Số người của đảng Cộng hòa ra ứng cử tổng thống hiện đang chẵn 1 tá với 2 ứng viên mới là nhà tài phiệt địa ốc Donald Trump và cựu thống đốc bang Florida Jeb Bush. Nhưng, hãy chờ đấy, chúng ta có thể còn có thêm tới 4 ứng viên nữa trong cuộc đua đến cuối tháng 7, khiến cho số ứng viên của đảng Cộng hòa ra tranh cử cho đến nay là lớn nhất trong lịch sử chính trị cận đại của Hoa Kỳ.
Có sự đồng thuận ngày càng tăng trong giới bình luận và phân tích gia rằng việc có thêm các ứng viên của đảng Cộng hòa có thể gây ra một tác động một khi các cuộc tranh luận của các ứng cử viên bắt đầu vào đầu tháng 8.
Doanh gia địa ốc ở New York Donald Trump đã nhảy vào cuộc đua 2016 với lời cam kết đem giấc mơ nước Mỹ trở lại và lời hứa xây dựng một bức tường dọc theo đường biên giới giáp với Mexico để ngăn di dân bất hợp pháp. Ông nói: “Đất nước chúng ta cần một nhà lãnh đạo thực sự vĩ đại. Chúng ta cần một người thực sự dìu dắt đất nước này và làm cho nó vĩ đại trở lại”.
Trump có thể gây rúng động cho cuộc chạy đua
Ông Trump có thể trở thành một lá bài gây bất ngờ trong các cuộc tranh luận sắp tới của đảng Cộng hòa, xét vì ông là một trong 10 người dự tranh được đánh giá đủ cao trong các cuộc thăm dò để được tham gia cuộc đua.
Kinh nghiệm truyền hình của ông Trump trong vai chính của các chương trình TV thực tế và việc ông nổi tiếng về những phát biểu khác thường có thể đặt ông vào một chiếu riêng so với những ứng viên khác của đảng Cộng hòa, một nhóm bao gồm nhiều ứng viên ít được biết tiếng so với ông Trump.
Chuyên gia thực hiện cuộc thăm dò Quinnipiac, ông Peter Brown, nói việc ông Trump gia nhập cuộc đua năm 2016 có khả năng khuấy động mọi thứ. Ông Brown nói: “Ông Trump là một nhân vật hấp dẫn đối với một số cử tri. Hiện ông được 4, 5 hay 6% trong các cuộc thăm dò, tùy thuộc vào từng cuộc. Điều đó rõ ràng chưa đủ để ông dẫn đầu nhưng cũng đủ để giữ tên tuổi của ông trong danh sách, có thể nói như thế”.
Nhưng ông Brown nói thêm ngay rằng không có ứng viên nào làm nảy sinh các con số thăm dò tiêu cực hơn ông Trump, và điều đó có phần chắc sẽ hạn chế sự ủng hộ ông có thể tranh thủ đươc một khi khởi sự các cuộc tranh luận. Cuộc thăm dò Quinnipiac mới nhất cho thấy các ứng viên của đảng Cộng hòa trên toàn quốc có một quan điểm lờ mờ về các triển vọng chính trị của ông Trump với số điểm 34% ủng hộ, và 52% không ủng hộ.
Ông Bush lên tiếng – Hãy gọi tôi là Jeb
Lời loan báo của ông Trump được đưa ra một ngày sau khi cựu thống đốc tiểu bang Florida Jeb Bush chính thức loan báo ra ứng cử với lời cam kết cải tổ Washington và cải thiện hình ảnh của Hoa Kỳ ở nước ngoài. Ông nói: “Chúng ta sẽ nắm vận mệnh của chúng ta một lần nữa tại đất nước này. Chúng ta sẽ nâng cao hình ảnh của chúng ta một lần nữa, làm cho cơ hội trở thành thông thường một lần nữa và thúc đẩy các diễn biến trên thế giới theo con đường của chúng ta một lần nữa”.
Cựu thống đốc tiểu bang Florida Jeb Bush cam kết cải tổ Washington và cải thiện hình ảnh của Mỹ ở nước ngoài.
Họ của ông Bush và khả năng gây quỹ vận động hàng triệu đôla của ông là những lợi thế trong khối ứng cử viên Cộng hòa. Nhưng sự mất ủng hộ còn vương lại đối với nhiệm kỳ tổng thống của người anh và cuộc chiến tranh Iraq có thể gây tác động tiêu cực và các nhà phân tích dự báo thách thức của ông Jeb Bush là trình bày với cử tri ông là một con người tự chủ.
Ông Larry Sabato, Giám đốc Trung tâm Chính trị của trường Đại học Virginia, nói: “Ông vẫn có thể được đề cử chỉ vì các đảng viên Cộng hòa thường bị đặt dưới sự chỉ huy của những người đóng góp nhiều cho quỹ vận động và cho đảng và vì các lý do khác nhau, họ quy tụ quanh ông Bush. Nhưng tôi nghĩ công bằng mà nói thì ông không chính xác gây được nhiệt tình trong cơ sở và đó là một vấn đề khác đối với ông”.
12 người và còn thêm nữa
Con số các ứng cử viên Cộng hòa chính thức công bố nay đứng ở 12 nhưng con số đó có thể còn tăng lên đến 16 người trong những tuần lễ sắp tới. Thống đốc tiểu bang Louisiana Bobby Jindal dự kiến sẽ loan báo ra ứng cử vào ngày thứ ba và 3 thống đốc khác có thể tham gia cuộc đua vào tháng 7, đó là ông Scott Walker của tiểu bang Wisconsin, ông John Kasich của tiểu bang Ohio và ông Chris Christie của tiểu bang New Jersey. Một số người coi ông Kasich có thể là một sự chọn lựa ôn hòa nếu như ông Bush vấp váp trong các cuộc bầu cử sơ bộ, mặc dầu họ cũng tự hỏi phải chăng ông sẽ vào cuộc đua quá muộn màng.
Chuyên gia thăm dò Brown dự báo một cuộc vận động gay go để được đảng Cộng hòa đề cử một phần vì không có người nào về đầu rõ ràng vào giai đoạn đầu này. Ông nói: “Cuộc thăm dò Quinnipiac mới nhất về những ứng viên cho cuộc đề cử của đảng Cộng hòa cho thấy một tình trạng lộn xộn lớn. Với quá nhiều ứng viên tham gia thì rất khó có ai nổi bật. Và với quá nhiều ứng viên thì khó lòng mà xác định được điều gì quá sớm”.
Đa số các cuộc thăm dò cho thấy ông Bush, ông Walker và thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio nằm trong toán đầu của các ứng cử viên Cộng hòa vào lúc này, với các ứng viên khác về sau không xa. Ông Walker dẫn đầu đôi chút trong cuộc tranh đua đầu tiên ở tiểu bang Iowa, là tiểu bang sẽ khởi đầu tiến trình đề cử với các cuộc hội thảo của đảng vào đầu năm tới. Nhưng chưa có người nào về đầu rõ ràng trong hai tiểu bang tiếp theo sẽ mở cuộc bỏ phiếu là New Hampshire và South Carolina. Điều đó có nghĩa là một thành tích tốt ở Iowa sẽ là điều quan trọng đối với các ứng viên muốn đi tìm sức bật để dự tranh trong các cuộc bầu cử và hội thảo sơ bộ.