BẮC KINH —
Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đang có mặt tại Bắc Kinh, nơi ông đã gặp các giới chức cấp cao của Trung Quốc để thảo luận về các khẳng định chủ quyền đối kháng nhau trong vùng, về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên và về các lo ngại có liên quan đến vấn đề nhân quyền. Thông tín viên VOA Scott Stearns tường thuật từ thủ đô Trung Quốc.
Ngoại trưởng Kerry cho hay ông đã mở các cuộc thảo luận thẳng thắn với các nhà lãnh đạo Trung Quốc về những thách thức nhân quyền ở đây, một lần nữa nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ tin là việc trao đổi thông tin tự do góp phần vào sức mạnh quốc gia.
Ông Kerry nói: “Theo nhận định của chúng tôi, việc những người ôn hòa ủng hộ cải cách mới đây bị bắt giữ đi ngược lại với tất cả các lợi ích tốt nhất của chúng tôi và khả năng đạt được tiến bộ lâu dài. Hôm nay tôi nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ vẫn lấy làm quan ngại về tình hình nhân quyền ở Trung Quốc, nhất là tại các khu vực của người Tây Tạng và Uighur.”
Ông Kerry nói với các phóng viên rằng điều quan trọng là Washington và Bắc Kinh phải giải quyết các bất đồng bởi lẽ có quá nhiều vấn đề hai bên đang bàn luận. Trong các cuộc đàm phán với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Chủ tịch Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và Ngoại Trưởng Vương Nghị, ông Kerry nói họ đã bàn về cuộc chiến tranh ở Syria, các nỗ lực kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran, và những thách thức cả về tình trạng biến đổi khí hậu lẫn năng lượng sạch.
Về Bắc Triều Tiên, ông Kerry kêu gọi Trung Quốc có nhiều biện pháp hơn để đòi chính phủ ở Bình Nhưỡng phải tuân thủ các cuộc thanh sát quốc tế về hạt nhân. Và ông nói các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã bảo đảm với ông rằng họ có cùng mục tiêu là một bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân hóa.
Ông Kerry nói: “Họ đã khẳng định rất rõ ràng là nếu Bắc Triều Tiên không tuân thủ và đến bàn thương nghị và nghiêm túc về các cuộc đàm phán, ngưng chương trình của họ và tuân thủ một tập hợp các tiêu chuẩn đã được thỏa thuận có liên quan đến các hoạt động hiện thời đang đe dọa đến dân chúng, thì họ phải chuẩn bị tiến hành thêm các biện pháp để bảo đảm rằng chính sách của họ được thực thi.”
Ông Kerry cho hay Trung Quốc đóng “một vai trò đặc biệt và cấp thiết” đối với Bắc Triều Tiên bởi lẽ Trung Quốc là nguồn cung cấp chính của nước này về cả nhiên liệu lẫn các dịch vụ ngân hàng.
Trong chuyến đi châu Á kỳ này, ông Kerry cũng đang gắng sức làm giảm nhẹ những căng thẳng về những khẳng định chủ quyền đối nghịch nhau tại vùng biển Hoa Ðông, biển Nhật Bản và biển Hoa Nam. Việc Trung Quốc đề xuất một khu vực phòng không quanh các đảo mà cả Bắc Kinh lẫn Tokyo đều nhận chủ quyền đã gây quan ngại rằng Trung Quốc có thể cũng làm như vậy ở vùng Biển Hoa Nam nơi mà Việt Nam, Philippines và Malaysia cùng đòi chủ quyền.
Ông Kerry cho biết ông đã nói với các nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng Hoa Kỳ hy vọng tất cả các hành động về sau này có liên quan đến các tranh chấp sẽ mang tính cách cởi mở, minh bạch và toàn diện.
Ông Kerry nói: “Chúng tôi đã khẳng định rất rõ rằng một sáng kiến đơn phương, không được thông báo, không được bàn luận như thế có thể sẽ gây nhiều khó khăn cho một số người trong khu vực và do đó cho sự ổn định trong khu vực. Và chúng tôi kêu gọi những người bạn của chúng ta ở Trung Quốc hãy tôn trọng ở mức cao nhất về vấn đề thông báo, giao tiếp, can dự, và chia sẻ thông tin để có thể giảm thiểu mọi sự diễn dịch sai lạc.”
