Ngày thứ nhì của hội nghị cấp cao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đang diễn ra ở Bắc Kinh, nơi mà đôi bên đang ra sức tìm kiếm lập trường chung về một loạt các vấn đề an ninh và kinh tế sau nhiều tháng quan hệ song phương bị căng thẳng. Từ Bắc Kinh, thông tín viên Shannon Van Sant của đài VOA gởi về bài tường thuật sau đây.
Cuộc thảo luận ngày hôm nay của cuộc Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ-Trung đã bắt đầu với một bữa ăn sáng có sự tham dự của các nhà kinh doanh của hai nước.
Nhiều người xem hợp tác kinh tế là một cơ hội then chốt trong lúc quan hệ đôi bên tiếp tục bị căng thẳng vì những hoạt động tin tặc do nhà nước hậu thuẫn, những vụ tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc với các nước đồng minh của Mỹ, và các vấn đề về nhân quyền.
Bộ trưởng Tài chánh Hoa Kỳ Jack Lew phát biểu như sau tại cuộc họp sáng nay.
"Ngày hôm nay việc tăng cường các mối quan hệ thương mại tiếp tục là một cuộc trắc nghiệm quan trọng đang ở trước mắt chúng ta. Đây là một cách để tạo ra tăng trưởng kinh tế và công ăn việc làm ở hai nước chúng ta và đây là một cách để thúc đẩy kinh tế toàn cầu tiến tới."
Kinh tế Mỹ đã co cụm 2,9% trong quí đầu năm nay. Trong cùng thời gian đó Trung Quốc tăng trưởng 7,4%, nhưng đó là mức thấp trong vòng 18 tháng của Trung Quốc. Sau vụ khủng hoảng tài chánh năm 2008, những khoản chi tiêu khổng lồ của chính phủ Trung Quốc đã kích thích sự tăng trưởng kinh tế của nước họ và góp phần vực dậy các nền kinh tế khác trên thế giới. Nhưng ngày hôm qua, bộ trưởng tài chánh Trung Quốc nói rằng những chương trình chi tiêu đó đã chấm dứt và Hoa Kỳ cần phải nắm giữ vai trò thúc đẩy kinh tế toàn cầu.
Tại một cuộc họp ở Bắc Kinh ngày hôm nay, Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry nói rằng tự do học thuật và truyền thông tin tức độc lập là những vấn đề then chốt trong mối quan hệ giữa Washington với Bắc Kinh.
"Và đây là mối quan hệ đối tác có thể trở nên mạnh mẽ nhiều hơn nữa khi chúng ta hiểu rằng tự do học thuật và tư do báo chí không phải rào cản đối với việc gia tăng hoạt động giao lưu giữa nhân dân hai nước, mà là động cơ cho sự hiểu biết đúng đắn hơn về những sự trao đổi đó."
Hôm qua, học giả nổi tiếng người Tây Tạng Tserig Woeser, một người viết khá nhiều về vấn đề nhân quyền Tây Tạng, đã bị quản thúc tại gia sau khi nhận được lời mời đến dự một bữa tiệc tối tại đại sứ quán Mỹ trong lúc Ngoại trưởng Kerry đang có mặt ở Bắc Kinh. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết ông Kerry đã thảo luận các vấn đề nhân quyền và sự đối xử với các nhóm sắc tộc thiểu số trong cuộc thảo luận với các giới chức Trung Quốc.
Trung Quốc thường xuyên cảnh báo Hoa Kỳ không nên tìm cách ngăn chận sự trỗi dậy của Bắc Kinh trong các lãnh vực kinh tế và ngoại giao và họ xem chính sách xoay trục Á châu của Hoa Kỳ là một phần của chiến lược ngăn chận đó. Các giới chức Mỹ nhiều lần bác bỏ tố cáo đó và khẳng định là Hoa Kỳ hoàn toàn ủng hộ cho sự trỗi dậy của một nước Trung Quốc ổn định, hòa bình và thịnh vượng.
Hôm nay, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì nói rằng việc xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp hơn đòi hỏi sự tôn trọng lẫn nhau.
Ông Dương cho rằng Trung Quốc và Hoa Kỳ cần tôn trọng lẫn nhau, đối xử với nhau với sự thành thật, nhận thức đúng đắn về ý định chiến lược của phía bên kia, và né tránh những sự phán đoán sai lầm về chiến lược.