Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã gọi điện cho người đồng cấp Papua New Guinea James Marape hôm thứ Năm (18/5) sau khi hủy bỏ cuộc gặp lịch sử ở quốc đảo Thái Bình Dương và nói với ông rằng Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ thay thế ông, Reuters dẫn lời ông Marape cho biết.
Các nhà lãnh đạo quốc đảo ở Thái Bình Dương sẽ gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và phái đoàn cấp cao của Hoa Kỳ tại Papua New Guinea vào thứ Hai, các quan chức Fiji trước đó cho biết, sau khi ông Biden hủy tham dự các cuộc đàm phán.
Ông Biden đã rút khỏi chuyến thăm Papua New Guinea do các cuộc đàm phán về trần nợ ở Washington, một động thái được một số người coi là một đòn giáng vào chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ trong khu vực.
Tổng thống Biden dự kiến sẽ gặp 18 nhà lãnh đạo từ khối chính của khu vực, Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương, và ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng với Papua New Guinea vào thứ Hai.
Ông Marape cho biết trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm rằng ông Biden đã gọi cho ông vào chiều hôm đó và mời ông tham dự hội nghị thượng đỉnh các đảo Thái Bình Dương –Hoa Kỳ vào tháng 9.
“Tôi rất vinh dự được thay mặt người dân được (ông Biden) gọi trực tiếp vào điện thoại di động của tôi… ông ấy đã chuyển lời xin lỗi chân thành nhất của mình rằng ông ấy không thể đến đất nước của chúng tôi”, ông Marape nói.
Ông Biden cho biết ông Blinken sẽ đến Papua New Guinea thay cho ông vào thứ Hai, Đài truyền hình NBC của Papua New Guinea đưa tin.
Ông Marape cho biết một thỏa thuận hợp tác quốc phòng với Hoa Kỳ đã được luật sư của chính phủ Papua New Guinea xem xét kỹ lưỡng và sẽ được ký kết vào thứ Hai, sau đó sẽ được trình lên quốc hội.
Thủ tướng Fiji Sitiveni Rabuka đã đến Papua New Guinea vào thứ Năm, trước cuộc họp của các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương với Thủ tướng Modi về hợp tác khu vực. Các quan chức Fiji cho biết các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương sẽ gặp phái đoàn Hoa Kỳ sau đó vào thứ Hai để đàm phán về “các lĩnh vực hợp tác và thách thức quan trọng đối với khu vực và Hoa Kỳ”.
Văn phòng của ông Rabuka cho biết trong một tuyên bố: “Cuộc gặp thể hiện mối quan hệ lịch sử và giao lưu nhân dân sâu sắc giữa Hoa Kỳ và Thái Bình Dương”, đồng thời cho biết thêm biến đổi khí hậu, bảo vệ tài nguyên biển và tăng trưởng kinh tế là những ưu tiên hàng đầu.
Chủ tịch Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương, Thủ tướng Quần đảo Cook Mark Brown, cho biết cuộc họp khu vực ban đầu được tổ chức giữa các quốc gia Thái Bình Dương và Ấn Độ, và kế hoạch tới Papua New Guinea của ông không thay đổi.
Ông Brown nói với Reuters rằng ông hoan nghênh “sự tham gia ngày càng tăng của các quốc gia lớn hơn ở Thái Bình Dương như một cơ hội để thảo luận và nêu rõ những thách thức và cơ hội ở Thái Bình Dương ở cấp lãnh đạo”.
Các nhà phân tích nói rằng việc hủy bỏ chuyến thăm của ông Biden - chuyến thăm đầu tiên của một tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm tới một quốc đảo độc lập ở Thái Bình Dương - có thể gây tổn hại đến uy tín của Hoa Kỳ trong bối cảnh cạnh tranh ảnh hưởng với Trung Quốc trong khu vực có vị trí chiến lược.
Tờ Post Courier của Papua New Guinea viết trong một bài xã luận hôm thứ Năm: “Người Trung Quốc ít nhất là đang hạnh phúc vào lúc này”.
Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan cho biết ông Biden sẽ sắp xếp một hội nghị thượng đỉnh khác của các nhà lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương trong năm nay sau khi việc ông hủy chuyến thăm Papua New Guinea đã gây sự thất vọng.
Diễn đàn