Các cuộc không kích đánh trúng nhiều khu vực nằm dưới quyền kiểm soát của phe nổi dậy ở Aleppo qua đêm thứ Tư, đánh dấu các cuộc oanh kích dữ dội nhất mà thành phố này từng chứng kiến trong nhiều tháng qua, chỉ vài giờ sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry kêu gọi chấm dứt các phi vụ của máy bay chiến đấu trên “các khu vực chủ yếu” của Syria.
Giới hoạt động đối lập lập tức quy lỗi cho chính quyền Syria, mặc dù các giới chức vẫn chưa bình luận gì về tin này. Giao tranh ác liệt bùng nổ dọc theo các khu ngoại ô của Aleppo sáng hôm thứ Năm – giờ địa phương, ngay tiếp theo sau các vụ không kích.
Các vụ không kích ở Đông Aleppo trước đó trong cùng ngày đã giết chết 12 thường dân và đặt ra một thách thức lớn cho thoả thuận ngưng bắn do Mỹ và Nga giàn xếp trước đây trong tháng.
Ngoại trưởng Kerry hôm qua nói rằng nếu muốn cứu vãn cuộc ngưng bắn đang có dấu hiệu tan rã ở Syria, thì các chiến đấu cơ phải ngưng dội bom vào những địa điểm nơi mà các cơ quan cứu trợ nhân đạo đang tìm cách phân phối lương thực và thuốc men.
Sau những vụ vi phạm trắng trợn đối với thoả thuận ngưng bắn ở Syria, đặc biệt là vụ không kích gây tử vong đã phá huỷ một đoàn xe cứu trợ hôm thứ Hai vừa rồi, mà Mỹ đổ lỗi cho Nga, ông Kerry nói tất cả các bên trong cuộc tranh chấp đang đứng trước một thời điểm có tính cách quyết định.
Đề nghị của nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ được gói ghém trong những ngôn từ ngoại giao, không nêu đích danh các máy bay Nga hoặc Syria, hai bên bị quy lỗi đã thực hiện phần lớn các vụ tấn công gây tử vong nhắm vào các khu vực dân cư trong năm vừa qua trong cuộc chiến tranh Syria. Ông Kerry nói đề nghị cấm bay sẽ được áp dụng cho tất cả các máy bay trên những vùng không phận nhất định ở Syria, kể cả các máy bay của Hoa Kỳ và các đối tác trong liên minh do Mỹ lãnh đạo.
Ngoại trưởng Kerry đưa ra lời kêu gọi của ông tại một cuộc họp cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, ông nói hạn chế các chuyến bay như vậy là điều thiết yếu để chấm dứt đổ máu ở Syria:
“Chúng ta phải hướng tới phía trước và tìm cách lập tức chấm dứt các chuyến bay ngang qua các khu vực chủ yếu đó hầu có thể giảm căng thẳng tại đây và cho phép công tác cứu trợ nhân đạo được hoạt động trong khu vực này mà không bị cản trở.”
Nga không mấy hưởng ứng đề nghị đó.
Phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trước Ngoại trưởng Kerry, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov không tức thời đáp ứng đề nghị của Mỹ, mặc dù một nữ phát ngôn viên của ông sau đó nói rằng đề nghị của Mỹ không có thực chất mà chỉ có tính cách phô diễn mà thôi.
Ông Kerry nói mục đích của ông là để “ngăn cản Syria làm những gì mà nước này đã thường xuyên làm trong quá khứ, đó là tấn công các mục tiêu dân sự, viện cớ họ chỉ theo đuổi khủng bố và các phần tử cực đoan mà thôi.”
Nusra và Nhà nước Hồi giáo là hai nhóm khủng bố bị loại ra khỏi thoả thuận ngưng bắn ở Syria, và Mỹ và Nga trên nguyên tắc phải hợp tác với nhau để đánh bại hai nhóm khủng bố này.
Ông Kerry nói ông muốn nhấn mạnh với phía Nga rằng Washington vẫn ủng hộ nỗ lực tìm một giải pháp ngoại giao cho vấn đề Syria. Ông nói:
“Hoa Kỳ tiếp tục tin rằng sẽ có một phương cách để hướng tới phía trước, dù cho con đường còn lắm chông gai, đầy khó khăn và bất định, nhưng vẫn có thể dẫn tới một lối đi để thoát khỏi cảnh giết chóc đổ máu.”
Một người phát ngôn của nhóm đối lập chủ yếu tại Syria, là Uỷ ban Đàm phán cấp cao - gọi tắt là HNC, đã hoan nghênh đề nghị của Ngoại trưởng Mỹ, để buộc lực lượng không quân Syria ngưng hoạt động, bởi vì theo ông không lực Syria là bên đã giết hại nhiều thường dân Syria nhất. Nhưng người phát ngôn của HNC, ông Basma Kodmani nói nhóm của ông cực kỳ hoài nghi các thoả thuận với Nga, là bên “sẵn sàng vi phạm các thoả thuận đạt được, và trắng trợn vi phạm luật pháp quốc tế.”
Ông Kerry nói những người tin rằng cuôc khủng hoảng ở Syria không thể nào tệ hại hơn nữa là “hoàn toàn sai lầm”, ông nói mặc dù kế hoạch ngưng bắn hiện nay không hoàn hảo, nhưng trong các điều kiện bây giờ, không có một giải pháp thay thế khả thi nào khác.
Your browser doesn’t support HTML5
Những khuôn mặt đằng sau chiến trường Syria