LHQ, ASEAN được kêu gọi giúp điều giải vụ đụng độ Thái Lan-Campuchia

Binh sĩ Campuchia tại đền Preah Vihear

Quân đội Thái và Kampuchea đụng độ qua ngày thứ tư vào lúc căng thẳng leo thang trong vụ tranh chấp quanh một ngôi đền cổ Ấn giáo 900 năm. Từ Bangkok, thông tín viên VOA Ron Corben gửi về bài tường thuật sau đây.

Hôm nay, Thủ tướng Hun Sen của Campuchia cho rằng nên phái binh sĩ gìn giữ hòa bình Liên hiệp quốc đến khu vực này.

Ông Hang Chayya là giám đốc Viện Dân chủ Khmer tại Phnom Penh. Ông cho biết ông Hun Sen đang mưu tìm hậu thuẫn từ bên ngoài.

Ông Hang Chayya cho biết: “Ông ấy đã tìm cách ngăn chặn tất cả sự kiện này bằng cách gửi thư cho Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc xin can thiệp và để đình chỉ tức khắc cuộc giao tranh và để công cuộc điều giải và thương nghị diễn ra.”

Cuộc giao tranh mới nhất bùng nổ sáng sớm hôm nay, gần ngôi đền cổ 900 năm Preah Vihear.

Giao tranh bắt đầu hôm thứ Sáu, đã làm ít nhất 5 người của cả hai bên thiệt mạng, và hơn 1 chục binh sĩ bị thương. Dân chúng ở cả hai bên đã bỏ nông trại và làng mạc đi lánh nạn. Nỗ lực điều giải một cuộc ngưng bắn đã bị đình trệ.

Cả hai bên đổ lỗi cho nhau là đã khởi sự cuộc giao tranh. Các quan sát viên bên ngoài đã gặp khó khăn khi đến vùng này để kiểm chứng những gì hai chính phủ báo cáo.

Các cơ quan truyền thông ở Phnom Penh trích lời một viên tư lệnh Campuchia nói rằng đã có súng đại bác và rocket nổ gần ngôi đền. Viên tư lệnh này nói nhiều quả trọng pháo của Thái Lan đã rớt trúng các mục tiêu bên trong lãnh thổ Campuchia.

Người phát ngôn của chính phủ Thái Lan Panitan Wattanayagorn hôm nay bác bỏ tin tức nói rằng quân đội Thái Lan đã băng qua biên giới vào Campuchia. Ông Panitan nói quân đội Thái chỉ nổ súng để tự vệ.

Ông Panitan nói: “Chúng tôi cam kết bảo vệ lãnh thổ của chúng tôi và mạng sống của người dân Thái. Chúng tôi không có ý định làm gì khác. Chúng tôi cũng bắn nhiều phát súng cảnh cáo thẳng vào những nguồn mục tiêu có tính chất quân sự.”

Các nước láng giềng đang kêu gọi cả hai chính phủ hãy tỏ ra tự chế. Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á đã đề nghị đứng ra điều giải.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon nói cả hai bên cần phải tìm một giải pháp “qua các cơ chế đã được thừa nhận.”

Ông Panitan đã gạt đi những đề nghị điều giải của quốc tế.

Ông Panitan nói tiếp: “Chúng tôi hiểu các mối quan ngại của cộng đồng quốc tế – các bạn bè và đồng minh của chúng tôi – chúng tôi hoan nghênh đề nghị của họ nhưng chúng tôi rất sẵn sàng hợp tác với Campuchia một cách song phương để bảo đảm là các vấn đề được giải quyết êm thắm. Chúng tôi đã thông báo cho Liên Hiệp Quốc và bạn bè của chúng tôi. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông báo cho họ khi có tin tức mới liên quan đến vụ tấn công của Campuchia vào lãnh thổ Thái Lan.”

Hai nước đã tranh chấp lâu nay về quyền sở hữu ngôi đền. Năm 1962, Tòa án Thế giới phán quyết rằng ngôi đền Preah Vihear thuộc về Campuchia. Tuy nhiên, một địa điểm quan trọng trên đường dẫn đến ngôi đền lại thuộc về Thái Lan.

Năm 2008, UNESCO đã quyết định liệt ngôi đền này vào danh sách Di sản Thế giới, châm ngòi cho các cuộc biểu tình tại Thái Lan. Ủy ban Di sản Liên Hiệp Quốc sẽ họp vào tháng sáu để quyết định một kế hoạch quản lý ngôi đền.