Taliban chặn một nhân viên gốc Afghanistan của Liên hiệp quốc lúc ông này tìm cách đến phi trường Kabul hôm 15/8. Họ lục soát xe của ông, phát hiện thẻ nhân viên Liên hiệp quốc và đánh đập ông.
Hôm 16/8, ba người đàn ông đến nhà một nhân viên khác của Liên hiệp quốc trong lúc ông ấy không có ở nhà. Họ truy vấn con trai ông này và cáo buộc anh ta khai gian: “Chúng tôi thừa biết ông ấy ở đâu và làm gì.”
Đó là một số trường hợp được ghi nhận trong tài liệu an ninh của Liên hiệp quốc mà Reuters xem được, trong đó mô tả những hành vi đe dọa, cướp phá văn phòng Liên hiệp quốc và đánh đập nhân viên Liên hiệp quốc kể từ ngày 10/8 nghĩa là trước khi Taliban chiếm quyền không lâu.
Dù Taliban trấn an người dân Afghanistan và các cường quốc phương Tây rằng họ sẽ tôn trọng quyền của người dân, nhưng các báo cáo về trả thù đã hủy hoại lòng tin, không chỉ nơi những người có liên hệ với các tổ chức nước ngoài.
Taliban không hồi đáp yêu cầu bình luận về danh sách của Liên hiệp quốc về những sự việc xảy ra.
Taliban nói sẽ điều tra về các báo cáo về vi phạm và cũng khuyến khích các tổ chức cứu trợ tiếp tục công tác. Taliban tuần này tuyên bố hoan nghênh viện trợ miễn là không dùng viện trợ làm phương tiện gây ảnh hưởng chính trị đối với Afghanistan.
Liên hiệp quốc đã tái phối trí khoảng một phần ba trong số 300 nhân viên nước ngoài tại Afghanistan đến Kazakhstan. Tổ chức này cũng nhấn mạnh là muốn duy trì sự hiện diện để giúp người dân Afghanistan.
Hiện khoảng 3.000 nhân viên Liên hiệp quốc tại Afghanistan vẫn còn lưu lại nước này. Một phát ngôn viên Liên hiệp quốc cho hay cơ quan quốc tế này đang tiếp xúc với các nước khác để yêu cầu cung cấp visa hay hỗ trợ tái phối trí tạm thời cho một số người.
Hàng ngàn người bỏ chạy khỏi Afghanistan kể từ khi Taliban vào Kabul ngày 15/8, leo lên các chuyến bay quân sự và thương mại từ thủ đô. Phi trường Kabul đang rơi vào tình trạng hỗn loạn chết người.
Một số người sợ trở lại sự cai trị của Taliban với việc thực thi tàn bạo những luật lệ Hồi giáo khắc nghiệt hay việc cấm phụ nữ đi làm, cấm trẻ em gái đi học.
Những người khác, kể cả nững người làm việc để bênh vực nhân quyền, sợ trở thành mục tiêu bị trả thù sau khi có nhiều người bị giết trong các cuộc tấn công nghi do Taliban thực hiện vào năm ngoái.
‘Chúng tôi đang gặp nguy hiểm’
Trong một thông điệp video gởi cho nhân viên tại Afghanistan ngày 24/8, Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres nói ông đau lòng trước những phúc trình rằng một số nhân viên bị quấy nhiễu và đe dọa.
Một nhân viên Liên hiệp quốc người Afghanistan, nói với điều kiện ẩn danh, cho Reuters biết theo chỗ ông tìm hiểu có khoảng 50 nhân viên Afghanistan bị Taliban cảnh cáo hay đe dọa: “Nhân viên người Afghanistan của Liên hiệp quốc đang bị Taliban đe dọa trực tiếp nghiêm trọng cần phải được di tản.”
Ông nói những đe dọa này không nhất thiết liên hệ tới tình trạng làm việc cho Liên hiệp quốc, mà là một hoạt động của Taliban nhằm kiểm soát Kabul.
Một phụ nữ Afghanistan làm việc cho Liên hiệp quốc đã phải dời nhà cùng chồng con. Một số người láng giềng biết bà làm việc cho Liên hiệp quốc và bà lo là những người này có thể trình báo với Taliban.
Bà đã có visa sang một nước láng giềng, nhưng bà thất vọng vì Liên hiệp quốc không giúp bà di tản.
“Chúng tôi kỳ vọng là toàn bộ hệ thống Liên hiệp quốc giúp đỡ chúng tôi. Chúng tôi thành thật hy vọng như thế,” bà nói.
“Chúng tôi đang gặp nguy hiểm. Và nếu chúng tôi không thể làm việc, thì ai sẽ tiếp cận giúp đỡ dân chúng?”