Tổng thống Vladimir Putin đã khởi động một cuộc tập trận mới của lực lượng hạt nhân Nga hôm 29/10 tại thời điểm quan trọng trong cuộc chiến tranh với Ukraine, và đây là cuộc tập trận thứ hai mà Moscow tổ chức trong hai tuần qua.
Cuộc chiến kéo dài 2 năm rưỡi này đang bước vào giai đoạn mà các quan chức Nga cho là nguy hiểm nhất khi các lực lượng Nga đang tiến vào miền đông Ukraine và phương Tây đang cân nhắc cách củng cố Ukraine.
Trong nhiều tuần, Nga đã ra hiệu với phương Tây rằng Moscow sẽ đáp trả nếu Hoa Kỳ và các đồng minh giúp Ukraine bắn tên lửa tầm xa vào sâu trong lãnh thổ Nga, trong khi NATO cho biết Triều Tiên đã điều quân đến miền tây nước Nga.
"Chúng tôi sẽ lập kế hoạch hành động của các quan chức để kiểm soát việc sử dụng vũ khí hạt nhân bằng các vụ phóng tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình thực tế", ông Putin nói trong một đoạn video thông báo về cuộc tập trận.
Trong đoạn video do Điện Kremlin công bố, ông Putin cho biết việc sử dụng vũ khí hạt nhân sẽ là "biện pháp cực kỳ đặc biệt" nhưng chúng cần phải được giữ trong tư thế sẵn sàng để sử dụng.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục cải thiện tất cả các thành phần của chúng. Các nguồn lực cho việc này đều có sẵn. Tôi nhấn mạnh rằng chúng tôi sẽ không tham gia vào một cuộc chạy đua vũ trang mới, nhưng chúng tôi sẽ duy trì lực lượng hạt nhân ở mức đủ khả năng cần thiết", ông nói.
Cuộc tập trận diễn ra sau cuộc tập trận ngày 18/10 tại khu vực Tver, phía tây bắc Moscow, liên quan đến một đơn vị được trang bị tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Yars có khả năng tấn công các thành phố của Hoa Kỳ.
Ông Putin, người ra quyết định cuối cùng của Nga, đã phê duyệt những thay đổi đối với chủ thuyết hạt nhân chính thức vào tháng trước – trong trong đó nêu rõ các điều kiện mà Nga có thể cân nhắc để sử dụng các loại vũ khí như vậy.
Theo những thay đổi này, Nga sẽ coi bất kỳ cuộc tấn công nào vào nước này được một cường quốc hạt nhân hỗ trợ là một cuộc tấn công chung – một lời cảnh báo rõ ràng đối với Hoa Kỳ để không được giúp Ukraine tấn công sâu vào Nga bằng vũ khí thông thường.
Căng thẳng tăng cao
Nga là cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới. Hai nước Nga và Hoa Kỳ kiểm soát 88% đầu đạn hạt nhân của thế giới. Các quan chức Hoa Kỳ cho biết họ không thấy có sự thay đổi nào đối với thế trận hạt nhân của Nga trong suốt cuộc chiến.
Nhưng Hoa Kỳ vào năm 2022 đã lo ngại về khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật đến mức phải cảnh báo ông Putin về hậu quả của việc sử dụng những vũ khí như vậy, theo Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Bill Burns.
Ông Putin, người mô tả phương Tây là kẻ xâm lược suy đồi, và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người coi Nga là chế độ chuyên quyền tham nhũng, cũng đã cảnh báo rằng một cuộc đối đầu trực tiếp giữa Nga và NATO có thể leo thang thành Chiến tranh Thế giới lần thứ Ba. Ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump cũng đã cảnh báo về nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
"Với những căng thẳng địa chính trị ngày càng gia tăng và sự xuất hiện của các mối đe dọa và rủi ro bên ngoài mới, điều quan trọng là phải có các lực lượng chiến lược hiện đại và luôn sẵn sàng để sử dụng", ông Putin nói.
Ông Putin nói thêm rằng Nga đang chuyển sang "các hệ thống tên lửa cố định và di động" mới, vốn có thời gian chuẩn bị ngắn hơn cho việc phóng và có thể vượt qua các hệ thống phòng thủ tên lửa.
Lầu Năm Góc cho biết Hoa Kỳ sẽ không áp đặt các giới hạn mới đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí của Mỹ nếu Triều Tiên tham gia cuộc chiến của Nga, vì NATO cho biết các đơn vị quân đội Triều Tiên đã được triển khai đến khu vực Kursk ở Nga.