Quyết định của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các nước đáng quan tâm về tự do tôn giáo đã gây phản ứng mạnh từ Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế, và Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch. Hoài Hương ghi nhận ý kiến của ông Võ Văn Aùi, Phát ngôn nhân Viện Hóa Đạo, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, và bà Sophie Richardson, Phó Giám Đốc Phân Bộ Châu Á của Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch như sau:
VOA: Thưa quý thính giả, Đại Sứ lưu động của Hoa Kỳ về tự do tôn giáo trên thế giới, ông John Hanford nói rằng vì Việt Nam đã có những tiến triển về mặt tự do tôn giáo, nên Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các nước đáng quan tâm, tức là CPC. Ông Võ Văn Aùi thuộc Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế ở Paris đã phản bác nhận định của đại sứ Hanford:
Phó Giám Đốc Phân Bộ Châu Á của Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch, bà Sophie Richardson, cũng bày tỏ thất vọng về quyết định rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách CPC.
HRW: Chúng tôi lấy làm thất vọng về quyết định ấy. Có thể nói rằng Việt Nam đã đưa ra một vài bước nhỏ hướng tới việc cải thiện quyền tự do tôn giáo, thế nhưng thực tế là hãy còn nhiều hành động vi phạm quyền tôn giáo. Tôi lấy ví dụ như các vị lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, đức Tăng Thống Thích Huyền Quang và Hòa Thượng Thích Quảng Độ vẫn còn bị quản thúc tại các thiền viện của họ. Chúng tôi được biết còn có hàng trăm người Thiên Chúa Giáo thuộc các nhóm sắc tộc thiểu số vẫn còn bị giam cầm, chỉ vì họ đã bày tỏ niềm tin tôn giáo của họ. Trong tuần qua, chúng tôi nhận được một tài liệu của chính phủ Việt Nam, mô tả các tín đồ đạo Tin Lành như một lực lượng thù nghịch lợi dụng tôn giáo để gây ra bất ổn chính trị. Rất khó có thể dung hòa những thực tế ấy với quyết định rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các nước đáng quan tâm về tự do tôn giáo.
Về thời điểm Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đưa ra quyết định này, ngay trước khi Tổng Thống Bush và Bộ Trưởng Ngoại Giao Condoleeza Rice sang Việt Nam dự hội nghị cấp cao APEC, Bà Richardson nhận định:
HRW: Quyết định này dường như tượng trưng cho một món quà nhỏ cho Việt Nam, trong thời gian trước khi hai bên gặp nhau tại cuộc họp APEC.
Phó Giám Đốc Phân Bộ Châu Á của Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch nói lẽ ra các nước thuộc Diễn Đàn Hợp Tác Khu Vực Á Châu-Thái Bình Dương nên quan tâm hơn về vấn đề nhân quyền, trong đó có quyền tự do tôn giáo. Bà giải thích:
HRW: Nếu các đại biểu APEC thật sự nghiêm túc muốn giúp Việt Nam trở thành một đối tác thương mại tốt, thì họ phải quan tâm như chúng tôi quan tâm về các quyền tự do thông tin, về các điều kiện đối với người lao động, về quyền của người dân được tranh luận công khai những chính kiến khác nhau. Họ phải quan tâm về vấn đề phát triển chính trị và nhân quyền, cũng như họ quan tâm đến vấn đề phát triển kinh tế vậy.
Bà Richardson nói rằng nếu Diễn Đàn Hợp Tác Khu Vực Á Châu-Thái Bình Dương không khai thác cơ hội hiện nay để áp lực Việt Nam thay đổi, giới lãnh đạo APEC sẽ gây nhiều thất vọng cho nhiều giới, đặc biệt là thành phần bất đồng chính kiến ở trong nước.
HRW: Nếu APEC không nắm lấy cơ hội này để tăng sức ép đối với Việt Nam phải thay đổi, thì APEC sẽ gây thất vọng cho nhiều người can trường đang hoạt động tích cực để bênh vực nhân quyền ở trong nước, vốn trông cậy vào sự tiếp tay của họ để thúc đẩy những sự thay đổi ấy.
Được hỏi bà có quan tâm đến những nhân vật bất đồng chính kiến tại Việt Nam không, đại diện Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch cho biết:
HRW: Lẽ dĩ nhiên là chúng tôi quan tâm đến số phận của họ. Chúng ta đang nói đến một chính quyền mà trong năm ngoái, đã trả tự do cho có 10 tù chính trị trong khi bắt giữ thêm hàng chục người khác, đặc biệt là những nhóm có đủ can đảm để khai thác thời điểm mà thế giới đang chú ý đến Việt Nam, để lên tiếng công khai. Chúng tôi rất quan tâm về chuyện gì sẽ xảy đến cho họ, một khi các nhà ngoại giao đã thu xếp hành lý và lên đường về nước.
Dịp này, Phó Giám Đốc Phân Bộ Châu Á của Human Rights Watch xin gửi một lời nhắn đến những nhân vật đang hoạt động tích cực để lên tiếng đòi hỏi nhân quyền trong nước.
HRW: Tôi muốn nói rằng chúng tôi rất tôn trọng công việc họ đang làm, và chúng tôi sẽ không quên họ..
Lời kết: Thưa quý thính giả, vừa rồi là cuộc phỏng vấn mà ông Võ Văn Aùi, Phát ngôn nhân Viện Hóa Đạo, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, và bà Sophie Richardson, Phó Giám Đốc Phân Bộ Châu Á của Tổ chức theo dõi nhân quyền Human Rights Watch, dành cho đài VOA, về quyết định của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ rút tên Việt Nam ra khỏi danh sách các nước đáng quan tâm về vấn đề tự do tôn giáo.
