Giới quân đội cầm quyền ở Myanmar hôm thứ Ba 26/7 biện hộ về vụ hành quyết 4 nhà hoạt động dân chủ, gọi đó là "công lý cho người dân", gạt đi những lời lên án của quốc tế, kể cả của các nước láng giềng gần nhất.
Hôm 25/7, giới quân đội, lực lượng đã tiếm quyền trong một cuộc đảo chính hồi năm ngoái, tuyên bố đã xử tử các nhà hoạt động vì họ tiếp tay cho "các hành động khủng bố" của một phong trào phản kháng dân sự, đây là vụ hành quyết đầu tiên của Myanmar trong nhiều thập kỷ.
Người phát ngôn của tập đoàn quân sự cầm quyền, ông Zaw Min Tun, nói rằng 4 người đàn ông đó đã được xét xử đúng theo thủ tục pháp lý, đồng thời khẳng định những người bị hành quyết không phải là các nhà hoạt động dân chủ, mà là những kẻ giết người đáng bị trừng phạt.
Tin tức về vụ hành quyết đã gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng quốc tế, trong đó, Hoa Kỳ, Anh, Úc, Liên hiệp châu Âu và Liên Hiệp Quốc đi đầu và đồng thanh lên án rằng chính quyền Myanmar thật tàn ác.
Các nước láng giềng Đông Nam Á của Myanmar đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt hiếm có đối với chính quyền quân sự hôm 26/7, gọi các vụ hành quyết là "rất đáng bị lên án" và có tính hủy hoại các nỗ lực trong khu vực nhằm xuống thang cuộc khủng hoảng.
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) gồm 10 thành viên trong một tuyên bố từ nước chủ tịch Campuchia nói rằng họ "vô cùng lo ngại và hết sức đau buồn về vụ hành quyết", cũng như về thời điểm xảy ra vụ hành quyết.
"Việc thi hành bản án tử hình chỉ một tuần trước cuộc họp cấp bộ trưởng ASEAN lần thứ 55 là rất đáng bị lên án", bản tuyên bố viết. Tuyên bố cũng chỉ ra rằng sự việc này cho thấy chính quyền quân sự Myanmar "không hề muốn" ủng hộ kế hoạch hòa bình của ASEAN, được LHQ hậu thuẫn.
Không rõ vụ hành quyết đã được thi hành như thế nào và diễn ra khi nào. Người thân của các tù nhân bị kết án cho biết hôm 25/7 rằng họ không được thông báo trước về vụ hành quyết và không được phép nhận các thi thể.
Người phát ngôn của chính quyền quân sự, Zaw Min Tun, cho hay việc trao trả các thi thể tùy vào quyết định của giám đốc nhà tù.
Những người đàn ông bị hành quyết nằm trong số hơn 100 người mà các nhà hoạt động nói rằng đã bị kết án tử hình trong các phiên tòa bí mật của các tòa án do quân đội điều hành kể từ sau cuộc đảo chính.
Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Saifuddin Abdullah hôm 26/7 nói rằng nước ông coi vụ hành quyết là tội ác chống lại loài người.
Ông cũng cáo buộc chính quyền Myanmar đã cười nhạo vào kế hoạch hòa bình của ASEAN và nói rằng cần phải cấm Myanmar cử đại diện chính trị đến dự bất kỳ cuộc họp quốc tế nào từ cấp bộ trưởng trở lên.
Báo cáo viên đặc biệt của LHQ về nhân quyền ở Myanmar, Tom Andrews, cho biết ông lo ngại rằng việc hành quyết các đối thủ của chính quyền sẽ không chỉ diễn ra một lần.
Ông nói trong một cuộc phỏng vấn hôm 25/7 rằng: “Có mọi dấu hiệu cho thấy giới quân đội có ý định tiếp tục hành quyết những người bị án tử hình, cùng lúc chính quyền tiếp tục ném bom các ngôi làng và giam giữ những người vô tội trên khắp đất nước”.
(Reuters)