Ông Kerry nói các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin rằng họ có cơ sở vững mạnh để khẳng định chủ quyền lãnh hãi dựa vào lịch sử. Nhưng ông cho biết họ đã nói với ông rằng họ đồng ý rằng mọi khẳng định đối kháng nhau phải được quyết định theo đúng luật quốc tế.
Ngoại trưởng Kerry cho hay ông đã mở các cuộc thảo luận thẳng thắn với các nhà lãnh đạo Trung Quốc về những thách thức nhân quyền ở đây, một lần nữa nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ tin là việc trao đổi thông tin tự do góp phần vào sức mạnh quốc gia.
Ông Kerry nói: “Theo nhận định của chúng tôi, việc những người ôn hòa ủng hộ cải cách mới đây bị bắt giữ đi ngược lại với tất cả các lợi ích tốt nhất của chúng tôi và khả năng đạt được tiến bộ lâu dài. Hôm nay tôi nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ vẫn lấy làm quan ngại về tình hình nhân quyền ở Trung Quốc, nhất là tại các khu vực của người Tây Tạng và Uighur.”
Ông Kerry nói với các phóng viên rằng điều quan trọng là Washington và Bắc Kinh phải giải quyết các bất đồng bởi lẽ có quá nhiều vấn đề hai bên đang bàn luận. Trong các cuộc đàm phán với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Chủ tịch Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và Ngoại Trưởng Vương Nghị, ông Kerry nói họ đã bàn về cuộc chiến tranh ở Syria, các nỗ lực kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran, và những thách thức cả về tình trạng biến đổi khí hậu lẫn năng lượng sạch.
Về Bắc Triều Tiên, ông Kerry kêu gọi Trung Quốc có nhiều biện pháp hơn để đòi chính phủ ở Bình Nhưỡng phải tuân thủ các cuộc thanh sát quốc tế về hạt nhân. Và ông nói các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã bảo đảm với ông rằng họ có cùng mục tiêu là một bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân hóa.
Ông Kerry nói: “Họ đã khẳng định rất rõ ràng là nếu Bắc Triều Tiên không tuân thủ và đến bàn thương nghị và nghiêm túc về các cuộc đàm phán, ngưng chương trình của họ và tuân thủ một tập hợp các tiêu chuẩn đã được thỏa thuận có liên quan đến các hoạt động hiện thời đang đe dọa đến dân chúng, thì họ phải chuẩn bị tiến hành thêm các biện pháp để bảo đảm rằng chính sách của họ được thực thi.”
Ông Kerry cho hay Trung Quốc đóng “một vai trò đặc biệt và cấp thiết” đối với Bắc Triều Tiên bởi lẽ Trung Quốc là nguồn cung cấp chính của nước này về cả nhiên liệu lẫn các dịch vụ ngân hàng.
Trong chuyến đi châu Á kỳ này, ông Kerry cũng đang gắng sức làm giảm nhẹ những căng thẳng về những khẳng định chủ quyền đối nghịch nhau tại vùng biển Hoa Ðông, biển Nhật Bản và biển Hoa Nam. Việc Trung Quốc đề xuất một khu vực phòng không quanh các đảo mà cả Bắc Kinh lẫn Tokyo đều nhận chủ quyền đã gây quan ngại rằng Trung Quốc có thể cũng làm như vậy ở vùng Biển Hoa Nam nơi mà Việt Nam, Philippines và Malaysia cùng đòi chủ quyền.
Ông Kerry cho biết ông đã nói với các nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng Hoa Kỳ hy vọng tất cả các hành động về sau này có liên quan đến các tranh chấp sẽ mang tính cách cởi mở, minh bạch và toàn diện.
Ông Kerry nói: “Chúng tôi đã khẳng định rất rõ rằng một sáng kiến đơn phương, không được thông báo, không được bàn luận như thế có thể sẽ gây nhiều khó khăn cho một số người trong khu vực và do đó cho sự ổn định trong khu vực. Và chúng tôi kêu gọi những người bạn của chúng ta ở Trung Quốc hãy tôn trọng ở mức cao nhất về vấn đề thông báo, giao tiếp, can dự, và chia sẻ thông tin để có thể giảm thiểu mọi sự diễn dịch sai lạc.”
Ông Kerry nói các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin rằng họ có cơ sở vững mạnh để khẳng định chủ quyền lãnh hãi dựa vào lịch sử. Nhưng ông cho biết họ đã nói với ông rằng họ đồng ý rằng mọi khẳng định đối kháng nhau phải được quyết định theo đúng luật quốc tế.