Cam kết của Thủ tướng Benjamin Netanyahu về việc tiếp tục các cuộc chiến của Israel ở Gaza và Lebanon đã dập tắt hy vọng hôm 18/10 rằng vụ giết chết thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar có thể giúp chấm dứt hơn một năm xung đột leo thang ở Trung Đông.
Trong khi đó, nhóm chiến binh Hezbollah của Lebanon tuyên bố sẽ leo thang cuộc chiến chống lại Israel và Iran, nước hậu thuẫn cho nhóm này, khi nói rằng “tinh thần kháng chiến” sẽ được củng cố sau cái chết của đồng minh Palestine, ông Sinwar, ở Gaza.
Ông Sinwar, kẻ chủ mưu vụ tấn công ngày 7/10/2023 – vốn là nguyên nhân gây ra cuộc chiến tranh Gaza, đã bị tiêu diệt trong một chiến dịch của quân đội Israel tại vùng đất Palestine hôm 17/10. Vụ sát hại ông là một sự kiện quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài cả năm.
Ông Netanyahu vào cuối ngày 17/10 gọi vụ tiêu diệt ông Sinwar là một cột mốc nhưng tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc chiến, mà trong những tuần gần đây đã mở rộng từ cuộc chiến chống lại nhóm Hamas của Palestine ở Gaza thành cuộc xâm lược miền nam Lebanon và ném bom vào các vùng đất rộng lớn của nước này.
“Cuộc chiến, những người thân yêu của tôi, vẫn chưa kết thúc”, ông Netanyahu nói với người dân Israel, và cho biết thêm rằng cuộc chiến sẽ tiếp tục cho đến khi các con tin bị Hamas bắt giữ được thả tự do.
“Chúng ta có một cơ hội tuyệt vời để ngăn chặn trục ma quỷ và tạo ra một tương lai khác”, ông nói thêm, ám chỉ đến Iran và các phiến quân đồng minh của nước này trên khắp khu vực ở Gaza, Lebanon, Syria, Iraq và Yemen.
Bình luận của ông Netanyahu trái ngược với các nhà lãnh đạo phương Tây, bao gồm cả Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người nói rằng cái chết của ông Sinwar đã tạo ra cơ hội để chấm dứt xung đột.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Hoa Kỳ muốn khởi động các cuộc đàm phán ngừng bắn và đảm bảo việc thả con tin, đồng thời nói thêm rằng ông Sinwar đã từ chối đàm phán.
“Rõ ràng là rào cản đó đã được gỡ bỏ. Không thể dự đoán rằng điều đó có nghĩa là bất kỳ ai thay thế (Sinwar) sẽ đồng ý ngừng bắn, nhưng nó đã gỡ bỏ rào cản chính trong những tháng gần đây để đạt được lệnh ngừng bắn”, ông Miller nói.
Một nhà ngoại giao cấp cao làm việc tại Lebanon nói với Reuters rằng hy vọng cái chết của ông Sinwar sẽ chấm dứt chiến tranh dường như là không được đặt đúng chỗ.
“Chúng tôi thực sự hy vọng, trong suốt thời gian này, rằng việc loại bỏ ông Sinwar sẽ là bước ngoặt để chấm dứt chiến tranh... nơi mọi người sẽ sẵn sàng hạ vũ khí. Có vẻ như chúng tôi đã một lần nữa sai lầm”, nhà ngoại giao này cho biết.
Nhiều tháng nỗ lực của Hoa Kỳ, nước hậu thuẫn chính của Israel, nhằm làm trung gian cho các lệnh ngừng bắn với Hamas và Hezbollah đã thất bại khi Israel tiếp tục các cuộc chiến của mình, và kẻ thù không đội trời chung của họ là Iran dường như không có đủ sức mạnh để sánh ngang với sức mạnh quân sự của Israel, vốn bao gồm cả vũ khí của Hoa Kỳ.
Cuộc xung đột đã gây ra những cuộc đối đầu trực tiếp đầu tiên giữa Iran và Israel, bao gồm các cuộc tấn công bằng tên lửa vào Israel vào tháng 4 và ngày 1/10. Ông Netanyahu đã tuyên bố sẽ đáp trả cuộc tấn công vào tháng 10, vốn không gây ra nhiều thiệt hại. Washington đã gây sức ép buộc Israel hạn chế các mục tiêu và không tấn công các cơ sở năng lượng hoặc địa điểm hạt nhân của Iran.
Bị theo dõi và tiêu diệt
Ông Sinwar, thủ lĩnh cao nhất của Hamas sau vụ ám sát thủ lĩnh chính trị Ismail Haniyeh ở Tehran vào tháng 7, được cho là đã ẩn náu trong một mê cung đường hầm mà Hamas đã xây dựng dưới lòng Gaza trong hai thập kỷ qua.
Các quan chức Israel cho biết ông Sinwar đã bị quân đội Israel giết chết trong một cuộc tấn công vào ngày 17/10 mà ban đầu họ không biết rằng họ đã bắt được kẻ thù số một của mình.
Quân đội đã công bố video quay bằng máy bay không người lái về hình ảnh mà họ cho là ông Sinwar, đang ngồi trên một chiếc ghế bành và phủ đầy bụi bên trong một tòa nhà bị phá hủy. Đoạn video cho thấy ông ta bị máy bay không người lái bay trước mặt khi ông nhận thấy cái chết sắp đến. Khi máy bay không người lái bay lơ lửng gần đó, đoạn video cho thấy ông ném một cây gậy vào nó, trong một hành động rõ ràng tuyệt vọng.
Hamas chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào, nhưng các nguồn tin trong nhóm cho biết những dấu hiệu họ đã thấy cho thấy ông Sinwar thực sự đã bị giết.
Theo chính quyền Israel, ông Sinwar là người chủ mưu các cuộc tấn công vào ngày 7/10/2023 ở miền nam Israel khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng. Israel đã đáp trả bằng cách xâm lược Gaza, cho đến nay đã giết chết hơn 42.000 người, theo các quan chức Palestine.
Hezbollah đã bắn rocket vào Israel để ủng hộ đồng minh Hamas của mình vào ngày 8/10 năm ngoái. Lực lượng này là mục tiêu của cuộc tấn công ngày càng tăng của Israel vào Lebanon, khiến hơn 2.000 người thiệt mạng và 1,2 triệu người phải di dời.
Israel hiện đã giết chết một số thủ lĩnh cấp cao của Hamas và chỉ trong vài tuần đã tiêu diệt ban lãnh đạo của Hezbollah, chủ yếu thông qua các cuộc không kích.
Quân đội Israel hôm 18/10 cho biết rằng họ cũng đã tiêu diệt Muhammad Hassin Ramal, chỉ huy của Hezbollah tại khu vực Tayibe ở miền nam Lebanon.
Gia đình của các con tin Israel nói rằng mặc dù việc giết ông Sinwar là một thành tựu, nhưng sẽ chưa phải là trọn vẹn khi những con tin vẫn còn bị giam giữ ở Gaza.