Hỏi: Thưa cô thầy! Em làm bài tập và vướng mắc hai từ "effective" và "efficient" đều có nghĩa là "có hiệu quả", nên em không biết sử dụng từ nào để điền vào câu sau đây cho đúng: "These tablets are ___. My headache's much better now." Mong quý thầy cô giúp em. Thank you very much!
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến VOA. Bạn hỏi nghĩa khác nhau của hai từ effective và efficient và cách dùng. Nhân tiện đây cũng bàn thêm về hai từ đồng nghĩa là effectual and efficacious.
Effective: có hiệu quả, mang lại kết quả như dự kiến. Effective cũng có nghĩa có hiệu lực (như khi nói về một đạo luật). Thí dụ:
- The law will be effective immediately=Ðạo luật mới sẽ có hiệu lực ngay.
- He gave an effective speech=Ông ta đọc một diễn văn gây ấn tượng sâu đậm nơi cử toạ.
- The effective use of color can make a small room look bigger=Dùng mầu hữu hiệu có thể làm một căn phòng nhỏ có vẻ lớn hơn.
- Effective còn có nghĩa là có hiệu quả tốt. Thí dụ: The less expensive drugs were just as effective in treating arthritis=thuốc rẻ tiền hơn cũng công hiệu như thuốc đắt tiền trong việc trị bịnh viêm khớp.
* Effective = hiệu quả do sự việc khi hành động chứ không phải là do lý thuyết (existing in fact rather than theoretically) theo Fowler’s Modern English Usage (p. 239)
Effectual: Fowler cũng nói, effectual nghĩa là có hiệu quả, không dùng với người; nhưng có điều lạ là chữ phản nghĩa của effectual là ineffectual thì dùng với người được. (A person cannot be described as effectual. But, paradoxically, a person lacking the ability to achieve results can be said to be ineffectual.)
Efficacious: (adj) (có công hiệu) applies only to things, không dùng cho người; efficacious dùng với sự vật thôi như thuốc men hay phép trị, medicines, treatment, etc…efficacious remedy (phép trị liệu hữu hiệu); a drug of known efficacy (noun) một thứ thuốc ai cũng biết là công hiệu, hiệu nghiệm.
Efficient: có nghĩa là có khả năng làm việc tốt (nói về người) như an efficient secretary=một người thư ký có năng lực cao. Efficient chỉ cả người hay hành động đem lại kết quả tối ưu, đỡ tốn phí nhất (best people or instruments with minimum waste or effort):
- An efficient cook, an efficient secretary, người đầu bếp có năng lực, một thư ký rất giỏi.
- Apple and Microsoft are considered efficient organizations=Apple và Microsoft là những tổ chức biết điều hành một cách ưu việt (có năng suất cao).
* Trong ngành quản trị hay tiếp thị management or marketing, hai từ effective và efficient hay dùng để phân biệt mục tiêu. Effective là có hiệu quả trong quá trình thực hiện (làm đúng); còn efficient là có kết quả tối ưu trong mục tiêu (làm nhanh nhất, đỡ tốn nhất). Effective còn có nghĩa là có hiệu lực, nói về một đạo luật. Nghĩa này efficient không có.
Tóm lại: Nếu một người hay một việc được gọi là effective, thì đem lại kết quả như ý, nhưng không chắc là không tiết kiệm thì giờ và năng lựợng. My headache is much better. These tables are effective.=tôi bớt nhức đầu nhiều; những viên thuốc này hiệu nghiệm thật.
Energy-efficient cars: The government is encouraging the production of energy-efficient cars=Chính phủ khuyến khích sản xuất thêm xem hơi chạy đỡ tốn xăng. Khi nói một người hay một vật hay công ty biết tổ chức, không lãng phí thời gian hay năng lựợng, ta dùng efficient. He’s not efficient: he keeps filing letters in the wrong places, he works very slowly and keeps forgetting things=anh ta làm việc thiếu hiệu năng: anh xếp thư nhầm hồ sơ; anh làm chậm và hay quên. (Michael Swan, Practical English Usage, Oxford University Press, 2009, p. 155.)
Như vậy effective và efficient đều có chung nghĩa là có kết quả, hiệu quả, hiệu nghiệm, nhưng effective còn có thêm nghĩa là “có hiệu lực” (như một đạo luật) và efficient có thêm nghĩa là “tiết kiệm thì giờ hay năng lượng tối đa để mang lại kết quả tối ưu”.
Chúc bạn mạnh tiến trong việc trau giồi Anh ngữ.
