Việc Nga bị nghi là đã can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 sẽ là chủ đề của hai phiên điều trần tại Thượng viện Hoa Kỳ diễn ra hôm nay, thứ năm 5/1. Trong cùng ngày, Tổng thống Barack Obama sẽ được báo cáo về kết quả một cuộc điều tra do ông hạ lệnh tiến hành về cùng đề tài này.
Trước đó, nhà lãnh đạo Mỹ đã chỉ thị các cộng đồng tình báo xem xét khả năng có sự can thiệp của nước ngoài trong cuộc bầu cử năm 2008, là cuộc bầu cử đã đưa ông vào Toà Bạch Ốc. Một quan chức Mỹ xác nhận với VOA rằng ông Obama hôm nay sẽ được báo cáo kết quả cuộc điều tra, và Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng sẽ nhận được báo cáo này vào ngày mai, thứ Sáu 6/1.
Ông Trump vẫn tiếp tục chất vấn việc tình báo Mỹ phát hiện Nga can thiệp vào cuộc bầu cử vừa rồi.
Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) và Cơ quan Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) đều kết luận rằng chính phủ Nga đứng đằng sau vụ tin tặc năm 2016, và cố ý tiết lộ các tài liệu thông qua trang mạng WikiLeaks để khuynh đảo cuộc bầu cử.
Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ sẽ lắng nghe lời giải trình của Giám đốc Tình báo Quốc gia James Clapper, Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Michael Rogers, và Thứ trưởng Quốc phòng đặc trách tình báo Marcel Lettre.
Chủ tịch Ủy ban Quân vụ, Thượng nghị sĩ John McCain hôm thứ tư miêu tả sự can thiệp của Nga là một "hành động chiến tranh."
Phát biểu với báo chí tại điện Capitol, ông nói:
"Nếu các ông tìm cách phá hoại các nguyên tắc cơ bản của nền dân chủ, thì điều đó có nghĩa là các ông đã tìm cách phá hoại cả một quốc gia.”
“Hành động chiến tranh có nhiều cấp độ khác nhau. Tôi không nói rằng đây là một cuộc tấn công nguyên tử. Tôi chỉ nói rằng khi bạn tấn công cấu trúc cơ bản của một quốc gia, thì đó là một hành động chiến tranh".
Phiên điều trần kín tại Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện sẽ có sự góp mặt của giới chức đặc trách an ninh mạng Danny Toler và các giới chức Bộ Ngoại giao Victoria Nuland và Gentry Smith.
Tổng thống Obama đã đáp trả hành động của Nga vào tuần trước bằng một loạt các biện pháp trừng phạt nhắm vào các cơ quan tình báo hàng đầu của Nga, đồng thời trục xuất 35 nhân viên hoạt vụ của tình báo Nga.
Hãng tin Reuters hôm thứ Tư trích lời một số quan chức Mỹ tường thuật rằng sau cuộc bầu cử 8 tháng 11, chính phủ Tổng thống Obama đã nhận thông tin tình báo được đánh giá là ‘bằng chứng thuyết phục’ rằng Nga đã tuồn thông tin lấy được từ những vụ tấn công mạng nhắm vào Uỷ ban Toàn quốc Đảng Dân chủ cho WikiLeaks, thông qua một bên thứ ba.
Các giới chức nói rằng chính những thông tin đó đã khiến Tổng thống Obama hành động để đáp trả Nga.
Tổng thống đắc cử Donald Trump tiếp tục nghi ngờ kết luận của tình báo Mỹ rằng Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử vừa rồi.
Trong khi đó ông Trump luôn ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin, gần đây nhất vì đã không trả đũa các hành động của chính phủ Tổng thống Obama, trục xuất các nhà ngoại giao Nga.
Trong một tin nhắn trên Twitter hôm thứ Tư, ông Trump nói bất cứ ai cũng có thể thâm nhập hệ thống máy tính của đảng Dân chủ và cho rằng chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton đối thủ của ông, đã hớ hênh và lẽ ra phải cẩn thận hơn.
Lập trường của ông Trump trước sau bênh vực Nga và tổng thống nước này, đã khiến tổng thống đắc cử Mỹ có lập trường đối nghịch với các chính khách dòng chính cũng như công chúng Mỹ, theo nhận định của ông Brian Katulis, một chuyên gia về an ninh quốc gia.
"Đảng Cộng hòa trong Quốc hội đã kêu gọi mở một cuộc điều tra đặc biệt vào các hoạt động của Nga, còn đi xa hơn những gì Tổng thống Obama đã chỉ thị các cơ quan tình báo làm. Nếu nhìn vào các cuộc thăm dò công luận Mỹ, ta thấy có mối quan tâm sâu sắc về vai trò mà Nga có thể đóng trên các mặt trận khác nhau trong quá trình bầu cử của chúng ta. Về bản chất, Tổng thống đắc cử Trump đã đặt mình bên ngoài dòng chính của quốc gia mà ông sẽ cai trị liên quan tới vấn đề này và Nga, ông đứng bên ngoài chính sách đối ngoại lưỡng đảng của Mỹ vốn vẫn theo dõi Nga với một mức độ hoài nghi nhất định".
Thượng nghị sĩ John McCain đã không do dự khi lên án Nga:
"Chúng tôi sẽ làm việc trong Quốc hội để đề ra những biện pháp chế tài quyết liệt hơn nhằm chặn đứng các cuộc tấn công khác nữa vào nước Mỹ. Chúng tôi sẽ làm việc trên cơ sở lưỡng đảng để đạt mục tiêu đó."
Ông McCain chỉ ra rằng Quốc hội sẵn sàng chống lại ông Trump về vấn đề này.
Thượng nghị sĩ John McCain nói:
"Chúng tôi muốn làm việc với tân tổng thống Mỹ, nhưng chúng tôi cũng có trách nhiệm trong tư cách là các nhà lập pháp phải đối phó với một cuộc tấn công nhắm vào Hoa Kỳ."
Ông Trump đã đề cử một doanh nhân ngành dầu hoả bang Texas có quan hệ gần gũi với Tổng thống Nga vào chức bộ trưởng ngoại giao. Hiện không rõ liệu các nghị sĩ Mỹ có ủng hộ sự chọn lựa đó trong bối cảnh các quan hệ đang xấu đi với Nga.