của Công ty Thanh niên xung phong, ông Chênh nói ‘vô lý’ vì ‘lòng lề đường có sẵn ai cũng nghĩ là không phải đầu tư gì’.

“Họ đầu tư công nghệ, cái app để thu tiền qua điện thoại. Cái đó không tốn kém lắm, làm sao họ phải chi mỗi năm hàng tỷ cho dịch vụ này,” ông đặt vấn đề.

Cho nên, ông Chênh cho rằng ‘có dấu hiệu tham nhũng, khai khống trong việc này. “Đây là căn bệnh thường thấy ở các cơ quan, công ty nhà nước ở Việt Nam. Ví dụ như tôi biết có công ty khai chi phí tiếp khách ăn uống lên đến cả chục tỷ một năm,” ông nói.

Ông thừa nhận có thể có tình trạng chủ xe đậu xe mà không muốn nộp tiền hay họ chỉ quen trả tiền mặt nhưng chỉ ra lý do thất thu lớn nhất là ‘nhân viên thông đồng với khách lấy tiền mặt để khỏi phải nộp tiền cho công ty’. Ông cho rằng đây là thất bại của ứng dụng của Viettel vì không quản lý hết được tình trạng này.

Theo lời ông thì nhu cầu đậu xe ở thành phố Hồ Chí Minh rất cao nên lấy lý do ‘ít xe đậu nên thu ít’ là ‘không thuyết phục’.

Học cách làm của Mỹ?

“Tôi đi nhiều nước trên thế giới và thấy họ làm rất hay, họ chỉ dựng cái trụ để thanh toán chứ không dùng đến con người,” ông Chênh nói và cho biết người dân các nước khác ‘chấp hành luật lệ rất nghiêm chỉnh, đậu đúng chỗ, đúng giờ giấc chứ không dám làm bừa’.

“Nếu Mỹ tổ chức đậu xe trên đường tốt như vậy thì Việt Nam nghiên cứu nhập công nghệ về làm cũng không khó,” ông nói thêm và thừa nhận ý thức chấp hành luật pháp của người dân Việt Nam chưa cao như người Mỹ nhưng nếu chính quyền ‘tăng cường các biện pháp xử lý thì sẽ khắc phục được’.

Thành phố Hồ Chí Minh hiện cho đậu xe theo giờ có thu phí trên 23 tuyến đường ở các quận 1, 5 và 10 với mức giá từ 20 đến 40 ngàn đồng một giờ và dự tính sẽ mở rộng lên thành 51 tuyến đường ở các quận 1, 3, 4, 6, 10, Phú Nhuận, theo tờ Lao Động.