Một tòa án cấp cao ở Nhật Bản hôm 14/3 tuyên bố việc cấm hôn nhân đồng giới của nước này là vi hiến. Phán quyết được đưa ra về vấn đề vốn đã chia rẽ các cơ quan tư pháp ở cấp thấp hơn và khiến chính phủ bảo thủ ở Nhật gặp khó khăn trước sự thay đổi của dư luận.
Nhật Bản là thành viên duy nhất của Nhóm Bảy quốc gia công nghiệp hóa (G7) không có sự bảo vệ pháp lý cho các cặp đồng giới. Các nhóm nhân quyền cho rằng thiếu sót này là sự phân biệt đối xử và làm tổn hại đến sức hấp dẫn của Nhật Bản với tư cách là một trung tâm thương mại toàn cầu.
Mặc dù các cuộc thăm dò cho thấy 70% công chúng ủng hộ hôn nhân đồng giới nhưng nó lại bị Đảng Dân chủ Tự do của Thủ tướng Fumio Kishida phản đối.
Tòa án cấp cao ở thành phố Sapporo, thuộc phía bắc Nhật Bản, nói trong phán quyết của mình rằng các quy định của bộ luật dân sự Nhật Bản giới hạn việc kết hôn chỉ cho người khác giới là “vi hiến” và “phân biệt đối xử”, nhưng bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn đòi chính phủ bồi thường thiệt hại.
“Việc cho phép hôn nhân đồng giới dường như không gây ra bất lợi hay tác hại gì”, tòa án nói.
Nguyên đơn Eri Nakaya nói với các phóng viên sau phán quyết rằng: “Đó là một phán quyết hay được chờ đợi từ lâu và khiến tôi rơi nước mắt”.
Luật sư Fumiyasu Tsunamori phát biểu trong một cuộc họp báo rằng các nguyên đơn đang xem xét kháng cáo lên Tòa án Tối cao để làm rõ tính vi hiến của luật hiện hành.
Người phát ngôn hàng đầu của chính phủ Nhật, Yoshimasa Hayashi, cho biết chính phủ sẽ xem xét các quyết định sắp tới khác của tòa án.
Ông Masakazu Yanagisawa, giám đốc điều hành cấp cao của Goldman Sachs ở Tokyo và là người nằm trong hội đồng quản trị của nhóm quyền Hôn nhân cho toàn Nhật Bản, nói rằng nước này có nguy cơ bị bỏ lại phía sau trong cuộc săn lùng nhân tài toàn cầu nếu không sửa đổi bộ luật dân sự.
“Có nguy cơ ngày càng tăng rằng Nhật Bản sẽ bị các xu hướng quốc tế bỏ lại phía sau và bị loại khỏi danh sách được lựa chọn làm nơi làm việc”, ông Yanagisawa nói.
“Chúng ta đang ở thời điểm quan trọng để xem liệu Nhật Bản có trở thành một xã hội chấp nhận sự đa dạng hay không”.
Cuộc tranh luận về lệnh cấm hôn nhân đồng giới đã gây chia rẽ tại các tòa án cấp dưới, trong đó một tòa án quận cho rằng lệnh cấm là hợp hiến nhưng những nơi khác cho rằng lệnh cấm đó vi hiến, ở các mức độ khác nhau.
Trước đó trong ngày 14/3, một phán quyết của tòa án quận Tokyo đã mô tả việc thiếu tình trạng hôn nhân đồng giới của Nhật Bản là “tình trạng vi hiến”.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản Rahm Emanuel ca ngợi phán quyết đó.
“Hành trình 1.000 dặm bắt đầu bằng một bước,” ông Emmanuel viết trên trang mạng X. “Thật vui mừng khi thấy tòa án Tokyo hôm nay tiến thêm một bước nữa hướng tới bình đẳng hôn nhân trên toàn Nhật Bản”.
Diễn đàn