Khai mạc cuộc họp chính trị cấp cao ngày 18/10, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra đánh giá rõ ràng về những thách thức mà nền kinh tế đứng hàng thứ hai trên thế giới và Đảng Cộng sản cầm quyền Trung Quốc đang đối mặt, đồng thời đề ra một tầm nhìn đầy tham vọng kéo dài đến giữa thế kỷ này, cam kết xây dựng điều ông gọi là một “quốc gia theo chủ nghĩa xã hội hiện đại” cho một “kỷ nguyên mới.”
Trong bài diễn văn dài gần 3 tiếng rưỡi đồng hồ tại phiên khai mạc Đại hội Đảng lần thứ 19, ông Tập tỏ ý tin tưởng về tương lai và cơ hội của Trung Quốc. Ông cũng nhấn mạnh là đảng cộng sản ngày càng vững mạnh sẽ tiếp tục đưa ra những bước tiến về phía trước.
Tuy nhiên, nỗ lực đó không phải là không có những thách thức.
Kể từ khi lên cầm quyền cách đây 5 năm, ông Tập đã thực hiện một chiến dịch chống tham nhũng sâu rộng, trừng trị hơn một triệu quan chức và hạ bệ một vài đảng viên cao cấp. Ông nói cuộc chiến chống tham nhũng sẽ luôn luôn tiến triển và tham nhũng vẫn là mối đe dọa lớn nhất của đảng.
Trong bài diễn văn, ông thường xuyên nhắc tới những khó khăn giới lãnh đạo Trung Quốc đang đối mặt. Từ ‘khó khăn’ được ông nhắc đến hơn hai mươi lần.
“Khi chủ nghĩa xã hội với những đặc thù của Trung Quốc bước vào một kỷ nguyên mới, đảng phải áp dụng những chiều hướng mới. Để nắm bắt thời cơ, trước tiên phải mạnh mẽ,” ông Tập nói. “Đảng và quyền lực của đảng dựa vào việc thu phục lòng dân. Những gì công chúng ghét và chống đối, chúng ta phải nêu lên và giải quyết.”
Ông Tập nói nhu cầu của gần 1,4 tỉ người dân Trung Quốc đang ngày một lớn.
“Không chỉ những nhu cầu vật chất và văn hóa của người dân tăng trưởng, những nhu cầu về dân chủ, cai trị theo luật pháp, công bằng và công lý, an ninh và một môi trường tốt đẹp hơn cũng gia tăng mỗi ngày,” ông Tập nói.
Dù nhà lãnh đạo Trung Quốc đề cập đến nhu cầu dân chủ ngày càng tăng, nhưng ông nhấn mạnh rằng không có cải cách chính trị đáng kể nào trước mắt.
Năm năm cầm quyền đầu tiên của ông Tập được đánh dấu bằng việc siết chặt hơn bao giờ hết quyền tự do ngôn luận cả trên mạng lẫn trong xã hội. Trong khi tìm cách chuyển tải tầm nhìn cho Trung Quốc, ông Tập đã lãnh đạo việc đàn áp sâu rộng xã hội dân sự và bắt giam những người bất đồng chính kiến và các luật sư.
Ông chứng tỏ không có dấu hiệu nới lỏng việc này. Thật ra, Đại hội Đảng thứ 19 dự kiến sẽ nới rộng thêm quyền hạn của ông.
Trong đại hội được tổ chức 5 năm một lần, Đảng Cộng sản Trung Quốc cầm quyền sẽ sắp xếp lại các vị trí lãnh đạo và lập tân Ủy ban Thường trực Bộ Chính trị, nhóm các nhà lãnh đạo hàng đầu sẽ cai trị Trung Quốc trong 5 năm tới. Cơ quan này sẽ được bổ sung với nhiều đảng viên trung thành với ông Tập, là một phần của phe nhóm ông trong đảng.
Về kinh tế, ông Tập nói phát triển kinh tế của Trung Quốc không đe dọa quốc gia nào cả và Trung Quốc sẽ tiếp tục mở cửa cho các công ty nước ngoài. Ông nói Trung Quốc sẽ mở rộng việc tiếp cận các khu vực dịch vụ và làm sâu rộng thêm những cải cách thị trường có định hướng, trong khi củng cố các công ty quốc doanh.
Trong bài diễn văn, ông Tập nỗ lực cân bằng sự nhấn mạnh của ông đối với chủ nghĩa xã hội và sự kiểm soát của nhà nước bằng cách hứa hẹn một cuộc chơi bình đẳng đối với các công ty nước ngoài có thể mang vào những công nghệ mới và sáng tạo mà chính phủ ông rất mong muốn.
Các nhà phân tích nói hứa hẹn của ông Tập không mấy thúc đẩy các thị trường tại Trung Quốc là phản hồi trước những than phiền ngày càng tăng về sự phân biệt đối xử mà các công ty nước ngoài nói họ đang đối mặt tại Trung Quốc. Các nhà phân tích cũng nói thêm là bài diễn văn của ông Tập cũng nhấn mạnh đến việc Bắc Kinh thích hơn khi các công ty nước ngoài lập công ty liên doanh, cung cấp kiến thức kỹ thuật tiên tiến cho Trung Quốc, thay vì chỉ mở xưởng vận hành từ nước ngoài.
Chủ tịch Trung Quốc tuyên bố Đảng Cộng sản nhắm mục tiêu trước năm 2035 phát triển Trung Quốc thành một quốc gia hiện đại, đầy sáng kiến và đến 2050 trở thành một “cường quốc vững mạnh” tiên tiến.