Tổng thư ký LHQ lên án cả chính phủ lẫn phe nổi dậy Syria

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon phát biểu tại phiên khai mạc khóa họp của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tại Geneva, ngày 10/9/2012

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon lên án chính phủ Syria và các nhóm nổi dậy là chọn con đường bạo lực và sức mạnh thay vì đối thoại. Ông phát biểu vào lúc đặc sứ Liên Hiệp Quốc về Syria họp với các giới chức Ai Cập và Liên đoàn Ả rập tại Cairo.

Trong bài phát biểu khai mạc hôm nay trước một khóa họp kéo dài trong 3 tuần của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ở Geneva, ông Ban cũng khiển trách Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc là không có được một lập trường thống nhất nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng Syria.

Ông Ban nói với các đại biểu rằng ông lo lắng trước các cuộc oanh tạc nhắm vào thường dân của lực lượng chính phủ ở Syria. Ông bày tỏ sự quan ngại trước những căng thẳng phe phái gia tăng, tình hình nhân quyền suy đồi, và một thái độ thiếu thiện chí của các bên lâm chiến nhằm chấm dứt bạo lực qua các phương tiện hòa bình.

Ông Ban ca ngợi Hội đồng Nhân quyền và Ðại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã hành động đáp lại vụ khủng hoảng ở Syria, trong khi chỉ trích Hội đồng Bảo an vẫn còn chia rẽ về vấn đề này.

Ông nói: “Tất cả những sự kiện này gây khó khăn cho nỗ lực của chúng ta nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho một cuộc chuyển tiếp và thăng tiến nền hòa bình mà người dân Syria đáng được hưởng. Tôi khuyến khích hội đồng này duy trì cảnh giác về Syria, kể cả vấn đề trách nhiệm.”

Ông nói thêm: “Chúng ta phải bảo đảm rằng bất cứ ai, thuộc bất cứ phe nào, vi phạm các tội ác chiến tranh, các tội ác chống lại nhân loại hay những vi phạm nhân quyền quốc tế hay luật nhân đạo đều pbị đưa ra trước công lý.”

Ðặc sứ ở Cairo

Ông Ban hối thúc các quốc gia và phía Syria phải đoàn kết sau các nỗ lực ngoại giao của tân đặc sứ Liên Hiệp Quốc và Liên Ðoàn Ả Rập, ông Lakhdar Brahimi.

Ông Brahimi đang có mặt tại Cairo để dự các cuộc họp với Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi và các giới chức Liên đoàn Ả Rập trước một chuyến đi dự trù đến Damascus lần đầu tiên trong tư cách đặc sứ. Một người phát ngôn của ông Brahimi nói ngày tháng cho chuyến đi đến Syria sẽ được ấn định một khi các chi tiết được chung quyết.

Hôm nay, ông Brahimi tuyên bố sau các cuộc hội đàm với Tổng thư ký Liên đoàn Ả rập Nabil al-Arabi rằng sứ mạng của ông “rất gay go,” nhưng ông nói thêm rằng “ông không có quyền từ chối bất kỳ sự trợ giúp nào mà ông có thể cung cấp cho nhân dân Syria.”

Ðược hỏi liệu ông có gặp Tổng thống Syria Bashar al-Assad hay không, ông nói “ông hy vọng là sẽ gặp nhưng không biết chắc.”

Thông tấn xã Mehr của Iran trích lời một giới chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Iran nói rằng ông Brahimi sẽ đến thăm Iran - một đồng minh trung kiên của Tổng thống Assad, sau chuyến đi tìm hiểu sự thực tại Syria. Phát ngôn viên của ông Brahimi nói đặc sứ Liên Hiệp Quốc không có kế hoạch đi thăm Iran.

Vị đặc sứ quốc tế trước đây, ông Kofi Annan, đã từ nhiệm vào cuối tháng 8 sau khi đưa ra lời chỉ trích gay gắt việc các cường quốc thế giới không chấm dứt được bạo lực.

Những vụ vi phạm nhân quyền

Tại Geneva, Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, bà Navi Pillay, bày tỏ sự quan ngại liên tục về vụ xung đột ở Syria. Bà nói việc sử dụng vũ khí hạng nặng của chính phủ Syria và những vụ pháo kích vào những khu dân cư đông đúc đã đưa đến con số thường dân bị thương vong cao và dẫn đến một cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.

Bà Pillay nói: “Tôi rất lo ngại rằng những vụ vi phạm này có thể đi đến mức độ tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại. Tôi cũng rất lo ngại về những vụ vi phạm của các lực lượng chống chính phủ, trong đó có những vụ giết người, xử tử và hành hình phi pháp cũng như hiện tượng ngày càng sử dụng nhiều hơn các thiết bị nổ tự chế hồi gần đây.”

Bà Pillay kêu gọi chính phủ Syria dành quyền tiếp cận cho một ủy ban điều tra độc lập để đánh giá các vụ vi phạm.

Thêm bạo động

Ðài Quan sát Nhân quyền Syria có trụ sở ở Anh quốc nói có ít nhất 5 người thiệt mạng hôm nay khi máy bay của chính phủ oanh tạc một loạt các quận do phe đối lập chiếm đóng ở Aleppo.

Cũng có tin về số thương vong ở thủ đô Damascus, và ở thành phố Daraa ở miền nam Syria.

Không thể kiểm chứng một cách độc lập được các số liệu do chính phủ và phe đối lập đưa ra.

Lực lượng an ninh Syria và phe nổi dậy đã giao tranh để giành quyền kiểm soát Aleppo từ nhiều tháng nay. Cuộc giao tranh đã làm hư hại những ống dẫn nước tại thủ đô thương mại của Syria và đưa đến tình trạng thiếu nước, mà cả hai bên lâm chiến đổ lỗi cho nhau.

Giới tranh đấu nói vụ xung đột ở Syria đã làm ít nhất 27.000 người thiệt mạng. Liên Hiệp Quốc xác định số tử vong là 20.000.