* Quý vị có thể nêu câu hỏi/ ý kiến/ thắc mắc bằng cách: Gửi email đến địa chỉ: AnhNguQA@gmail.com
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến VOA. Bạn hỏi nghĩa khác nhau của hai từ effective và efficient và cách dùng. Nhân tiện đây cũng bàn thêm về hai từ đồng nghĩa là effectual and efficacious.
Effective: có hiệu quả, mang lại kết quả như dự kiến. Effective cũng có nghĩa có hiệu lực (như khi nói về một đạo luật). Thí dụ:
- The law will be effective immediately=Ðạo luật mới sẽ có hiệu lực ngay.
- He gave an effective speech=Ông ta đọc một diễn văn gây ấn tượng sâu đậm nơi cử toạ.
- The effective use of color can make a small room look bigger=Dùng mầu hữu hiệu có thể làm một căn phòng nhỏ có vẻ lớn hơn.
- Effective còn có nghĩa là có hiệu quả tốt. Thí dụ: The less expensive drugs were just as effective in treating arthritis=thuốc rẻ tiền hơn cũng công hiệu như thuốc đắt tiền trong việc trị bịnh viêm khớp.
* Effective = hiệu quả do sự việc khi hành động chứ không phải là do lý thuyết (existing in fact rather than theoretically) theo Fowler’s Modern English Usage (p. 239)
Effectual: Fowler cũng nói, effectual nghĩa là có hiệu quả, không dùng với người; nhưng có điều lạ là chữ phản nghĩa của effectual là ineffectual thì dùng với người được. (A person cannot be described as effectual. But, paradoxically, a person lacking the ability to achieve results can be said to be ineffectual.)
Efficacious: (adj) (có công hiệu) applies only to things, không dùng cho người; efficacious dùng với sự vật thôi như thuốc men hay phép trị, medicines, treatment, etc…efficacious remedy (phép trị liệu hữu hiệu); a drug of known efficacy (noun) một thứ thuốc ai cũng biết là công hiệu, hiệu nghiệm.
Efficient: có nghĩa là có khả năng làm việc tốt (nói về người) như an efficient secretary=một người thư ký có năng lực cao. Efficient chỉ cả người hay hành động đem lại kết quả tối ưu, đỡ tốn phí nhất (best people or instruments with minimum waste or effort):
- An efficient cook, an efficient secretary, người đầu bếp có năng lực, một thư ký rất giỏi.
- Apple and Microsoft are considered efficient organizations=Apple và Microsoft là những tổ chức biết điều hành một cách ưu việt (có năng suất cao).
* Trong ngành quản trị hay tiếp thị management or marketing, hai từ effective và efficient hay dùng để phân biệt mục tiêu. Effective là có hiệu quả trong quá trình thực hiện (làm đúng); còn efficient là có kết quả tối ưu trong mục tiêu (làm nhanh nhất, đỡ tốn nhất). Effective còn có nghĩa là có hiệu lực, nói về một đạo luật. Nghĩa này efficient không có.
Tóm lại: Nếu một người hay một việc được gọi là effective, thì đem lại kết quả như ý, nhưng không chắc là không tiết kiệm thì giờ và năng lựợng. My headache is much better. These tables are effective.=tôi bớt nhức đầu nhiều; những viên thuốc này hiệu nghiệm thật.
Energy-efficient cars: The government is encouraging the production of energy-efficient cars=Chính phủ khuyến khích sản xuất thêm xem hơi chạy đỡ tốn xăng. Khi nói một người hay một vật hay công ty biết tổ chức, không lãng phí thời gian hay năng lựợng, ta dùng efficient. He’s not efficient: he keeps filing letters in the wrong places, he works very slowly and keeps forgetting things=anh ta làm việc thiếu hiệu năng: anh xếp thư nhầm hồ sơ; anh làm chậm và hay quên. (Michael Swan, Practical English Usage, Oxford University Press, 2009, p. 155.)
Như vậy effective và efficient đều có chung nghĩa là có kết quả, hiệu quả, hiệu nghiệm, nhưng effective còn có thêm nghĩa là “có hiệu lực” (như một đạo luật) và efficient có thêm nghĩa là “tiết kiệm thì giờ hay năng lượng tối đa để mang lại kết quả tối ưu”.
Chúc bạn mạnh tiến trong việc trau giồi Anh ngữ.
* Quý vị có thể nêu câu hỏi/ ý kiến/ thắc mắc bằng cách: Gửi email đến địa chỉ: AnhNguQA@gmail.com