Hôm 7/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông muốn thảo luận lại một thỏa thuận do LHQ làm trung gian cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc của mình qua Biển Đen sau khi cáo buộc Kyiv và phương Tây sử dụng thỏa thuận này để đánh lừa các nước đang phát triển và Nga, theo Reuters.
Ông Putin cáo buộc rằng thỏa thuận này đang cung cấp ngũ cốc, phân bón và các loại thực phẩm khác cho Liên minh châu Âu (EU) và Thổ Nhĩ Kỳ khiến cho các nước nghèo chịu tổn hại. Chỉ trích của ông Putin làm dấy lên lo ngại rằng thỏa thuận có thể bị phá sản nếu không được đàm phán lại.
Ukraine, quốc gia có các cảng bị Nga phong tỏa kể từ khi nước này bị Nga xâm lược vào tháng 2/2022, cho biết các điều khoản của thỏa thuận đang được tuân thủ nghiêm ngặt và không có lý do để đàm phán lại.
Thỏa thuận được LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ vào tháng 7 đã tạo ra một hành lang xuất khẩu được bảo vệ qua Biển Đen cho ngũ cốc Ukraine sau khi Kyiv mất quyền tiếp cận con đường xuất khẩu chính của mình khi Nga tấn công Ukraine trên bộ, trên không và trên biển.
Thỏa thuận, được thiết kế để giúp giảm giá lương thực toàn cầu bằng cách tăng nguồn cung ngũ cốc và hạt có dầu, là bước đột phá ngoại giao duy nhất giữa Moscow và Kyiv trong hơn 6 tháng chiến tranh.
Vào thời điểm đó, Moscow cho biết một trong những lý do chính khiến họ ký thỏa thuận là vì muốn giúp các nước đang phát triển tránh tình trạng thiếu lương thực.
Tuy nhiên, ông Putin hôm 7/9 nói rằng Ukraine và phương Tây không tôn trọng thỏa thuận và phần lớn ngũ cốc được chuyển đến EU chứ không phải các nước nghèo hơn, điều mà nhà lãnh đạo Nga cho rằng sẽ phải thay đổi nếu muốn ngăn chặn điều mà ông gọi là “thảm họa nhân đạo chưa từng có tiền lệ”.
“Tôi đã gặp các nhà lãnh đạo của Liên minh châu Phi, với nhà lãnh đạo của các nước châu Phi và hứa với họ rằng chúng tôi sẽ làm mọi thứ để đảm bảo lợi ích của họ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine”, ông Putin phát biểu tại một diễn đàn kinh tế ở khu vực Viễn Đông của Nga.
“Chúng tôi đang tôn trọng các thỏa thuận. (Nhưng) hóa ra .... họ (phương Tây) lật lọng chúng tôi một cách thô bạo”.
Một cố vấn của Tổng thống Ukraine phản hồi rằng Nga không có căn cứ để xem xét lại hiệp ước mang tính bước ngoặt này và các điều khoản của thỏa thuận thời chiến đang được tuân thủ nghiêm ngặt.
Cố vấn Mykhailo Podolyak cho biết: “Tôi tin rằng những tuyên bố bất ngờ và thiếu căn cứ như vậy cho thấy nỗ lực tìm kiếm những luận điểm gây hấn mới nhằm tác động đến dư luận toàn cầu và trên hết là gây áp lực lên LHQ”.