Tổng thống Obama gia tăng áp lực với Quốc hội về vấn đề nợ quốc gia

Sau nhiều tuần lễ họp ráo riết tại Tòa Bạch Ốc, sau những vụ đảng viên Cộng hòa bỏ phòng họp, và sau những lời cảnh báo của các cơ quan đánh giá tín dụng, ông Obama đã dùng một bài phát biểu đọc từ phòng phía đông trong Tòa Bạch Ốc để tăng thêm áp lực.

Trước đó, trưởng khối đa số Thượng viện, thượng nghị sĩ Harry Reid của đảng Dân chủ đã đề nghị một kế hoach cắt giảm 2,7 ngàn tỷ đôla chi tiêu, mà không cắt giảm các chương trình An sinh Xã hội và bảo hiểm y tế Medicare cho người cao niên, nâng mức giới hạn nợ qua khỏi thời gian diễn ra các cuộc bầu cử tổng thống và Quốc hội vào năm tới, với một ủy ban lưỡng đảng đề nghị thêm những khoản cắt giảm.

Kế hoạch của Chủ tịch Hạ viện, dân biểu John Boehner của đảng Cộng hòa, gồm 2 giai đoạn đề xuất giảm chi 1,2 ngàn tỷ đôla, nâng mức trần nợ lên 1 ngàn tỷ và có thể nâng thêm một lần nữa vào năm tới kèm theo các điều kiện. Đề nghị của ông Boehner cũng sẽ thiết lập ra một ủy ban lưỡng đảng và các nhà lập pháp sẽ biểu quyết về một khoản tu chính hiến pháp cho các ngân sách quân bình.

Tổng thống Obama nói kế hoạch của ông Boehner nằm trong khuôn khổ một “trò chơi nguy hiểm” đưa đến hậu quả là sẽ lập lại cuộc tranh luận y như lần này trong 6 tháng nữa.

Tổng thống Obama nói: “Đây dứt khoát không phải là cách điều hành quốc gia vĩ đại nhất trên trái đất. Đó là một trò chơi nguy hiểm mà chúng ta chưa bao giờ chơi trước đây, và không có đủ điều kiện để chơi bây giờ, trong tình hình công ăn việc làm và kế sinh nhai của quá nhiều gia đình đang lâm nguy. Chúng ta không thể cho phép người dân Mỹ gánh chịu thiệt hại không thể lường trước được trong cuộc đấu tranh chính trị của Washington.”

Trước đó, thượng nghị sĩ Reid nói rằng phe Cộng hòa dường như quyết tâm gây bối rối cho tổng thống và thúc đẩy một cuộc đối đầu về vấn đề hạn chế mức nợ. Ông và người đồng viện trong đảng Dân chủ Charles Schumer cho rằng ngón đòn của ông Boehner được thúc đẩy bởi các nhà lập pháp có liên hệ chặt chẽ với phong trào Tea Party bảo thủ và theo tự do chủ nghĩa.

Trong cuộc trao đổi giữa hai nghị sĩ Dân chủ này, ông Reid nói rằng chúng ta không nên để các phần tử cực đoan định đoạt kết quả của cuộc tranh luận hay hướng đi của quốc gia. Còn ông Schumer thì nói rằng có 100 người trong Hạ viện không quan tâm đến việc không trả được nợ. Tất cả những người này đều cực đoan và nặng đầu óc chủ thuyết, và đã không nhìn thấy rằng giới lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện cưỡng lại tình huống đó một cách có trách nhiệm.

Trong bài phát biểu truyền hình riêng sau khi Tổng thống Obama đọc bài diễn văn, Chủ tịch Hạ viện Boehner nói tổng thống đã tham gia một cuộc chi tiêu vung vít, sau đó lại yêu cầu một sự gia tăng thất thường trong mức nợ quốc gia.

Ông Boehner nói: “Sự thực đau lòng là tổng thống đòi một ngân phiếu trắng cách đây 6 tháng, rồi hôm nay cũng lại đòi một ngân phiếu trắng nữa. Sẽ không xảy ra chuyện này.”

Ông Boehner nói ông trông đợi đề nghị mà ông đã công bố hôm qua sẽ được thông qua tại Hạ viện, và ông tiên liệu sẽ được chấp thuận tại Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ông nói thêm rằng nếu ông Obama ký thành luật, thì bầu không khí khủng hoảng mà ông cáo buộc là do tổng thống tạo ra sẽ biến mất.

Trong bài diễn văn của mình, Tổng thống Obama không đưa ra lời đe dọa cụ thể sẽ phủ quyết kế hoạch của ông Boehner. Ông nói ông muốn các nhà lãnh đạo Quốc hội đưa ra một giải pháp dung hòa công minh trong vài ngày nữa, một giải pháp có thể được cả Hạ viện và Thượng viện thông qua và ông có thể ký. Ông nói người dân Mỹ đã “chán ngán” Washington, nơi từ “dung hòa” vẫn bị coi là một từ dơ bẩn.

Tổng thống Obama nói: “Dân chúng Mỹ có thể bỏ phiếu cho một chính phủ phân quyền, nhưng họ không bỏ phiếu cho một chính phủ thiếu chức năng. Do đó tôi yêu cầu tất cả mọi người hãy lên tiếng bầy tỏ ý kiến. Nếu muốn có một đường lối quân bình để hạ giảm mức thâm hụt, hãy nói cho người đại diện của mình ở Quốc hội biết. Nếu tin rằng ta có thể giải quyết vấn đề này qua giải pháp dung hòa, hãy gửi đi thông điệp đó.”

Tuy tổng thống ủng hộ đề nghị của thượng nghị sĩ Reid, ông lập lại rằng một giải pháp lâu dài cho các khó khăn tài chính của đất nước cần phải bao gồm những khoản tiết kiệm trong các chương trình trợ cấp như An sinh Xã hội và Medicare để các chương trình này có thể tồn tại.

Tại Thượng viện, kế hoạch của ông Reid có thể bị phe Cộng hòa dùng các sách lược về thủ tục để ngăn chặn, và chưa rõ liệu Chủ tịch Hạ viện Boehner có thể quy tụ được đủ số phiếu để thông qua kế hoạch của chính ông hay không, bất kể một thế đa số mạnh của phe Cộng hòa ở Hạ viện.

Cho rằng việc không trả được nợ sẽ là một “hậu quả tắc trách và vô trách nhiệm” của cuộc tranh luận, ông Obama nói ông tin tưởng rằng có thể đạt được một thỏa thuận, và rằng sẽ có đủ các nhà lập pháp của cả hai chính đảng lớn rút cục sẽ gạt chính trị qua một bên.