Nguồn lương thực bị nhiễm những chất độc hại là một vấn đề có thể xảy ra bất cứ lúc nào và ngay cả ở những quốc gia có hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm được coi là có tiêu chuẩn cao cũng khó tránh khỏi. Tại Hạ viện Hoa Kỳ hôm thứ tư đã diễn ra cuộc điều trần về an toàn thực phẩm sau khi mới đây đã xảy ra vụ thức ăn cho chó mèo nhập khẩu từ Trung Quốc đã bị nhiễm chất độc hại. Hai chuyên gia từ cơ quan Kiểm Soát Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ và Bộ Nông Nghiệp đã hiện diện tại buổi điều trần để trả lời những thắc mắc của ủy ban Hạ viện. Mời quí vị theo dõi bài tường trình sau đây với Lan Phương.
Vào tháng ba một số chó mèo ở Mỹ đã lăn ra chết khiến cơ quan Kiểm Soát Thực Phẩm và Dược Phẩm (gọi tắt là FDA) phải lên tiếng báo động và tức tốc mở ngay cuộc điều tra. Chuyện xảy ra vào tháng 3 năm nay và được truy nguyên từ những thức ăn cho chó mèo được nhập khẩu từ Trung Quốc đã nhiễm hóa chất Melamine và những chất tương tự. Cơ quan Kiểm Soát Thựcï Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã hạ lệnh thu hồi ngay các sản phẩm thức ăn cho chó mèo do nhà máy Menu Foods Emporia tại bang Kansas phân phối.
Công ty này đã sử dụng chất glutene từ lúa mỳ do công ty của Trung Quốc có tên là Xuzhou Anying Biologic Technology Development cung cấp. Những sản phẩm có chất glutene từ lúa mỳ và từ những thực vật khác của Trung Quốc đã bị tạm thời cấm nhập khẩu vào Hoa Kỳ chờ kết quả các cuộc thử nghiệm.
Đến tháng tư người ta lại phát hiện ra rằng Melamine trong thức ăn cho chó mèo còn dư lại trong qui trình sản xuất lại được pha trộn vào với thức ăn cho gia súc, và câu hỏi được dặt ra là: Con người có bị nhiễm độc khi ăn phải thịt những gia súc này lỡ bán trên thị trường hay không. Cho tới nay thì bộ nông nghiệp vẫn theo dõi sát và áp dụng các biện pháp an toàn như cách ly hoặc giữ lại những gia súc bị nghi là đã được nuôi bằng thực phẩm nhiễm melamine, và thử ngiệm để tìm xem chúng có dấu vết gì là bị nhiễm Melamine hay không.
Tuy nhiên theo sự lượng định của sở kiểm tra an toàn thực phẩm của bộ nông nghiệp Hoa Kỳ thì mức độ melamine nơi những gia súc ăn phải loại thực phẩm đó rất thấp, vì không hề có báo cáo nào nói rằng heo, gà vịt đã chết vì nguyên nhân này.
Bác sỹ Kenneth Petersen,thuộc sở Kiểm Tra An Toàn Thực Phẩm của bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (gọi tắt là FSIS) đưa ra những lý do cho thấy là rủi ro cho sức khỏe con người rất thấp:
Lượng định đưa ra được căn cứ vào một số dữ kiện, vì chất melamine cô đọng lúc đầu đã tan loãng đi rất nhiều khi nó được pha trộn và chế biến qua hệ thống sản xuất thức ăn gia súc. Trước hết nó chỉ là một phần nào đó trong thực phẩm cho chó mèo, thứ nhì, nó chỉ là một phần của toàn thể thức ăn được dem nuôi heo và gà vịt, thứ ba, nó không lưu cữ trong cơ thể súc vật, thứ tư, cho dù nó có hiện diện trong thịt heo hay thịt gà vịt, thì thịt gà vịt hay thịt heo chỉ chiếm một phần nhỏ trong những gì mà người dân Mỹ ăn hằng ngày. Cả FDA lẫn FSIS đều không có chứng cớ gì về những tai hại do thịt heo hay gà vịt nuôi bằng thức ăn có nhiễm Melamine gây nên.
Khi được ủy ban Hạ viện chất vấn là thực phẩm sản xuất từ Trung Quốc không mấy an toàn vì chứng cớ là họ đã xuất khẩu những thức ăn nhiễm hóa chất độc cho sức khỏe sang Mỹ, vậỵ Hoa Kỳ có thông diệp gì gửi đến Trung Quốc ?
