Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang đối mặt với sự phẫn nộ ngày càng tăng cả trong lẫn ngoài nước về cách ông xử lý các cuộc đàm phán đang trì trệ nhằm đảm bảo một thỏa thuận thả con tin và ngừng bắn ở Gaza, theo ba quan chức Israel.
Những chia rẽ giữa ông Netanyahu và cơ quan quốc phòng về thỏa thuận này cũng đã xuất hiện trong các phát biểu công khai và sau cánh cửa đóng kín, trong các cuộc trao đổi giận dữ bị rò rỉ hôm 3/8 cho báo chí Israel.
Trong bốn tuần qua, ba quan chức Israel, một trong nhóm đàm phán và hai người có hiểu biết sâu sắc về các cuộc đàm phán, đã lên tiếng lo ngại rằng chính trị đang phá hoại cơ hội đạt được thỏa thuận.
“Cảm giác là thủ tướng đang tránh đưa ra quyết định về thỏa thuận và không thúc đẩy nó hết sức mạnh”, một trong những quan chức nói với Reuters ngày 4/8.
Một số đối tác liên minh cực hữu của ông Netanyahu đã đe dọa sự ổn định của chính phủ nếu chiến tranh kết thúc trước khi Hamas bị đánh bại.
Ông Netanyahu đã nhiều lần nói rằng đặt ưu tiên hàng đầu vào việc giải thoát 115 con tin đang còn bị giam giữ ở Gaza kể từ cuộc đột kích của Hamas vào miền Nam Israel hôm 7 tháng 10 năm ngoái vốn khơi mào cuộc chiến.
Những tay súng Hamas tấn công Israel hôm 7/10/2023 đã giết chết 1.200 người và bắt giữ hơn 250 người, theo số liệu của Israel. Các cơ quan y tế do Hamas điều hành ở Gaza cho biết hơn 39.000 người Palestine đã thiệt mạng trong các cuộc giao tranh ở Gaza.
Căng thẳng bị phơi bày
Căng thẳng giữa ông Netanyahu - người khẳng định rằng ông đang bảo vệ an ninh của Israel - và một số người trong nhóm đàm phán của ông, đã bị phơi bày trong bài phát biểu công khai của ông vào ngày 4/8.
“Tôi sẵn sàng đi xa hơn nữa để tất cả các con tin của chúng ta được thả, trong khi vẫn duy trì an ninh cho Israel”, ông Netanyahu phát biểu trên truyền hình tại cuộc họp nội các của mình.
“Cam kết của chúng tôi hoàn toàn trái ngược với các vụ rò rỉ và thông tin sai lệch về vấn đề con tin của chúng tôi”.
Những nỗ lực của Hoa Kỳ, Ai Cập và Qatar nhằm đạt được thỏa thuận giữa Israel và Hamas đã đạt được động lực vào tháng 7 nhưng kể từ đó đã gần như dừng lại sau khi các điều khoản mới được đưa vào khuôn khổ đã thỏa thuận do Washington đưa ra vào tháng 5.
Khuôn khổ này bao gồm ba giai đoạn, giai đoạn đầu tiên là ngừng bắn trong sáu tuần và thả phụ nữ, người già và con tin bị thương để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine mà Israel đang giam giữ.
Nhưng các nguồn tin cho Reuters biết một điều kiện mới của Israel là những người Palestine sơ tán phải được sàng lọc khi họ trở về phía bắc của vùng đất này khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực là một trong những điểm gây tranh cãi.
Vụ ám sát thủ lĩnh Hamas, Ismail Haniyeh, tại Tehran hôm 31/7 đã làm phức tạp thêm vấn đề, mặc dù nhóm hiếu chiến này không hoàn toàn đóng cửa với các nhà đàm phán.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục gây sức ép quân sự lên Hamas và các nhân vật cấp cao của tổ chức này, cho đến khi tất cả các con tin của chúng tôi được trả tự do và đạt được tất cả các mục tiêu chiến tranh”, ông Netanyahu cho biết.
“Bất kỳ ai muốn các con tin của chúng ta được thả phải gây sức ép với Hamas, chứ không phải với chính phủ Israel”.
Những phát biểu của ông Netanyahu được đưa ra để đáp lại một loạt các tin tức vào cuối tuần. Một bản tin, do N12 News đưa ra, trích dẫn lời Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nói với ông Netanyahu trong cuộc điện đàm hôm 1/8 rằng “hãy ngừng nói dối tôi” về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán.
Văn phòng của ông Netanyahu cho biết ông không bình luận về các cuộc trò chuyện của mình với tổng thống Hoa Kỳ. Tòa Bạch Ốc chưa trả lời yêu cầu bình luận về những phát biểu này.
“Những người tiết lộ những thông tin này từ các cuộc họp muốn gây sức ép buộc thủ tướng phải đưa ra một thỏa thuận tồi. Nhưng những thông tin tiết lộ này đang khuyến khích Hamas đưa ra ngày càng nhiều yêu sách hơn”, một quan chức Israel thứ tư nói với Reuters vào ngày 5/8.
Lằn ranh đỏ
Một bản tin thứ hai của N12 trích dẫn các giám đốc an ninh Israel, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và người đứng đầu cơ quan an ninh trong nước Shin Bet Ronen Bar, đã nêu nghi ngờ trong cuộc họp hôm 31/7 về cam kết của ông Netanyahu đối với thỏa thuận con tin.
Theo bản tin, ông Gallant đã nói với ông Netanyahu rằng các điều khoản mới mà ông đưa ra đã khiến một thỏa thuận trở nên bất khả thi. Shin Bet từ chối bình luận về các cuộc thảo luận kín. Văn phòng của ông Gallant không lên tiếng khi được yêu cầu bình luận.
Nhưng trong các phát biểu công khai, ông Gallant và chỉ huy quân đội Israel Herzi Halevi đã nhấn mạnh rằng sau nhiều tháng giao tranh với Hamas ở Gaza, lực lượng có thể giải quyết mọi thách thức do lệnh ngừng bắn gây ra, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ký kết một thỏa thuận sẽ giúp giải thoát con tin.
Thông điệp của họ trong vài tuần qua hoàn toàn trái ngược với việc ông Netanyahu thường xuyên trích dẫn “lằn ranh đỏ” của mình về an ninh của Israel trong bất kỳ thỏa thuận nào. Ông đã phủ nhận việc đưa ra các điều khoản mới và đổ lỗi cho Hamas về sự trì trệ.
“Chúng tôi đã kiên trì giữ vững các lằn ranh đỏ của mình và sẽ tiếp tục kiên trì giữ vững chúng – trước mặt cả kẻ thù và bạn bè”, ông Netanyahu nói hôm 4/8.