Trung Quốc hôm thứ Sáu ngày 15/6 cáo buộc Mỹ ‘khai hỏa’ khi Tòa Bạch Ốc loan báo sẽ áp đặt mức thuế 25% đối với 50 tỷ đô la giá trị hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
Thông báo áp thuế này xác nhận lời đe dọa mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra hồi tháng Ba và được đưa ra sau nhiều tháng đàm phán thương mại giữa hai bên.
“Phía Mỹ liên tục thay đổi ý định và giờ đây đã phát động một cuộc chiến thương mại,” Bộ Thương mại Trung Quốc ra thông cáo nói.
Chính phủ Trung Quốc nói họ sẽ đáp trả tương xưng với mức thuế mới của Mỹ vốn nhắm đến khoảng 1.100 mặt hàng và sẽ nhằm vào các ngành công nghiệp hàng không vũ trụ, tự động hóa, chế tạo và ngành sản xuất xe hơi.
“Trung Quốc không muốn có chiến tranh thương mại,” thông cáo nói và cho biết họ ‘sẽ đáp trả mạnh mẽ’ để bảo vệ lợi ích quốc gia, toàn cầu hóa và hệ thống thương mại thế giới.
“Chúng tôi sẽ đưa ra các biện pháp thuế quan ngay lập tức để tương xứng với quy mô và cường độ của các sắc thuế mà Mỹ thông báo.”
Bắc Kinh cũng cho rằng ‘tất cả các thỏa thuận kinh tế và thương mại mà hai bên đạt được trong các cuộc đàm phán trước đây sẽ trở nên vô hiệu’, trong đó có thỏa thuận mà Trung Quốc tăng mua hàng hóa năng lượng và nông nghiệp của Mỹ.
Cũng giống như thuế của Mỹ, các sắc thuế trả đũa của Trung Quốc sẽ được đưa ra trong hai đợt, Bộ Tài chính nước này cho hay, và chúng sẽ có hiệu lực trong cùng ngày.
Kể từ ngày 6/7, Bắc Kinh sẽ áp thuế lên 545 mặt hàng của Mỹ trị giá 34 tỷ đô la – bao gồm nông sản, xe hơi và hải sản.
Mức thuế trên 114 mặt hàng còn lại, trong đó có hóa chất, thiết bị y tế và các sản phẩm năng lượng, sẽ có hiệu lực sau.
Mỹ đang áp thuế lên 800 mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc có trị giá 34 tỷ đô la kể từ ngày 6/7 và thêm 280 mặt hàng nữa sau đó.
Ông Trump đã từ lâu phàn nàn về thặng dư thương mại khổng lồ với Trung Quốc. Trong một phát ngôn hôm 15/6, ông nói rằng thương mại với Trung Quốc ‘hết sức bất công trong một thời gian dài’.
Ông nói rằng các mức thuế suất mới này là nhằm để trừng phạt Trung Quốc đã ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ và công nghệ của Mỹ.
Và ông cũng cảnh báo rằng bất cứ biện pháp trả đũa nào của Bắc Kinh cũng sẽ khởi động một đợt áp thuế mới lên hàng hóa Trung Quốc.
Điều này đã gây ra lo sợ về một cuộc chiến thương mại leo thang mà sẽ làm tổn thương người tiêu dùng, các công ty và nền kinh tế toàn cầu. Chỉ số chứng khoán Dow đã rơi gần 200 điểm hôm 15/6 sau khi các mức thuế mới được công bố. Dự đoán tăng trưởng của một số nền kinh tế lớn đã bị giảm xuống do sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ.
Mỹ cũng đã áp thuế nhôm và thép đến từ Canada, Mexico và Liên minh châu Âu. Tất cả đều đe dọa sẽ trả đũa. 28 quốc gia thành viên EU hôm 14/6 đã nhất trí rằng các mức thuế trả đũa Mỹ sẽ có hiệu lực trong những ngày sắp tới.
“Trong thời đại ngày nay, phát động chiến tranh thương mại không nằm trong lợi ích của thế giới,” Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết. “Chúng tôi kêu gọi tất cả nước kiên quyết chấm dứt những động thái lỗi thời và lạc hậu này và mạnh mẽ bảo vệ lợi ích chung cho toàn thể nhân loại.”
Cộng đồng doanh nghiệp và các kinh tế gia cho rằng các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ ít có khả năng nhượng bộ trên các tranh chấp công nghiệp. Họ xem kế hoạch của Chính phủ xây dựng các công ty có khả năng cạnh tranh toàn cầu trong các lĩnh vực như xe điện, năng lượng tái tạo và công nghệ sinh học là con đường đưa đến thịnh vượng và giúp Trung Quốc khôi phục vai trò lãnh đạo thế giới.