Những nỗi hân hoan khi đón mừng việc ông Barack Obama đắc cử tổng thống Mỹ đã lắng xuống và giờ đây người đắc cử tổng thống và đội ngũ của ông bắt đầu phải đương đầu với nhiều chọn lựa trong khi chuẩn bị nhậm chức vào tháng Giêng tới. Theo tường trình của thông tín viên Greg Flakus của đài VOA từ Houston, các chuyên gia chính trị và các nhà phân tích chính sách đối ngoại nói vị tân tổng thống sẽ phải đối mặt với nhiều thách đố gay go ngay từ bước đầu.
Một trong những khó khăn thấy rõ nhất mà vị tổng thống tân cử gặp phải vào lúc nhậm chức là ông sẽ phải đương đầu với các vấn đề mà tổng thống tiền nhiệm là ông Bush để lại. Những vấn đề đó bao gồm cơn khủng hoảng tài chánh, chiến tranh tại Iraq và Afghanistan, viễn ảnh về một nước Iran có vũ khí nguyên tử, cũng như một số tình huống khác mà hầu hết đều cần quan tâm ngay.
Theo giáo sư Earl Black, dạy môn chính trị học tại đại học Rice và là đồng tác giả cuốn 'Nước Mỹ Chia Rẽ', nói là những vị tân tổng thống thường phải đương đầu với những khó khăn mà người tiền nhiệm bỏ lại phía sau.
Giáo sư Black nói: "Chẳng hạn như, ông ấy sẽ phải đối mặt với tình huống mà ông Ronald Reagan đã phải đối mặt khi ông này trở thành tổng thống thuộc đảng Cộng hòa hồi tháng Giêng năm 1981. Ông sẽ thừa hưởng tất cả mọi vấn đề dính dáng đến chính quyền cũ.”
Giáo sư Black nói còn một vấn đề khác mà tổng thống tân cử Obama có thể gặp phải là những viễn ảnh quá tốt đẹp mà ông đã đưa ra cho những người ủng hộ ông.
Giáo sư Black nói: "Vì trong rất nhiều thông điệp ông Obama đã nhấn mạnh đến hy vọng và thay đổi, và thường là ông nói tới hai điều đó một cách tổng quát, nhờ vậy ông đã lôi cuốn được hàng triệu người ủng hộ; nhưng trong số những người này không phải ai nấy cũng đồng ý về việc họ muốn thay đổi cái gì và những hy vọng nào là những hy vọng mà họ muốn trở thành hiện thực.”
Một số thách đố to lớn nhất và dễ sợ nhất trước mắt vị tân tổng thống sẽ là vấn đề ngoại giao. Ông Peter Zeihan, phó giám đốc bộ phận phân tích của Stratfor, một công ty tư nhân chuyên về tình báo và phân tích, trụ sở đặt tại Texas, nói là tất cả các tổng thống khi mới bước vào tòa Bạch Oác đều nhận ra một điều là những chọn lựa của mình không nhiều. Nhưng ông nói thêm là tổng thống Obama còn có những vấn đề đặc biệt phải giải quyết.
Ông Zeihan nói: "Trước tiên, có vấn đề Iraq. Oâng Obama đã hứa với những người ủng hộ là ông sẽ rút quân càng sớm và càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên, ông sẽ phải rất dè dặt khi làm điều đó, ngoại trừ ông định là sẽ quay lại và đổ quân lần nữa để đánh nhau với Iran một hai năm sau. Về tương lai của Iraq phải có một thỏa thuận với Iran trước đã. Nếu chúng ta rút quân ra khỏi Iraq một cách thẳng thừng mà không có thỏa thuận nào, thì chắc chắn là không có điều gì ngăn chặn Iran nắm quyền kiểm soát Iraq, trực tiếp hoặc gián tiếp.”
Ông Zeihan nói thêm, hành động tràn vào Iraq của Iran sẽ làm nguy hại tới nguồn cung cấp dầu ở vịnh Ba Tư và buộc Hoa Kỳ phải phản ứng. Vẫn theo ông Zeihan, tình hình Afghanistan và việc quân Taliban ẩn náu tại nước Pakistan cạnh đó cũng là một thách thức với tổng thống Obama.
Ông Zeihan nói: “Ông Obama đã đưa ra một phác đồ mà ông tin sẽ giải quyết được cuộc xung đột. Đó là nhờ cậy Âu châu và kêu gọi các đồng minh NATO hành động nhiều hơn. Khổ nỗi là có những điều mà chính quyền ông Bush rất buồn mà khám phá ra: điều thứ nhất, Aâu châu chẳng có quân để mà gửi đi; thứ hai, theo qui luật chung, họ không muốn đưa quân vào tình huống phải chiến đấu, và thứ ba, vì cuộc khủng hoảng tài chánh toàn cầu, phần lớn các nước Âu châu đã bắt đầu rút quân từ Afghanistan về nước.”
Ông Zeihan còn nói tân Tổng thống Mỹ rất có thể gây nên xung đột với Pakistan nếu ông cho quân vượt biên giới từ Afghanistan qua Pakistan để truy lùng quân Taliban và Al-Qaida.
Cũng theo ông Zeihan, vấn đề an ninh thứ ba mà chính quyền Obama phải đối mặt trên trường quốc tế, là Nga càng ngày càng tỏ ra táo bạo hơn, khi họ có những hành động mang nhiều tính chất gây hấn để chống lại việc Mỹ bành trướng quân NATO về phía Đông Âu.
Ông Zeihan nói: "Đó là ba điều thách đố về mặt an ninh, và thật tình mà nói, chỉ một vấn đề trong 3 vấn đề cũng đã thưà sức để làm bận bịu bất kỳ vị tổng thống nào. Nhưng chúng ta lại có cả ba điều – Trời! Tôi chẳng ganh tị với ông Obama chút nào. Tôi cũng không hề ganh tị với ông McCain.”
Ông Zeihan còn nói Mỹ sẽ không có nhiều chọn lựa trong những năm sắp tới vì nước Mỹ đang bị quá tải về quân sự và tài chánh.
