Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush cho biết ông sẵn sàng bãi bỏ một số biện pháp chế tài Bắc Triều Tiên và gạch tên nước này khỏi danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố, sau khi Bình Nhưỡng đệ trình bản kê khai được chờ đợi lâu nay về các hoạt động hạt nhân của họ. Từ Tòa Bạch Ốc, phái viên Paula Wolfson của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Tổng thống Bush tuyên bố các cuộc thương nghị đa phương với Bắc Triều Tiên về vấn đề hạt nhân vẫn luôn dựa trên tiền đề là lấy hành động đáp lại hành động. Ông nói rằng nay khi Bình Nhưỡng đã đệ trình bản kê khai hạt nhân, thì Hoa Kỳ sẽ tôn trọng phần vụ của mình trong cuộc trả giá.
Tổng thống Bush nói: “Tôi đưa ra tuyên ngôn bãi bỏ các điều khoản trong bộ luật Giao thương với Kẻ thù có liên hệ đến Bắc Triều Tiên. Và thứ nhì, tôi thông báo cho Quốc hội ý định rút lại việc chỉ định Bắc Triều Tiên là một nước bảo trợ khủng bố trong 45 ngày nữa.”
Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng ông không có ảo tưởng về bản chất của chế độ Bắc Triều Tiên, và ông khẳng định rõ rằng ông vẫn còn nghi ngờ các ý định của họ. Ông nói Bắc Triều Tiên còn nhiều việc phải làm, và nói thêm rằng bản kê khai này là bước đầu trong một cuộc hành trình dài.
Ông Bush nói: “Bắc Triều Tiên phải giải thể tất cả các cơ sở hạt nhân của họ, từ bỏ chất plutonium đã được tách ra, giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong các hoạt động phổ biến hạt nhân về uranium tinh chế cao và chấm dứt các hoạt đông theo một cách chúng ta có thể kiểm chứng đầy đủ.”
Tổng thống Bush nêu ra ý định của Bình Nhưỡng là phá hủy tháp làm lạnh của lò phản ứng hạt nhân Yonbyon vào ngày mai trước các ống kính truyền hình. Ông nói rằng Bắc Triều Tiên đang có những lựa chọn đúng vào lúc này, và ông hối thúc chính phủ của ông Kim Jung Il hãy giữ nguyên con đường đó.
Tổng thống Bush nói: “Đây có thể là một thời điểm cơ hội cho Bắc Triều Tiên. Nếu Bắc Triều Tiên tiếp tục có những lựa chọn đúng, thì có thể hàn gắn quan hệ với cộng đồng quốc tế, cũng giống như Liby đã làm trong mấy năm vừa qua. Nếu Bắc Triều Tiên có những lựa chọn sai lầm, thì Hoa Kỳ và các đối tác của chúng ta trong các cuộc đàm phán 6 bên sẽ đáp lại một cách thích đáng.”
Tổng thống Hoa Kỳ đưa ra lời phát biểu trong một cuộc xuất hiện được sắp xếp một cách vội vàng ở Vườn Hồng trong Tòa Bạch Ốc. Trả lời câu hỏi của các phóng viên, tổng thống cực lực bênh vực cho đường lối ngoại giao đa phương mà ông đã theo trong khi đối phó với Bắc Triều Tiên, mà có lần ông đã gọi là thuộc trục các nước bất hảo.
Ông nói các cuộc thương nghị trực tiếp giữa Washington và Bình Nhưỡng không hữu hiệu, và ông nhận ra rằng phương cách duy nhất để đạt được kết quả là hợp tác với Trung Quốc, Nam Triều Tiên, Nga và Nhật Bản trong các cuộc đàm phán được gọi là 6 bên.
Tổng thống Bush nói: “Chúng ta đã cật lực làm việc để thực thi đường lối ngoại giao đa phương, bởi vì việc Hoa Kỳ ngồi xuống với ông Kim Jung Il đã không mang lại kết quả trong quá khứ. Ngồi riêng trên bàn thảo luận thực sự đã không có hiệu quả.”
Giới chỉ trích cho rằng bản kê khai do Bắc Triều Tiên cung cấp còn thiếu sót rất nhiều so với những yêu cầu nguyên thủy của chính phủ Bush. Chẳng hạn, nó đã không đưa ra bản kiểm kê chi tiết về kho vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Ông Bush phủ nhận việc bản kê khai này đã bị điều chỉnh. Ông tỏ ý cho thấy ông tin rằng đó là một thành quả hợp lý xét theo các thất bại ngoại giao trước đây. Và ông khẳng định rõ rằng trọng tâm chú ý nay phải nhắm vào việc đạt được thêm các kết quả, và giữ cho động năng được tiếp tục.