Bác sỹ David Acheson, thuộc cơ quan Kiểm Soát Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ, tức FDA, trả lời:
Hiện chúng tôi tạm đình chỉ không cho nhập khẩu tất cả mọi protein thực vật cô đọng từ Trung Qụốc cho đến khi chúng tôi có được bằng chứng là chúng an toàn. Bằng chứng đó có thể thu thập được qua nhiều cách, có thể là được cơ quan chúng tôi thử nghiệm rồi chứng minh là an toàn, và qua việc hợp tác với cơ quan Tổng Quản Trị Giám Sát Chất Lượng và Kiểm Phẩm, Cách Ly của Trung Quốc (gọi tắt là AQSIQ) để họ phải bảo đảm là những sản phẩm của họ nhập khẩu vào Hoa Kỳ phải thực sự an toàn.
Một dân biểu khác trong ủy ban nông nghiệp Hạ viện nêu lên nỗi lo ngại là TQ vẫn có một thành tích không hay về an toàn thực phẩm, lấy thí dụ như một số sản phẩm của họ trong quá khứ đã bị phát hiện là thiếu an toàn như mật ong, cá da trơn v..v.. thế rồi đến vụ thực phẩm chó mèo và thực phẩm gia súc bị nhiễm hóa chất, vậy Hoa Kỳ có tin cậy họ được hay không, FDA phải làm gì và có cần phải có thêm quyền hạn để đối phó với họ chăng ? Sau đây vẫn là lời bác sỹ Acheson:
Theo tôi, thì chúng ta phải tiếp cận bằng đường lối lòng tin có kiểm chứng, chúng ta phải thiết lập những hệ thống buộc những nhà sản xuất, những công ty nhập cảng v..v phải có hệ thống vững chắc để bảo đảm an toàn của sản phẩm, nhưng chúng ta cũng phải kiểm chứng để đoan chắc rằng họ đạt tới những chuẩn mực đó.
Mức độ của dư lượng thuốc trừ sâu rầy trong thực phẩm chế biến từ sữa nhập khẩu của Ấn Độ cũng được ủy ban Hạ viện đem ra chất vấn, vì mức độ được chấp nhận của Ấn cao hơn ở Hoa Kỳ rất nhiều. Bác sỹ Acheson trả lời:
Hiện FDA đang có một chương trình thử nghiệm tìm dấu vết của thuốc trừ sâu rầy trong thực phẩm. Một phần nó nằm trong chương trình nghiên cứu những gì mà dân chúng ăn hàng ngày, và một phần thuộc về những công tác được giao phó cho chúng tôi để tìm dấu vết của thuốc trừ sâu rầy. Khi chúng tôi phát hiện là lập tức chúng tôi đưa ra ngay lệnh báo động để kiểm soát việc nhập khẩu những sản phẩm đó. Riêng về Ấn Độ thì ngay bây giờ tôi không có cầm theo những dữ kiện đặc biệt về một số những thử nghiệm liên quan đến dư lượng thuốc trừ sâu rầy trong sản phẩm nhập khẩu của họ, tôi sẽ cung cấp cho quí vị sau.
Ủy ban nông nghiệp Hạ viện cũng nêu lên mối quan ngại là quân khủng bố có thể tấn công bằng cách gây ô nhiễm nguồn thực phẩm cung cấp và gợi ý rằng phải cần đến một sách lược phối hợp nhiều bộ, cơ sở, ban ngành từ cấp liên bang đến địa phương để dự phòng một tai họa như thế xảy ra.
Trong 8 tuần lễ qua, kể từ khi xảy ra những vụ việc này, FDA đã cho thực hiện cuộc điều tra cặn kẽ về thực phẩm chó mèo và thực phẩm nuôi gia súc để truy tìm nguyên nhân, xác định tầm cỡ của vụ nhiễm hóa chất, để bảo đảm là tất cả mọi thực phẩm có dấu vết của melamine được loại khỏi hệ thống cung cấp và dẹp khỏi những quầy hàng, và thông báo từng biến chuyển cho công chúng biết. Như một biện pháp thận trọng, FDA cũng đã yêu cầu trung tâm kiểm soát bệnh gọi tắt là CDC sử dụng mạng lưới của họ để giúp theo dõi những dấu hiệu, nếu có, cho thấy con người đã gặp rủi ro về sức khỏe,tỉ như tình trạng hư thận gia tăng, một dấu chứng của hệ thống cung cấp thực phẩm bị nhiễm hóa chất melamine.
Để có thể lượng định thêm về những nguy hại tiềm tàng cho sức khỏe con người, FDA đang cho triển khai và thực hiện thêm những thử nghiệm về mức độ độc hại của melamine và những chất tương tự, cũng như để theo dõi xem dân chúng đã có vô tình tiêu thụ phải các chất này hay không, và nếu có thì mức độ đó như thế nào.