Washington lên án luật về khu định cư của Israel

Tổng thống Israel Benjamin Netanyahu. (Ảnh tư liệu)

Người Palestine và những người ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho Israel và Palestine, trong đó có Liên hiệp quốc, lên án luật mới của Israel cho phép chiếm đoạt đất riêng của người Palestine để xây dựng khu định cư Do Thái ở Khu Bờ Tây. Luật mới gây nhiều tranh cãi này được thông qua tiếp theo sau chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua. Ông Trump đã bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ cho Israel và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nhưng Tòa Bạch Ốc cũng nói trong một thông báo mới đây rằng “việc nới rộng các khu định cư hiện hữu vượt qua ranh giới hiện tại” có thể không giúp ích cho nỗ lực mưu tìm hòa bình cho khu vực.

Luật mới hợp thức hóa gần 4.000 căn nhà được xây trên đất thuộc quyền sở hữu tư nhân của người Palestine ở Khu Bờ Tây, và quy định rằng các chủ đất sẽ được đền bù bằng tiền hoặc bằng đất ở nơi khác. Người Palestine không chấp nhận đề nghị này.

Ông Mounir Mousa, một chủ đất người Palestine, nói:

"Chúng tôi không muốn nhận đất ở nơi khác để đổi cho đất đai của chính chúng tôi ở đây, và chúng tôi không muốn nhận tiền đền bù cho đất đai của chúng tôi ở đây."

Liên hiệp quốc hôm thứ Ba 7/2 nói rằng luật của Israel vi phạm luật pháp quốc tế, và sẽ có những hậu quả pháp lý vượt ngoài tầm kiểm soát.

Ông Stephane Dujarric, phát ngôn viên của Tổng thư ký Liên hiệp quốc, nói:

"Ông Tổng thư ký Liên hiệp quốc kiên quyết rằng cần phải tránh mọi hành động làm chệch hướng giải pháp hai nhà nước. Mọi vấn đề cốt lõi cần phải được giải quyết giữa các bên thông qua đàm phán trực tiếp trên cơ sở của các nghi quyết của Hội đồng Bảo an có liên hệ và thỏa thuận giữa các bên."

Các nhà lãnh đạo Palestine nói họ sẽ đi tìm công lý thông qua các tòa án quốc tế. Ngay cả một số người Israel cũng phản đối luật mới này.

Ông Isaa Herzog, một thủ lĩnh đối lập Israel, nói:

"Chính phủ hợp thức hóa luật này là hợp thức hóa mối nguy hiểm lớn cho Israel – luật này mở cửa cho việc sáp nhập chính thức các khu định cư trên thực tế, luật này sẽ khiến Hội đồng Bảo an bỏ phiếu chống các khu định cư, luật này sẽ mang lãnh đạo của các lực lượng quốc phòng Israel và cả nước ra Tòa án Hình sự Quốc tế."

Người Palestine và nhiều người khác tin rằng Israel đang dựa vào sự ủng hộ của tân tổng thống Mỹ.

Bà Hanan Ashrawi, một giới chức kỳ cựu của Tổ chức Giải phóng Palestine, nói:

"Chính phủ hữu khuynh, phân biệt chủng tộc của Israel bắt đầu cảm nhận được tân chính quyền ở Mỹ khuyến khích hành động táo bạo hơn, và do đó họ tự cảm thấy có quyền hành động mà không sợ bị trừng phạt trong việc thông qua luật bất hợp pháp đó, để tiếp tục hành động cướp đất mở rộng khu định cư, và tiếp tục phá hoại tiềm năng hòa bình."

Một giới chức Palestine kêu gọi Tổng thống Trump dùng ảnh hưởng của ông để thuyết phục các nhà lãnh đạo Israel bãi bỏ luật mới này.

Ông Saeb Erekat, Tổng thư ký của Tổ chức Giải phóng Palestine, nói:

"Dừng lại ngay! Đó là điều mà ông Netanyahu cần phải nghe Tổng thống Trump nói: ‘Dừng việc phá hoại giải pháp hai nhà nước."

Nhiều người định cư Do Thái nói phát biểu của ông Trump chẳng có ảnh hưởng gì cả.

Ông Moshe Baruch, một người định cư Do Thái, nói:

"Việc có luật chỉ cần thiết cho châu Âu và Hoa Kỳ, vì họ cần phải có cơ sở pháp lý để biện minh cho việc đó. Nhưng với chúng tôi, Israel nói chung, chúng tôi phải sống ở đó bất chấp có hay không có luật. Máu của người Do Thái đã đổ ra ở đó."

Tòa Bạch Ốc hôm thứ Ba từ chối bình luận về luật mới của Israel, và chỉ nói rằng vấn đề này sẽ được thảo luận trong chuyến thăm Washington của Thủ tướng Netanyahu trong tuần tới. Thủ tướng Israel theo dự trù cũng sẽ đi thăm châu Âu và cũng sẽ tránh nói về luật mới này.